آژیر خطر افزایش قیمت جهانی گندم؛ خودکفایی در ایران باید بیشتر شود!/ چین مقصر افزایش قیمتها

بازار؛ گروه بین الملل: افزایش قیمت محصولات کشاورزی در دنیا یک چالش جدی است که می تواند شرایط بروز یک بحران بزرگ را فراهم سازد. از ابتدای پاندمی کرونا قیمت محصولات کشاورزی در دنیا افزایش پیدا کرده  و بسیاری  از مردم در کشورهای فقیر توان تامین غذای خود را از دست داده اند.

بر اساس گزارش All About Feed، هم اکنون شرایط آب و هوایی در بیشتر مناطق تولیدی دانه های غلات از جمله گندم و ذرت تا حد زیادی تعیین کننده قیمت این دانه ها و افزایش آن است. روند صعودی قیمت گندم در دو هفته گذشته بیشتر به دلیل نگرانی در مورد شرایط آب و هوایی در قاره آمریکا است و مربوط به امروز که برابر با ۱.۷۵ دلار در هر بوشل افزایش داشت، نیست.

در حقیقت، طی چند ماه گذشته، روند افزایشی محصولات اساسی کشاورزی بیشتر شده است در حالی که در سال گذشته هم به ویژه پس از شیوع کرونا در جهان،  قیمت غلات ماهانه ۲.۵ درصد افزایش را نشان داد. قیمت گندم به دلیل چشم‌انداز کاهش برداشت در آرژانتین نیز رشد کرد و قیمت ذرت نیز روند افزایشی را به ثبت رسانید.

قیمت خوراک دام و دانه های غلاتی چون گندم در چند ماه اخیر افزایش ۳۰ درصدی را ثبت کرده به طوری که بسیاری از کشورها صادرات خود را محدود یا متوقف کرده‌اند تا تامین نیازهای داخلی خود بیشتر در الویت قرار گیرد. 

شرایط آب و هوایی امریکا و نگرانیهای کشت گندم و ذرت

آب و هوا در ایالات متحده آمریکا سرد و در میانه غربی خشک است و همین مسئله موجب رشد گندم می شود و می تواند تا اواخر سال جاری منجر به میزان و هکتار کمتری شود.

 بر اساس همین گزارش، نگرانی در مورد شرایط آب و هوایی نیز در رابطه با کشت ذرت در ایالات متحده وجود دارد زیرا از قیمت گندم حمایت بیشتری می شود. قیمت ذرت که به عنوان خوراک دام استفاده می‌شود، نیز یک دلار در هر بوشل افزایش یافت. ذرت محصولی بوده که به طور کلی وضعیت بازار غلات را به مدت یک سال شکل داده است، البته باید به شرایط نامساعد کاشت ذرت در ایالات متحده در سال گذشته و توسعه و افزایش محصول (safriña) در برزیل که از خشکسالی رنج می برد، اشاره کرد.

 بر اساس گزارش Wasde وزارت کشاورزی امریکا، در اوایل سال جاری کاهش محصول ذرت در ایالات متحده تخمین زده شده بود به طوری که تولید ذرت در آرژانتین و برزیل نیز کمتر بود.

  قیمت سهام ذرت در ماه مارس ۲۰۲۱، در پاریس به میزان پنج یورو افزایش یافت و به اوج جدید ۲۱۲ یورو در هر تن رسید. در شیکاگو ، قیمت قرارداد مارس در ۲۰۲۱ حتی بیشتر افزایش یافت. این امر برای اولین بار (کاملا) بالاتر از ۵۰۰ دلار در هر بوشل که تقریباً به ۲۱۰ دلار در هر تن تبدیل می شد، بود.

در ماه جاری، انجمن تعاون آلمان میزان برداشت گندم در سال ۲۰۲۱ را در این کشور به میزان ۲۲.۶۳ میلیون تن تخمین زده است. این میزان ۲.۲ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۰ است. همچنین، گندم در فرانسه از وضعیت خوبی برخوردار است، اگرچه درصدی که قابلیت خوب به عالی را پیدا خواهد کرد، تا حدی به ۸۶ درصد رسیده است. این گزارش همچنین نشان داد که بر اساس پیش بینی ها، در هفته آینده میزان بارندگی ها کم خواهد بود و همین امر بر قیمت دانه های غلات تاثیر گذار خواهد بود. 

ایجاد تعادلی سخت در بازار گندم انگلیس

به گفته Agrimoney، پیشروترین سایت جهانی و ارائه دهنده اخبار و تجزیه و تحلیل در خصوص کالاهای کشاورزی و تجارت کشاورزی، توازن بازار گندم در انگلیس بسیار سخت و محدود است. این سایت کشاورزی و اقتصادی گزارش داده که به نظر می رسد بسته شدن سهام در این فصل کمتر از سطح حداقل مجاز باشد.

Agrimoney همچنین گزارش داده که انگلیس در ماه ژوئیه واردات گندم از محصول جدید اتحادیه اروپا را آغاز خواهد کرد و پیش بینی می شود حدود ۱۰ میلیون تن بیشتر از برداشت سال ۲۰۲۰ باشد.

جدا از انتظار افزایش تقاضا برای خوراک دام ، مصرف انسان و مصارف صنعتی به دلیل کاهش محدودیت های Covid-۱۹، در مورد حجم زیاد حرف زیادی برای گفتن وجود ندارد.

فشار بر صادرات گندم در روسیه؛ رئیس جمهور عوارض صادرات را دو برابر کرد 

در کشوری مانند روسیه نیز، از سه ماه گذشته، فشار بر صادرات گندم نیز عامل مهمی در افزایش قیمت گندم بوده است. در ماه جاری، به دستور ولادیمیر پوتین، عوارض صادراتی محصولات اساسی مانند گندم در این کشور دو برابر شد تا محصولات مورد نیاز مردم کمتر از مرزهای این کشور خارج و به کشورهای دیگر وارد شود. 

شورای بین المللی غلات همچنین پیش بینی ماهانه تولید گندم جهان را اندکی به سمت پایین تنظیم کرد، اما این موضوع اهمیت کمتری نسبت به دستور رئیس جمهور دارد.

چین در حال مصرف گندم بیشتر است

در اواسط ماه جاری نیز، مصرف بیشتر گندم توسط چینی ها به طور خاص موجب افزایش قیمت ها در بازار شد. قیمت گندم نیز در شیکاگو به شدت افزایش یافت که نسبت ماه گذشته ۴.۵ درصد رشد داشت.

وزارت کشاورزی ایالات متحده در اواسط ماه جاری گزارش داد که سهام بسته شده جهانی، همانطور که تحلیلگران بازار فکر می کردند، افزایش ندارد. اما بیش از آنچه یک ماه پیش نشان داده شد، سقوط می کند. دلیل اصلی آن مصرف بیشتر چین است. این گزارش همچنین نشان داد که قیمت ذرت که اکنون بسیار بالا است که بدون شک چین مقصر این امر است.

کاهش بارندگی در ایران و تاثیر منفی آن در تولید گندم 

در ایران نیز، سطح کشت گندم به عنوان یکی از محصولات اساسی در زمین‌های دیم تقریبا سه برابر زمین‌های آبی است و به همین دلیل میزان بارش و شرایط آب و هوایی در تولید آن حائز اهمیت است.

میزان خودکفایی در تولید گندم و کاهش واردات این محصول در حال حاضر به دلیل کاهش بارندگی ها افت کرده به طوری که وزیر جهاد کشاورزی تولید سال جاری را به میزان ۱۲ میلیون تن پیش بینی کرده در حالی که در سال گذشته ۱۳.۵ میلیون تن بود. به نظر می رسد که بر اساس این پیش بینی، این میزان تامین کننده نیازهای خانوارهای ایرانی و صنایع کامل نیست.

در سال جاری دولت، قیمت خرید تضمینی گندم را از ۴۰۰۰  به ۵۰۰۰ تومان افزایش داد در حالی که هنوز بسیاری این قیمت را برای کشاورز و تولید کننده رضایت بخش نمی دانند و می گویند که دولت باید تلاش کند تا هر دانه گندمی که امسال تولید می شود را از کشاورزان خریداری کند.

بنابراین، افزایش قیمت گندم، خوراک دام و دانه‌های روغنی در جهان برای ایرانی که در تامین آنها وابستگی زیادی به کشورهای دیگر و واردات این محصول اساسی دارد، زنگ خطری محسوب می شود تا مسئولان مربوطه در ایجاد خودکفایی بیشتر کشور تمام تلاش خود را به کار گیرند.