دستگاه «اسکنر رادیواکتیو» مبتنی بر هوش مصنوعی رونمایی شد

به گزارش بازار به نقل از «The E&Tech Magazine »، دانشمندان سوئدی موفق شدند،یک دستگاه اسکن رادیو اکتیو تولید کنند که قادر است کوچکترین مقدار مواد هسته ای  و مشتقات آن در محیط را شناسایی کند؛ این دستگاه «گاما نت »  نام دارد و یک نوع ماشین یادگیری با هوش مصنوعی بالا قلمداد می شود که به منظور شناسایی سریع الهنگام حملات تروریستی هسته ای طراحی شده است .

گاما نت که از یک ماهیت توموگرافی برخوردار است قادر می باشد از منابع نوترون و اشعه گامای آزاد شده در محیط، پلوتونیوم و دیگر مواد هسته ای یک تصویر سه بعدی ایجاد کرده و از این طریق شدت و نوع مواد را به نمایش بگذارد.

بو کادرول دانشمند فیزیک هسته ای انستیتوی فناوری KTH Royal که مدیریت این پروژه را بر عهده دارد  گفت: دستگاهی که تیم ما موفق به طراحی شده است دارای چندین عملکرد در حوزه های مختلف بوده که از این جمله می توان به سیستم های دفاعی، امنیت فرودگاه ها، امنیت بندرگاه ها و همچنین  نشتی نیروگاه های هسته ای اشاره کرد که نیازمند مراقبت و ارزیابی های مداوم هستند که با دقت ۹۵% درصدی عمل می کند.

وی افزود: سیستم  توموگرافی گاما  NGET نتنها برای کنترل میزان رادیو اکتیو و اشعه های  موجود مورد استفاده قرار می گیرد، بلکه دارای قابلیت اندازه گیری همبستگی زمان و انرژی بین ذرات ساطع شده در شکافت هسته ای  و استفاده از الگوریتم های یادگیری ماشین برای شبیه سازی مکان آزاد سازی  می باشد .

این فناوری دارای حساسیت و دقت بسیار بالایی می باشد و قادر است در کمتر از چندین ثانیه مقدار گرمی پلوتونیوم را بر اساس کاربرد و ایزوتوپ آن شناسایی کند؛ اگر چه در چند ثانیه اول نوع و شفافیت تصاویر سه بعدی تا اندازه ای غیر واضح است اما هرچقدر که از زمان شناسایی اولیه فاصله گرفته شود تصاویر بسیار دقیق تر با جزییات بیشتر به دست خواهند آمد.

گفتنی است،یکی از مهم ترین عملکردهای این دستگاه هوشمند توانایی کنترل محیط از راه دور است؛ از آنجایی که بسیاری از محیط های آلوده به مواد هسته ای  و محیط های بالقوه خطرناک محدودیت های را برای انسان ایجاد می کنند در این صورت استفاده از گاما نت برای حوزه های خارج از دسترس بسیار کاربردی خواهد بود. تمامی اطلاعات شناسایی شده از منبع و محیط به مانیتورهای پایگاه مرکزی ارسال شده و توسط الگوریتم های هوشمند مورد تحلیل و بازبینی قرار خواهد گرفت.

البته لازم به ذکر است تمامی فرایند به صورت اتوماتیک انجام می شود، داده های ارسال شده نیز توسط خود الگوریتم های آموزش داده شده در یادگیری ماشین و هوش مصنوعی به کار گفته شده  انجام می گیرد؛ در حافظه یادگیری ماشین این دستگاه تمامی مواد  از جمله مواد هسته ای همراه با ایزوتوپ های آنها آموزش داده شده اند  وبا شناسایی موارد مشابه سیستم وارد عمل می شود .

کادرول می گوید: ما در نظر داریم سیستم گاما نت را بر روی هواپیماهای بدون سرنشین و یا پهبادها نصب کنیم تا در موارد اضطراری رادیولوژیکی بتوانند در کمترین زمان ممکن آلودگی های رادیو اکتیو در محیط زیست را  همراه با منبع آزاد سازی آن شناسایی کنند.

به گفته وی در پنجاه سال اخیر بیش از هزاران نفر به دلیل عدم توانایی در شناسایی مواد رادیو اکتیویته دچار مسمومیت های شدید و در موارد حادتر منجر به مرگ شده است که از این جمله می توان به فاجعه های چرنوبیل در اکراین و  فوکوشیما در ژاپن اشاره کرد که در کمتر از سه روز بیش از ۱۰ هزار مرگ به جای گذاشتند که هر دو بدنبال نشت موارد رادیو اکتیو از راکتورهای هسته ای مستقر در منطقه رخ دادند.

ناگفته نماند، مواد رادیواکتیو به طور کلی سمی هستند و برای حیات ضرر های جبران ناپذیری دارند؛ یعنی به انحاَء مختلف در سطح بسیار بسیار بالا ایجاد مسمومیت می‌کنند و در نهایت وارد بدن انسان که می‌شوند، حتی اگر شخص مسموم زنده بماند، باعث تغییرات ژنتیکی در فرد می‌شوند. یعنی اینکه مولکول‌ها موجود روی حلقه‌های DNA و RNA را تحت تأثیر قرار می‌دهند و باعث میوتیشن (جهش) یا تغییرات ژنتیکی می‌شوند.

 مهم‌ترین مسئله‌ای که مواد رادیواکتیو ایجاد می‌کنند، تغییرات ژنتیکی است که به شکل گسترده ای غیر قابل بازگشت بوده و بر روی تمامی جانداران از جمله حشرات و گیاهان نیز آسیب های زیادی وارد خواهد ساخت؛ البته اگر دوز  این مواد بالا باشد، باعث مسمومیت و مرگ فرد، گیاه و جانور خواهد شد.