آمریکا پس از لغو تحریم ایران به راحتی قادر به مانع تراشی است

بازار؛ گروه بین الملل: در حالی که انتظار می رفت دور اخیر مذاکرات وین آخرین دور باشد ولی هیاتها به پایتختها بازگشتند تا پس از رایزنی و مشورت مذاکرات را در هفته اینده از سر گیرند.
در حالی ایران و اروپا اظهار امیدواری کرده اند که دور آینده آخرین دور مذاکرات باشد ولی امریکا اعلام کرده ممکن است دورهای بعدی نیز وجود داشته باشد.

«انریکه مورا»، معاون دبیر کل سرویس خارجی اتحادیه اروپا و رئیس  پنجمین نشست کمیسیون مشترک برجام در وین در این خصوص گفته است امیدواریم در دور بعدی گفتگوهای برجامی به توافق برسیم و به عنوان هماهنگ کننده برجام امیدوار بودم که این دور از مذاکرات آخرین دور باشد.

وی اظهار داشته است در حال حاضر به مرحله‌ای خواهیم رسید که باید با اصل مسائل رو برو شویم و منطقی است که هیات‌ها به پایتخت‌ها برگردند و پیشرفت کار را به مسئولان گزارش دهند. متن توافق درباره احیای برجام هنوز نهایی نشده است، اما امیدواریم متن نهایی اجرای کامل برجام در دور بعدی مذاکرات وین، حاصل شود. تاکنون بعضی مسائل سیاسی و فنی باقی‌مانده است که نسبتا پیچیده‌اند. امیدوارم که برای رسیدن به توافق نهایی زمان زیادی لازم نباشد. اما اطمینان دارم که به توافق دست خواهیم یافت.

عباس عراقچی معاون وزیر خارجه ایران و رئیس هیات مذاکره کننده ایران در وین نیز در این خصوص گفت: زمان آن است که آمریکا و اروپایی‌ها تصمیمات سخت خود را بگیرند. اکنون زمان آن است که آمریکا و اروپایی ها تصمیمات سخت خود را بگیرند. باوجود اینکه پیشرفت های خوبی در روند مذاکرات حاصل شده اما هنوز بر سر برخی موضوعات کلیدی باید به توافق دست یافت. من اطمینان دارم دور بعدی مذاکرات همانی خواهد بود که در آن توافق نهایی حاصل می شود.

در همین ارتباط نیز خبرنگار بازار مصاحبه ای با پروفسور «حسین عسکری» مشاور بانک جهانی و استاد دانشگاه جورج واشنگتن انجام داده که در ادامه آمده است.

حسین عسکری مشاور وزیر دارایی (۱۹۷۸ میلادی) بوده و از او به عنوان معمار اقتصاد عربستان نیز یاد می کنند. عسکری استاد تجارت بین الملل و امور بین الملل دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا و رئیس موسسه تحقیقات و مدیریت جهانی و رئیس پیشین دپارتمان تجارت بین الملل دانشگاه جورج واشنگتن بوده است. زمینه تخصصی و بحث های او در دانشگاه جورج واشنگتن بر اقتصاد، توسعه سیاسی و انسانی در خاورمیانه، اختلافات و جنگ ها در خاورمیانه، اقتصاد سیاسی نفت و اقتصاد اسلامی متمرکز است.

*انتظار می رفت که دور اخیر مذاکرات وین دور نهایی باشد. ولی اعلام شده بعد از نشست اخیر دوباره هیاتها به پایتختها برای مشورت باز می گردند. آیا تصور می کنید این اخرین بازگشت هیاتها به پایتختها خواهد بود و نشست بعدی دور نهایی خواهد بود؟
بله دور آتی به نظر می رسد دور پایانی مذاکرات باشد.

*ایران و اروپا اعلام کرده اند دور آینده احتمالا دور نهایی مذاکرات باشد. اما امریکا اعلام کرده ممکن است دورهای دیگری نیز برای ادامه مذاکرات وجود داشته باشد. دلیل دیدگاه متفاوت امریکا چیست؟
من فکر می کنم که ایالات متحده می خواهد تعدادی از موضوعات غیر مرتبط با برجام را مطرح کند. اینها شامل حمایت ایران از تعدادی از نهادها و افراد در منطقه، مانند حماس، حوثی ها، حزب الله، بشار اسد و مسلمانان شیعه است. برنامه موشکی ایران و سیاست منطقه ای ایران به طور کلی مد نظر آنهاست.

*ایران اعلام کرده تعهدات هسته ای فراتر از برجام را نمی پذیرد. آیا در قالب این گفتگوها احتمال تعهدات فراتر از برجام وجود دارد؟
من معتقد نیستم، مگر اینکه ایالات متحده آمریکا بخواهد سیاست های خاورمیانه ای خود را کاملاً تغییر دهد.

*آمریکا اعلام کرده موضوع راستی آزمایی رفع تحریمها که از سوی ایران مورد تاکید است را نمی پذیرد. با توجه به تجریه گذشته چه اطمینانی به رفع واقعی تحریمهاست؟ این در حالی است که آژانس ناظر تعهدات ایران است و در صورت تخطی ایران با آن مقابله می کند. به نظر می رسد توازن حقوقی مناسبی برای این موضوعات وجود ندارد. ارزیابی شما چیست؟
من کاملا موافقم که تعادل و توازن حقوقی در خصوص تعهدات ایران ذیل برجام و تعهدات حقوقی طرف مقابل وجود ندارد اما همچنین اضافه می کنم که تقارن نیز وجود ندارد.
اول روی تعادل و توازن صحبت می کنم. ایالات متحده می تواند بگوید که تحریم خاصی را لغو کرده است اما می تواند در پشت پرده اقداماتی را که لغو تحریم را نفی می کند، انجام دهد. به عنوان مثال، می تواند مخفیانه به یک شرکت بگوید که با ایران تجارت نکند یا در ایران سرمایه گذاری نکند.

دوم، در مورد تقارن نیز باید توجه داشت ایالات متحده می تواند یک سوئیچ را تغییر دهد و یک تحریم خاص، یک تحریم مالی مانند دسترسی به «سوئیفت» SWIFT را دوباره اعمال کند.

اما اقداماتی که ایران انجام می دهد به همین راحتی قابل برگشت نیست. ایران برای این امر باید تضمین قوی داشته باشد. هنگام تصویب برجام، این نقطه عدم تقارن توسط ایران نادیده گرفته شد.

*«عادل بن عبدالرحمن العسومی» رئیس پارلمان عربی روز چهارشنبه اعلام کرده که اعراب نیز در مذاکرات وین باید حضور داشته باشند و به نوعی مذاکرات کنونی را نافی منافع اعراب می داند. دلیل اظهار نظر وی چیست در حالی که به نظر می رسد مذاکرات در دور بعدی ممکن است نهایی شود.
واضح است که بیشتر کشورهای عربی، به ویژه آنهایی که عضو شورای همکاری خلیج فارس هستند، ایران را تهدید می دانند. فرد سخنرانی که از آن نام برده اید، یک بحرینی است و بحرین نیز یک نایب سعودی است که هرچه ارباب خود در ریاض بخواهند خواهد گفت و انجام خواهد داد.

آنها می خواهند روابط خصمانه بین ایران و غرب، به ویژه با ایالات متحده را حفظ کنند. آنها بر این باورند که ایران که بشدت مورد تحریم قرار گرفته و دارای پتانسیل اقتصادی محدود است، ایران ضعیف شده و تهدیدی برای آنها نیست.

علاوه بر این، آنها معتقدند که روابط خصمانه ایران و ایالات متحده انگیزه ایالات متحده را برای حفظ تعهد نظامی قوی نسبت به مشتریان عرب خود در منطقه با نگه داشتن پایگاه ها و نیروها در منطقه فراهم می کند.