طاهره شهابی؛ بازار: بارها و بارها عنوان‌شده کشاورزی استان همدان از ظرفیت‌های برجسته این منطقه به شمار می‌آید ضمن اینکه تلاش برای توسعه امور کشاورزی و رفع مشکلات آن از مهم‌ترین اقدامات و برنامه‌های جهاد کشاورزی است تا با رفع مشکلات کشاورزی تولید محصولات را ارتقا دهد اما آنچه در میان کمتر به آن پرداخته‌شده توجه به صنایع تبدیلی و تکمیلی در حوزه کشاورزی است درحالی‌که این اقدام به بهبود امنیت غذایی کمک می‌کند.
طبق صحبت‌های رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان همدان که هفته گذشته در شورای اداری به ذکر ظرفیت‌های این استان در بخش کشاورزی پرداخت در حال حاضر در استان همدان با مساحت یک‌میلیون و ۹۴۹ هزار هکتار دارای ۳۹ تا ۴۰ درصد زمین‌ها با کاربری کشاورزی است و ۱۱۷ هزار بهره‌بردار کشاورزی در استان همدان وجود دارد که به‌واسطه تلاش آن‌ها بخش کشاورزی ۲۸ درصد اشتغال استان همدان را به خود اختصاص داده است.
همدان در تولید بسیاری از محصولات رتبه برتر کشور را به خود اختصاص داده و در تولید برخی محصولات کشاورزی مانند سیب‌زمینی، سیر، کشمش، انگور و گیاهان دارویی و گندم سهمی بیشتر از میانگین کشوری دارد
همچنین به استناد آمار ارائه‌شده این ۱۱۷ هزار بهره‌بردار قریب به ۴.۴ تن از محصولات کشور را تولید می‌کنند ضمن اینکه همدان در تولید بسیاری از محصولات رتبه برتر کشور را به خود اختصاص داده و در تولید برخی محصولات کشاورزی مانند سیب‌زمینی، سیر، کشمش، انگور و گیاهان دارویی و گندم سهمی بیشتر از میانگین کشوری دارد.
همین چند جمله کافی است تا مطمئن شویم توجه به ظرفیت‌های بخش کشاورزی؛ استان همدان را در رسیدن به توسعه‌ای که مدنظر قرار داده موفق‌تر ظاهر خواهد کرد اما نباید فراموش کنیم در این عرصه اقداماتی باید انجام شود که هرچند تا به نتیجه رسیدن آن باید زحمت بسیاری متحمل شد اما با به بار نشستن آن حرکت در ریل توسعه شتاب خواهد گرفت.
سالانه رقمی حدود ۴.۵ میلیون تن انواع محصول کشاورزی در استان همدان تولید می‌شود اما بااین‌وجود در زیرساخت‌ها و صنایع تبدیلی برای فراوری این میزان محصول با ضعف روبه‌رو هستیم به‌نحوی‌که همین شرایط سبب شده در رقابت با سایر استان‌هایی که به‌مراتب در تولید محصولات کشاورزی از همدان ضعیف‌تر هستند عقب‌تر باشیم.
راه دوری نمی‌رویم و تنها در یک مثال به تولید سالانه بیش از یک‌میلیون تن سیب‌زمینی در استان همدان اشاره می‌کنیم که متأسفانه به دلیل آنچه نبود صنایع تبدیلی موردنیاز برای فرآوری و تبدیل بخشی از این محصول به سایر فراورده‌ها در استان همدان عنوان می‌شود هرساله سهم قابل‌توجهی از تولیدات از بین رفته و کشاورزان متضرر می‌شوند.
رشد و توسعه صنعت کشاورزی استان همدان باجان گرفتن صنایع تبدیلی و رونق این بخش ممکن خواهد شد
به‌هرحال از فاکتورهای متعدد مؤثر در توسعه بخش کشاورزی که بگذریم بر همگان مسلم است که رشد و توسعه صنعت کشاورزی استان همدان باجان گرفتن صنایع تبدیلی و رونق این بخش ممکن خواهد شد.
اینکه مدتی بر روی یک فاکتور به‌عنوان نمونه تلاش برای توسعه صنایع تبدیلی و مواردی ازاین‌دست مانور رسانه‌ای داده شود اما به‌یک‌باره همه‌چیز به فراموشی برود رویه مناسبی نیست که دلیل این صحبت را می‌توان در وضعیت فعلی صنایع تبدیلی استان همدان جویا شد.
سال گذشته بارها مسئولان بخش کشاورزی استان همدان از تلاش برای راه‌اندازی و فعال کردن صنایع تبدیلی متعدد در استان همدان سخن می‌گفتند اما هنوز هم که هنوز است درجا می‌زنیم و خبری از اتفاقات جدید در این زمینه نیست در حالی که همدان به‌عنوان یکی از قطب‌های تولید محصولات کشاورزی به توسعه صنایع تبدیلی نیاز دارد حال‌آنکه تغییرات چشمگیری در این بخش ایجاد نشده و همچنان وعده‌ها در انتظار تحقق هستند.
موضوع را از منظر دیگری که نگاه می‌کنیم شاید این تصور در ذهن ایجاد شود که هنوز به جایگاه وجود صنایع تبدیلی آگاه نیستیم حال‌آنکه در این زمینه نباید از امتیاز شرکت در نمایشگاه‌های صنایع تبدیلی برای آشنا شدن با فنّاوری‌های نوین غافل شد چراکه با حضور در این فضاها ضمن آشنایی با به‌روزترین تولیدات صنایع تبدیلی کشاورزی و ماشین‌آلات صنایع غذایی، سرمایه‌داران، سرمایه‌گذاران، کشاورزان و کارشناسان با شرکت‌ها و نشان‌های مطرح تولیدکننده داخلی و خارجی این صنعت آشنا می‌شوند.
موضوع دیگری که نباید آن را نادیده گرفت اینکه با انجام مطالعات و بررسی‌های لازم و شناخت استعدادها، توانمندی‌ها، نارسایی‌ها و فرصت‌های مربوط به توسعه و حمایت از صنایع کوچک تبدیلی و تکمیلی می‌توان در این امر راهگشا بود چراکه ظرفیت‌های وسیع در حوزه کشاورزی و برخورداری از تنوع شرایط آب و هوایی و امکان تولید انواع محصولات کشاورزی باکیفیت بالا ایران را در زمره یکی از کشورهای برتر جهان در تولید بسیاری از محصولات کشاورزی قرار داده است.
توسعه صنایع تبدیلی در کاهش ضایعات و ایجاد ارزش‌افزوده، درآمدهای ارزی، اشتغال و ارائه راهکارهایی برای حضور موفق در بازارهای بین‌المللی از اهمیت خاصی برخوردار است
به‌هرحال توسعه صنایع تبدیلی آنجا اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند که بدانیم این امر در کاهش ضایعات و ایجاد ارزش‌افزوده، درآمدهای ارزی، اشتغال و ارائه راهکارهایی برای حضور موفق در بازارهای بین‌المللی از اهمیت خاصی برخوردار است و با پرداختن به آن علاوه بر پیشرفت کشاورزی، شاهد توسعه همه‌جانبه اشتغال نیز خواهیم بود.
دقیق که می‌شویم ظرفیت‌های بخش کشاورزی استان همدان آن‌قدر زیاد است که اگر در عرصه راه‌اندازی صنایع تبدیلی با توانمندی بیشتری ظاهر شویم بیراه نرفته‌ایم بنابراین باید سرمایه‌داران با سرمایه‌گذاری در این زمینه و راه‌اندازی صنایع تبدیلی به افزایش محصولات فرآوری شده کمک کرده و زمینه حضور در بازارهای رقابتی را فراهم کنند.
در نهایت آنچه از صحبت‌ها برمی‌آید اینکه همدان ظرفیت‌های بالقوه بسیاری در بخش کشاورزی دارد اما به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌ها ازجمله صنایع تبدیلی هنوز دچار مشکلات فراوانی است که رفع این مشکل حمایت بیشتر مسئولان را می‌طلبد.
البته در این میان نباید از گلایه کشاورزان نیز به‌سادگی عبور کرد گلایه‌ای که جای تأمل دارد و یک عبارت صدها جمله را از ذهن عبور می‌دهد؛ این قشر معتقدند نبود صنایع تبدیلی کافی کشاورزان را به کارهایی وامی‌دارد که خود نیز راضی به انجام آن نیستند چراکه برای فرآوری تولیدات و حذف هزینه‌های حمل و مواردی از این دست به‌ناچار محصولات خود را باقیمت‌های بسیار اندک به‌واسطه ها می‌فروشند و سود کشاورزان عاید دلالان می‌شود.
کشاورزانی که چندین و چند ماه با زحمات فراوان قد کشیدن گیاه از دل خاک را نظاره کرده‌اند و به امید ثمربخشی محصول؛ عمر خود را پای کشت و کار گذاشته‌اند تا با سودآوری به خیالی آسوده برسند در فراق صنایع بدیلی داشته‌های خود را از دست می‌دهند بنابراین باید برای رفع این مشکل تلاش کرد و با توجه جدی‌تر به موضوع ایجاد صنایع تبدیلی زمینه سودآوری کشاورزان را فراهم کرد تا زحمت کشاورزان به هدر نرود.
نظر شما