بازار؛ گروه استانها: زنبورهای عسل برای اقتصاد ما اهمیت زیادی دارند، پرورش زنبور و تولید عسل طبیعی یکی دیگر از فرصت‌های شغلی است که علاقه‌مندان خاص خود را دارد. پرورش زنبورعسل از کارهای بسیار دشواری است که هرکسی نمی‌تواند از پس آن بربیاید و کمی سهل‌انگاری کردن در پرورش آن‌ها ممکن است به نابودی آن‌ها همه آن‌ها بکشد.
توجه به تولید داخلی، بر اساس توانمندی‌های محلی یکی از مهم‌ترین مسائل در تحقق شعار سال است که می‌بایست در این راستا ظرفیت‌های هر بخش به‌خوبی معرفی و راه‌های رسیدن به تولید و استفاده از این ظرفیت‌ها برای مردم به‌ویژه جوانان جویای کار به‌خوبی تبیین شود.
محمدرضا بهمن جوان ۳۵ ساله استان خراسان شمالی در منطقه چناران شهر بجنورد مدت ۲۰ سال به پرورش زنبورعسل پرداخته است و توانسته تعداد دو کندوی زنبورعسل خود با تلاش و همت خود و برادرانش به چندین برابر برساند و اکنون صاحب ۷۰۰کلنی زنبور است و در کنار تولید عسل ۵سالی است که ملکه زنبورعسل با نژاد کارنیکا آلمانی پرورش می‌دهد و به همه‌ی نقاط کشور صادر می‌کند.
*زمان شروع به این عرصه با چه تعداد کندو کار خود را آغاز کردید؟
ابتدا من کارم را با دو کندو آغاز کردم و با توجه به ظرفیت این منطقه برای شغل زنبورداری، و با تلاش‌های فراوان و به لطف خداوند در حال حاضر این تعداد کندو را به ۷۰۰ کندو افزایش دادم و یکی از تولیدکننده‌های پرورش ملکه در استان هستم
در طول این مدت که در این حرفه مشغول هستم به بیش از ۱۰۰ نفر درزمینهٔ های "زنبورداری، پرورش صفرتا ۱۰۰ ملکه، برداشت ژل رویال و بره موم و گرده گل آموزش داده‌ام که اکنون اکثراً خداروشکر در حرفه تولید عسل و پرورش ملکه مشغول به کار هستند.
با توجه زهر زنبورعسل یکی از فراورده‌های باارزش کسب‌وکار زنبورداری که به‌عنوان یک محصول استراتژیک محسوب می‌شود و هر گرم زهر زنبور هزار و ۵۰۰ تومان است در برنامه داریم که روی زهر زنبورعسل نیز کارکنیم.
در طول این مدت که در این حرفه مشغول هستم به بیش از ۱۰۰ نفر درزمینهٔ های "زنبورداری، پرورش صفرتا ۱۰۰ ملکه، برداشت ژل رویال و بره موم و گرده گل آموزش داده‌ام که اکنون اکثراً خداروشکر در حرفه تولید عسل و پرورش ملکه مشغول به کار هستند
در خصوص ژل رویال نیز که به‌عنوان غذای اصلی ملکه محسوب می‌شود هر گرم ژل رویال ۱۵ هزار تومان است که در سال یک کندو نیم کیلو ژل می‌دهد که خوشبختانه این ژل را به کشورهای همسایه ارسال می‌کنیم که برای تولید این کار نیاز به نیروی زیادی داریم.
*درآمد سالانه تولیدعسل چقدر است؟
به‌طور میانگین از هر کندو ۱۵ کیلو عسل برداشت می‌شود و از هر کندو سالی سه تا چهار میلیون ریال درآمد داریم که قبل از شیوع ویروس کرونا این درآمد بیشتر از این بود و اکنون سرمایه تقریبی بنده پنج میلیارد ریال است.
ما زنبورداران در دو مرحله برداشت عسل داریم؛ عسل بهاری و عسل تابستانی. کیفیت عسل تابستانی بهتر است و در فصل تابستان زنبورعسل شهدهای متنوع‌تری را به کندو می‌آورد.
یکی از مهم‌ترین ظرفیت‌های طبیعی استان خراسان شمالی، وجود گونه‌های گیاهی، دارویی و شهد زا در این استان است در فصل بهار درختان گیلاس، هلو، گلابی، آلو و بادام شهد و گرده خوبی دارند و همچنین گل مریم، آویشن و گون گل خوبی دارند و شهد زا هستند.
*ویژگی عسل خوب چیست و شما تولید خود را به کدام مناطق صادر می‌کنید؟
مرغوب‌ترین عسل، عسلی است که از گرده‌افشانی گل و گیاهان به دست می‌آید که خاصیت زیادی هم دارد و چون از گرده انواع گیاهان استفاده‌شده بسیار مرغوب است و عطروطعم آن‌هم فرق می‌کند. رنگ عسل هم‌بستگی به نوع گیاهی دارد که زنبور از آن گیاه گرده‌افشانی کرده، عسل گل آفتابگردان بیشتر روشن و رنگ‌زردی دارد و عسلی که از گیاه آویشن تولید می‌شود تیره است.
متأسفانه بسیاری از مردم تصور می‌کنند عسل طبیعی عسلی است که شکرک نزند و سفت باشد اما این تفکر اشتباه است. عسل طبیعی به دلیل اینکه حرارت نمی‌بیند حتماً در بازه زمانی بین یک تا سه ماه شکرک می‌زند.
یکی از معضلات اساسی تولیدکنندگان عسل طبیعی، عسل‌های تقلبی و شکری موجود در بازار است واقعاً ما زنبورداران را فلج کرده و مردم هم از اصل نبودن آن خبر ندارند و به خاطر قیمت بسیار پایین از آن بیشتر استقبال می‌کنند هرچند تولیدکنندگان عسل طبیعی بازار خود رادارند.
در حال حاضر قیمت عسل خوب ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان در هر کیلو است و بازار فروش ما خوب است، با توجه به اینکه چندین سال در کار تولید و فروش عسل هستیم، محصول ما شناخته‌شده است و به تمام نقاط کشور صادر می‌کنیم.
*از چه زمانی پرورش ملکه زنبورعسل را شروع کردید و میزان تولید و درآمد حاصل از فروش آنچه میزان است؟
پنج سالی است که با برادرانم در کنار زنبورداری و تولید عسل، ملکه زنبورعسل با نژاد کارنیکا آلمانی را نیز در این منطقه پرورش می‌دهیم که اگر به‌صورت فشرده کارکنیم سالی پنج هزار ملکه باکره پرورش می‌دهم که فروش حاصل از این ملکه‌ها سالیانه دو میلیارد ریال است.
*ظاهر زنبور ملکه چگونه است و فصل پرورش آنچه زمانی است؟
ملکه زنبورعسل به‌سادگی از کارگران و زنبور نر مشخص می‌شود. ملکه نسبتاً درشت‌تر و درازتر از کارگران و درازتر از زنبوران نر است، ولی پهن‌تر از آن‌ها نیست. ازآنجاکه شکم ملکه طویل و در سطح زیرین پهن است، طول بال‌هایش نسبت به بدن از بال کارگرها و زنبوران نر کوتاه‌تر است.
در حال حاضر قیمت عسل خوب ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان در هر کیلو است
فصل پرورش نوزادان زنبور در شرایط آب‌وهوایی معتدل ، به مقدار کم، از اواسط دی‌ماه شروع‌شده و اوایل اردیبهشت به حداکثر خود می‌رسد. درصورتی‌که شرایط اجازه دهد، فعالیت تولیدمثل آن‌ها، به همین وضع، تا اواخر خردادماه ادامه پیدا می‌کند و از آن به بعد رو به نقصان می‌گذارد. هنگامی‌که تولیدمثل کلنی در حداکثر توسعه خود است، یک ملکه ممکن است هزار و ۵۰۰ تا دو هزار تخم در روز بگذارد.
طول عمر زنبورهای معمولی دو ماه است ولی طول عمر زنبورهای ملکه ۵ سال هممی رسد
*بعد از پروش ملکه آن‌ها را به کدام مناطق صادر می‌کنید؟
در حال حاضر ملکه‌ها را به همه نقاط کشور مانند آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اصفهان، تبریز، تهران، مشهد، بابل، گرگان،قم و... صادر می‌کنیم و در صورت اینکه دستگاه‌های مرتبط مجوز دهند ظرفیت و توان صادر کردن به خارج از کشور را نیز داریم.
*در خصوص مشکلاتی که زنبورداران با آن مواجه هستند توضیح دهید.
یکی از مشکلاتی که ما زنبورداران با آن مواجه هستیم بحث بیمه است اکنون نه‌تنها خود زنبورداران بیمه نیستند بلکه زنبورهای خود را نیز بیمه نکرده‌اند زیرا شرایط بیمه به صورتی است که تنها در حادثه‌هایی ازجمله سیل و آتش‌سوزی بیمه خسارت پرداخت می‌کند درصورتی‌که در طول سال بسیاری از زنبورها به دلیل برخی بیماری‌ها و آفت‌هایی مثل کنه تلف می‌شوند.
بسیاری از زنبورداران استان ما حدود ۲۰ درصد در این اواخر به دلیل وضعیت آب‌وهوایی و عدم‌حمایت زنبورهای خود را از دست دادند و می‌طلبد مسئولان با حمایت‌ها و کمک‌هایی که انجام می‌دهند مانع از بین رفتن نسل زنبورها و شغل پرورش زنبور شوند.
بسیاری از زنبورداران استان ما حدود ۲۰ درصد در این اواخر به دلیل وضعیت آب‌وهوایی و عدم‌حمایت زنبورهای خود را از دست دادند
باید مسئولان به کار پرورش زنبور به‌عنوان یک کار تولیدی و نه تشریفاتی نگاه کنند که می‌تواند زمینه اشتغال بسیاری نیز فراهم کند. با توجه به سرمایه اندکی که برای پرورش زنبور نیاز است جوانان می‌توانند با تعداد اندک کندوی زنبورعسل به این شغل روی‌آورند و با آموزش‌هایی که از طریق کتاب‌ها، سیدی‌های آموزشی و مستندات تلویزیونی وجود دارد به کار رونق دهند و درآمد خوبی نیز کسب کنند.
گفتنی است منطقه چناران شهر از توابع بخش مرکزی شهرستان بجنورد در استان خراسان شمالی است و با توجه به اینکه این منطقه دارای مناظر طبیعی بکر و چشمه‌های فراوان و خوش آب‌وهوای است با حمایت مسئولان کشوری و استانی این منطقه می‌تواند به قطب پرورش ملکه و زنبورعسل تبدیل شود.
نظر شما