افزایش دامنه معافیت سه‌ماهه اقساط، انتظار شهروندان از نظام بانکی

مسلم محمدی؛ خبرگزاری بازار - اعلام خبر معافیت سه‌ماهه از پرداخت تسهیلات، از همان خبرهای خوبی است که کمتر در جامعه شاهدش بوده‌ایم. خبری که ریشه در شناخت شرایط شهروندان و اتخاذ تدبیر متناسب با این شرایط دارد. هرچند این خبر شامل همه افراد جامعه نشد و البته که در روزهای ابتدایی انتشار خبر نیز، ابهامات زیادی درباره چندوچون آن در بین شهروندان مطرح‌شده بود.

پرداختن به چنین دغدغه‌ای در جامعه ایرانی و رفع یک معضل ذهنی و واقعی از جامعه، سابقه زیادی در کلیت سیستم مدیریتی ندارد و کمتر از این اتفاقات پیش می‌آید. البته که به اذعان شهروندان و عمده کارشناسان، اتفاق بهتر این بود که چنین طرحی شامل همه افراد جامعه می‌شد. چراکه اگر مسئله و معضل امروز در جامعه جریان دارد، به‌اندازه کافی، عمومی و ملی است. بر همین اساس، بهترین کار و مؤثرترین برنامه، استفاده همه شهروندان از این معافیت سه‌ماهه بود تا بعدازآن، بدون استرس و با خیالی راحت‌تر، برنامه پرداخت ها را از سر بگیرند.

خبر معافیت سه‌ماهه به هراندازه‌ای در جامعه، جو مثبت داشت که تقریباً به همان اندازه و شاید هم بیش از آن، محدود کردن دامنه شمولیت طرح، به ایجاد جو روانی منفی در بین شهروندان اردبیلی منجر شد.

شهروندانی که خبر خوشایند و تصمیم مناسبی را از سوی مسئولین خود شنیده بودند، به ناگاه با شرایطی مواجه شدند که باید به فکر می‌افتادند تا هر چه سریع‌تر برنامه پرداخت وام‌هایشان را به هر ترتیب ممکن از سر بگیرند.

پی گیری شهروندان از آغازین مرحله انتشار خبر

شهروندان اردبیلی از همان روز انتشار خبر مربوطه با مراجعه به بانک‌ها سراغ جزییات طرح را می‌گرفتند و جالب این‌که مسئولین بانکی هم در روزهای آغازین، پاسخ دقیق و مناسبی برای مراجعان نداشتند و چندوچون کار برای آن‌ها نیز مشخص نبود.

علی احمدی مدیر یکی از شعب بانکی در اردبیل با اشاره به مراجعات بسیار زیاد مشتریان در روزهای گذشته درباره این طرح و خبر منتشره دراین‌باره می‌گوید: عمده همشهریان می‌آمدند و سؤالاتی را پیرامون معافیت سه‌ماهه مطرح می‌کردند. البته خود بنده از همان ابتدا می‌دانستم که این طرح شامل همه افراد جامعه نخواهد بود. اما ترجیح می‌دادم منتظر اعلام جزییات طرح از سوی مسئولین مربوطه باشم. برای همین به افراد سؤال‌کننده می‌گفتم که احتمال چنین معافیتی برای همگان وجود ندارد. درعین‌حال به آن‌ها توصیه می‌کردم که همچنان منتظر اعلام جزییات خبر باشند تا خودشان به‌طور قطعی به جزییات طرح پی ببرند.

خبر خبرگزاری بازار بعد از چند روز از اعلام این خبر مبنی بر این‌که این طرح به‌طور قطعی شامل همه شهروندان نمی‌شود در کانال‌ها و گروه‌های خبری اردبیل هم بازتاب زیادی داشت و عمده شهروندان یا با ناراحتی این خبر را می‌خواندند یا همچنان ترجیح می‌دادند که آن را باور نکنند و در انتظار روزها و خبرهای بعدی بمانند.

اما درواقع خبر نهایی هم چیزی زیادی برای شهروندان اردبیلی و دیگر شهرهای کشور نداشت و خبری از معافیت سه‌ماهه برای همه شهروندان نبود. البته انتظار شهروندان از مسئولان همچنان ادامه دارد و آن‌ها همچنان در هر فرصتی از مسئولین می‌خواهند تا شرایط مردم را درک کرده و زمینه معافیت چندماهه را برای همه افراد جامعه  فراهم کنند.

تمهید مسئولین شامل همه شهروندان نشده است

مرتضی امینی نیا یکی از کسبه اردبیل در میدان قیام است که وقتی با سؤال خبرنگار بازار درباره چرایی ادامه کار و دلیل باز بودن فروشگاهش مواجه می‌شود، می‌گوید: متأسفانه بر اساس بررسی‌ها و سؤالاتی که داشتم بنده از مشمولین معافیت سه‌ماهه اقساط نیستم و در شرایطی که مسئولان تمهیدی برای بنده نیندیشیده‌اند، من مجبورم که در هر شرایطی کارم را ادامه دهم تا بتوانم اقساطم را پرداخت کنم و از جریمه و تأخیر و عوارض بعدی مصون بمانم.

امینی بابیان این‌که انتظار ما این بود که مشمول این طرح می‌شدیم، ادامه می‌دهد: وقتی مشکلی چنین اساسی برای همه بخش‌های جامعه جریان دارد، طبیعی‌ترین اتفاق ممکن این است که همه افراد مشمول طرح‌های حمایتی بشوند. در غیر این صورت نمی‌توان امیدوار بود که این طرح بتواند دردی از جامعه را درمان کند.

محسن تاج‌بخش هم یکی از کارمندان اردبیلی است که مجبور است باوجود هزینه‌های جدیدی که کرونا برای زندگی‌اش تحمیل کرده است، همچنان اقساطش را سر موقع پرداخت کند.

محسن به خبرنگار بازار می‌گوید: من اتفاقاً یکی از منظم‌ترین افراد در پرداخت اقساط هستم و برایم مهم است که وام‌های بانکی را در سررسید اصلی پرداخت کنم. اما انتظار من این بود که در چنین شرایطی، به حال‌ و روز همه شهروندان فکر می‌شد و موضوع معافیت سه‌ماهه برای افراد در نظر گرفته می‌شد.

وی بابیان این‌که من در ابتدا فکر می‌کردم که مشمول این طرح جدید هستم، می‌گوید: برای همین خیلی خوشحال بودم و برای افراد دیگر درباره اهمیت چنین طرح و برنامه‌ای توضیح می‌دادم و بارها در محافل مختلف و نیز در گروه‌های شبکه‌های اجتماعی، این تصمیم مناسب مسئولین را موردتمجید قراردادم. اما وقتی ادامه خبر و جزییات طرح را شنیدم، اصلاً دوست نداشتم آن را باور کنم و حتی برای چند روز مدام در سایت‌های مختلف جست‌وجو می‌کردم تا شاید خبر را به‌گونه‌ای دیگر و در رسانه‌ای دیگر پیدا کنم که متأسفانه چنین نشد و برای اولین بار است که فعلاً 10 روز تأخیر در پرداخت آخرین قسطم به مبلغ یک‌میلیون و صد هزار تومان دارم.

وی ابراز نگرانی می‌کند که تداوم این تأخیر، کل سیستم پرداخت اقساطش را دچار اختلال کند. برای همین همچنان امیدوار است که در روزهای آینده خبر جدیدتری از تصمیم مسئولین بانکی در حوزه معافیت از پرداخت تسهیلات بشنود.

اثرگذاری مثبت‌تر با در نظر گرفتن شرایط همه شهروندان درگیر

در همین باره فاضل محمدی، استاد دانشگاه و جامعه‌شناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار در اردبیل با اشاره بااهمیت درک شرایط شهروندان در شرایط بحرانی، می‌گوید: وقتی شهروندان در شرایط بحرانی و خاص احساس می‌کنند که مسئولین هوای آن‌ها رادارند، این به ایجاد جو روانی مثبت و اعتماد عمومی منجر می‌شود. برای همین اتفاق مناسب‌تر این بود که مسئولین تصمیمی همچون معافیت سه‌ماهه از پرداخت تسهیلات را برای همه شهروندان در نظر می‌گرفتند تا هر چه بیشتر شاهد اثرگذاری مثبت طرح در سطح جامعه و افکار عمومی می‌بودیم.

محمدی با تأکید بر این‌که در استانی همانند اردبیل، عمده شهروندان روی لبه تیغ درآمدی و معیشتی حرکت می‌کنند و با یک اتفاق ناگوار، زمینه و شرایط چند برابر شدن مشکلات برایشان فراهم می‌شود، می‌گوید: اتفاقاً در شرایطی که کرونا استرس‌های زیادی را برای جامعه ایجاد کرده است، درک شرایط شهروندان به ایجاد اعتماد عمومی به حاکمیت و سیستم مدیریتی منجر می‌شود و قطعاً بعدازآن، همراهی شهروندان با تصمیمات و تدابیر دولت و حاکمیت بیش‌ازپیش خواهد بود. اما وقتی تدابیر حاکمیت، مشمول همه افراد درگیر با مشکل نشود، قطعاً نتایج مورد انتظار را به همراه نخواهد داشت.

علی احمدی، مدیر یکی از شعب بانکی هم در اردبیل در گفت‌وگو با خبرنگار بازار نسبت به اتخاذ تصمیمات جدید دراین‌باره امیدوار است و می‌گوید: این‌که شهروندان ما در چنین شرایطی از مسئولین امر انتظار دارند، موضوع عجیبی نیست. اما باید به مسئولین نیز این حق را دارد تا با بررسی شرایط و جوانب کار، بتوانند بهترین تصمیم را برای عموم جامعه بگیرند.

وی می‌گوید: بالاخره هر تصمیم و برنامه‌ای، طرف‌هایی دارد که ممکن است از آن منتفع باشند و یا ضرر ببینند. در این موضوع هم انشاالله مسئولین امر با بررسی شرایط، بهترین تصمیم را خواهند گرفت. تصمیمی که فعلاً تا این مرحله، شامل یک‌بخشی از شهروندان می‌شود و شامل همه آن‌ها نشده است.