آینده سیاست و اقتصاد باید مبتنی بر واقعیت ها و نهادهای بومی باشد

بازار؛ گروه بین الملل: در سالی که اقتصاد دنیا با رکود روبرو بود، رشد اقتصادی چین و گذر از سخت ترین بحران تاریخ در این کشور به موضوع اصلی مورد بحث در رسانه های دنیا تبدیل شد و حال که چند ماه از شروع سال جدید میلادی می گذرد، بازهم خبر ها از عملکرد حیرت آور اقتصاد چین  حکایت دارد.

طبق گزارشهای موجود در فصل اول سال جاری میلادی ارزش تولید ناخالص داخلی چین نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن ۱۸.۳ درصد رشد کرد. رشدی که نشان از تسریع روند بازسازی اقتصاد چین بعد از تجربه بحران کرونا دارد.

وال استریت ژورنال در این مورد نوشت: «در دو فصل اخر سال قبل هم اقتصاد چین رشد کرده بود و انتظار می رفت در این فصل ما شاهد افزایش سرعت رشد اقتصادی این کشور باشیم . برخی از مراکز مطالعاتی پیش بینی کرده بودند در فصل اول امسال اقتصاد چین با نرخ ۱۹.۲ درصد و در فصل دوم با نرخ بالغ بر ۱۷ درصد رشد کند. با وجود اینکه نرخ رشد محقق شده برای این کشور اندکی کمتر از این برآوردها است ولی همین آمار به خوبی نشان می دهد اقتصاد چین با اقتدار در مسیر رشد حرکت می کند و از این بحران گذر کرده است. در فصل آخر سال قبل نرخ رشد اقتصادی چین برابر با ۶.۵ درصد بود.»

در این راستا خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «آرشین ادیب مقدم»، رئیس مرکز مطالعات ایران در مدرسه مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن تنظیم نموده که در ادامه می‌آید.

«آرشین ادیب مقدم»، استاد کامل «سیاست در غرب آسیا» در دانشگده مطالعات شرقی و آفریقایی در دانشگاه لندن است. کتاب اخیر ادیب مقدم که از سوی انتشارات «دانشگاه کمبریج» منتشر شد «روانشناسی ناسیونالیسم، تفکرات جهانی، تصورات ایرانی» نام دارد.

*چین از رکورد جدیدی در رشد اقتصادی خود در سه ماهه اول جاری میلادی خبر داد و رقم این رشد را در مقایسه با سه ماهه اول سال ۲۰۲۰ میلادی ۱۸.۳ درصد اعلام کرد. دلیل این رشد اقتصادی چیست؟
چین از یک کمپین موفق Covid-۱۹ بهره می برد. پکن تنها اقتصاد بزرگ جهان بوده که بر همه گیری تسلط یافته است. بنابراین از هزینه های ثابت مصرف کننده بهره می برد از آنجایی که کارخانه ها و مغازه ها از مارس ۲۰۲۱ بازگشایی شدند.

بخشی از این رشد با افزایش عمده بدهی تولید ناخالص داخلی به میزان ۳۰۰٪ برای جبران تأثیر زودرس همه گیری در سال ۲۰۲۰ تامین مالی شده بود. به نظر می رسد بسته محرک استراتژی درستی باشد زیرا اقتصاد در سال ۲۰۲۱ برگشته و پیش بینی می شود در سطوح مشابه بالا در طول سال رشد کند.

*برخی استدلال می کنند یکی از دلایل موفقیت چین در کنترل کرونا سیستم تصمیم گیری متمرکز این کشور است. فرانسیس فوکویاما معتقد است سرعت عمل چین در تجهیز منابع نشان از برتری سیستم اقتدارگرایی دارد اما در حالی که آمریکا در ابتدا کند عمل می‌کند اگر سرعت گیرد حتی از دیگران نیز توانمندی بیشتری خواهد داشت. می‌توان استدلال کرد که چون قدرت در آمریکا به لحاظ دموکراتیک مشروعیت دارد، در بلندمدت نسبت به یک دیکتاتوری و اقتدارگرایی دوام بیشتری خواهد داشت. اما شاهد چنین موضوعی نبوده ایم. یعنی آمریکا با گذشت بیش از یک سال هنوز وضعیت وخیمی دارد. دلیل این امر چیست و چرا پیش بینی افرادی چون فوکویاما در این زمینه درست از آب درنیامده است؟
سیستم مراقبت های بهداشتی در ایالات متحده آمریکا در یک محیط سرمایه دار افراطی بدوی می باشد - جایی که سود از مردم مهمتر است. حکومت بد تحت مدیریت ترامپ این مشکل سیستمی را بیشتر کرد و یک فرهنگ عمومی سیاسی که باعث از بین رفتن جامعه، اجتماع یا مسئولیت اجتماعی شد فاجعه انسانی ایجاد کرد و منجر به مرگ غیرقابل جبران بیش از نیم میلیون بی گناه آمریکایی شده است.

از نظر فرهنگ و سیاست همه گیرها را می توان به بهترین وجه در سیستم هایی که بر اساس همبستگی و مسئولیت اجتماعی بنا شده اند، شکست داد. از نظر حکمرانی، سیستم های استبدادی می توانند به نفوذ در آزادی های مدنی حکم دهند که مطمئناً در دموکراسی های اجتماعی، قطعاً در مکان هایی مانند آلمان یا کشورهای اسکاندیناوی قابل قبول نیستند. اما اقتدارگرایی نوشداری بیماری همه گیر نیست.

همه گیری با سرعت ارتباط مستقیم دارد، بنابراین راه حل های مقابله با بیماری همه گیر نیز باید سریع، چابک و همه جانبه باشند. جوامع کاملاً دیجیتالی شده از جمله جوامع دمکراتیک مانند کره جنوبی، ژاپن و تایوان نیز به طور نسبتاً خوبی با بیماری همه گیر مقابله می کنند - به دلیل توانایی فن آوری آنها که به سیستم های آنها سرعت بسیار حیاتی و چابکی مافوق صوت را می دهد که من به آنها اشاره کردم.

واقعاً آنچه از ایالات متحده تا سرزمین اصلی اروپا فراتر از این زیرساخت های فناوری و احساس مسئولیت اجتماعی مورد نیاز بود؛ سیاست حاکمیت خرد یا فدرالیسم رادیکال بود که می توانست منابعی را به سطح عمومی تخصیص دهد. انگلیس این کار را به خوبی انجام داد، وقتی از شوراهای محلی برای اجرای یک کمپین واکسیناسیون بسیار موفق استفاده کرد.

کشورهای دیگر مانند آلمان در اختلافات بین یک دولت متمرکز و Bundeslaender یا شهرستانهایی که دستور کار خود را دارند گیر کردند. هر کشوری باید فرمول خاص خود را در این زمینه پیدا کند و هیچ نظریه ای متناسب با همه تئوری ها وجود ندارد که بتواند همانطور که فوکویاما در طول زندگی حرفه ای خود فکر کرده است، استفاده شود. همانطور که به نظر می رسد چین به دلیل سیاست های اقتدارگرایانه همه گیری را با موفقیت مدیریت نکرد. این موفقیت به دلیل پاسخ سریع و بومی به شیوع کرونا بود.

*به نظر شما چه اقتصادهایی در دوره پسا کرونا قادر به احیای سریع اقتصاد خود هستند؟
آینده سیاست و اقتصاد باید مبتنی بر واقعیت ها و نهادهای بومی باشد. شیوه های انعطاف ناپذیر و متمرکز حکومتی منسوخ شده و همه گیری سریع همه ناکارآمدی های آنها را که منجر به مرگ بسیاری از افراد بی گناه می شود، نشان داد.

همه اینها قابل پیشگیری بوده اند. سیستم هایی که بر سرعت مافوق صوت مجموعه جهانی تسلط خواهند یافت، موفق ترین سیستم ها خواهند بود.  رقمی سازی بسیار مهم است اما همانطور که فرمهای چابک حاکمیت امکان تخصیص منابع در سطح بومی را فراهم کرده و مبتنی بر جامعه است - هم از نظر نهادهای بومی و هم از نظر ارزشهای اجتماعی - داستانهای موفقیت آینده را رقم خواهد زد.