جنگ های فسیلی؛ تقلای نفتی‌ها در برابر انرژیهای نو

بازار- افت قیمت نفت در بازارهای جهانی به یکی از اصلی ترین و مهمترین موضوعات این روزهای رسانه های دنیا تبدیل شده است. اما موضوعی که این روزها بیش از هر زمان دیگری به چشم می خورد این است که آیا سرمایه گذاری در انرژی های پاک در شرایطی که قیمت نفت پایین است ، ادامه پیدا می کند یا خیر؟ سوال بهتر اینکه آیا انگیزه سرمایه گذاری در انرژی های پاک در شرایط  فعلی همچنان وجود خواهد داشت؟

نیویورکر در این مورد نوشت: «در سال ۲۰۱۴ میلادی یعنی دوره قبلی که قیمت نفت در بازار جهانی سقوط کرد، دولتهای جهانی  توافقی برای  مبارزه با تغییرات جوی نداشتند. یک سال بعد یعنی در سال ۲۰۱۵ میلادی مهمترین و اصلی ترین توافق زیست محیطی تاریخ  توسط رهبران کشورهای دنیا تحت عنوان توافق زیست محیطی پاریس امضا شد و در نتیجه این توافق بود که سرمایه گذاری در انرژی های سبز در دنیا رشد کرد.

سرمایه گذاری ۱۰هزارمیلیاردی تا ۲۰۵۰

به گزارش اداره اطلاعات انرژی امریکا  از آن زمان تا کنون ۱.۲ هزار میلیارد دلار در اقتصاد سبز در دنیا سرمایه گذاری شده است و در سال قبل ۲ میلیون دستگاه خودروی الکتریکی در دنیا فروخته شد. پیش بینی می شود تا سال ۲۰۵۰ میلادی سرمایه گذاری در بخش انرژی های سبز و اقتصاد سبز در دنیا به مرز ۱۰ هزار میلیارد دلار برسد.

بلومبرگ در گزارش خود با اشاره به این مطلب که کشورهای نفت خیز دنیا متوجه این تغییر رویکرد و کاهش اهمیت خود در اقتصاد دنیا شده اند نوشت: «جنگ قیمتی آغاز شده بین دو کشور عربستان و روسیه در عرصه نفت را می توان یک بازی سیاسی قلمداد کرد. از یک طرف دو کشور بزرگ نفت خیز دنیا متوجه هستند که عمر عصر نفت در دنیا پایان یافته است و با وجود اینکه در سالهای اتی همچنان نفت منبع مهمی برای انرژی خواهد بود ولی آینده از آن انرژی های نو و سبز است. آنها در تلاش هستند تا با ایجاد جنگ قیمتی و تنزل قیمت نفت، انگیزه سرمایه گذاری در انرژی های پاک را کم کنند و دنیا را ترغیب کنند تا همچنان از نفت استفاده کند. از طرف دیگر صرفه اقتصادی سرمایه گذاری در نفت شیل امریکا را  از بین ببرند و این تولید کننده نوپا را از میدان به در کنند. در واقع این جنگ قیمتی سوری  یک بازی سیاسی برای قدرت نمایی کشورهای نفت خیز در اقتصاد امروز دنیا و تلاشی برای بیرون کردن رقیب تازه یعنی امریکا از میدان است.»

جنگ قیمتی در بازار نفت صوری و  یک بازی سیاسی برای قدرت نمایی کشورهای نفت خیز در اقتصاد امروز دنیا و تلاشی برای بیرون کردن رقیب تازه یعنی امریکا از میدان است.

این تحلیل با توجه به انتشار اخباری از طرف شرکتهای نفتی امریکا مبنی بر اینکه تولید نفت شیل در این سطح قیمتی مقرون به صرفه نیست، تحلیلی درست به نظر می رسد و می تواند باعث  کاهش توان تولید امریکا شود ولی مساله اصلی این جاست که این جنگ قیمتی تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و آیا این دو کشور در نظر دارند قیمت نفت را در سطح کنونی حفظ کنند یا اینکه دوباره زمینه را برای افزایش قیمت فراهم خواهند کرد؟ فایننشال تایمز سیاست جنگ قیمتی روسیه و عربستان را دست و پا زدن بیهوده  کشورهای نفت خیز دنیا برای حفظ جایگاهشان می داند. این رسانه معتقد است که دنیا نمی تواند به نفت وابسته بماند زیرا وابستگی به نفت و دیگر انرژی های فسیلی به معنای از دست رفتن محیط زیست و گونه های گیاهی و حیوانی است. 

مسایل زیست محیطی غیر قابل اغماض است

 شین تامیلسون، مدیر عامل مرکز مطالعات زیست محیطی  E3G بر این باور است که اهمیت تغییرات زیست محیطی بسیار زیاد است و دنیا برای مقابله با آن وارد میدان شده است.

وی در این مورد به سی ان ان گفت: «تغییرات جوی زندگی انسانها و موجودات ساکن روی زمین را تحت تاثیر قرار داده است و بدون شک از مبارزه در این مسیر دست بر نمی دارد.» وی با اشاره به تغییرات قیمت نفت در روزهای اخیر و احتمال ادامه این وضعیت در روزهای آتی گفت: «من تصور نمی کنم افت قیمت نفت باعث شود تا دنیا توجه کمتری به تغییرات جوی یا نیاز به کاهش مصرف سوختهای فسیلی بکند زیرا اهمیت این موضوع بر همگان آشکار است.»

بلومبرگ تاثیر کاهش قیمت نفت روی سرمایه گذاری در انرژی های تجدید پذیر یا سبز را با دو سناریوی مختلف بیان کرده است. در یک سناریو افت قیمت نفت باعث می شود تا استفاده از این منبع انرژی مقرون به صرفه تر از انرژی های پاک شود و بسیاری از شرکتهای صنعتی تمایل خود برای استفاده از انرژی های پاک را از دست بدهند که این مساله رشد انتشار کربن و تشدید بحران زیست محیطی را به همراه می آورد.

اما از یک طرف دیگر با افت قیمت نفت در بازار جهانی و تداوم این وضعیت در بازار، سرمایه گذاری در صنعت نفت صرفه اقتصادی خود را از دست می دهد و سودآوری کمتری دارد. در نتیجه سرمایه گذاران به جای اینکه وارد بازار نفت شوند، سرمایه گذاری در انرژی های سبز را در دستور کار خود قرار می دهد و در نتیجه حصول نتیجه مطلوب از این صنعت تسریع می شود.

به هر حال در شرایطی که مشکلات زیست محیطی باعث می شود تا هر ساله ما شاهد افزایش سطح حوادث طبیعی ، سیل ها و آتش سوزی های وسیع و طوفان های مرگبار باشیم، منطق حکم می کند نوسانات قیمت نفت روی سیاست جهان در مقابله با تغییرات جوی اثر منفی نگذارد و همچنان تمرکز اصلی روی افزایش توان تولید منابع انرژی های پاک باشد.