سیران خانعلی زاده؛ بازار: در هفته ای که گذشت خبرهای موفقیت ناسا بر روی سیاره سرخ تمامی رسانه های جهان را تکان داد و در لابلای اخبار پاندمی منفور، روزنه هایی از امید را به روی بشریت گشود؛ از اقامت کاوشگر استقامت گرفته تا انجام اولین پرواز هلیکوپتر نبوغ، و اکنون تولید اکسیژن بر روی یک سیاره دیگر، جمله همگی حاکی از این هستند که ناسا بر کجاوه پیروزی جای خوش کرده است و در یک میدان بی رقیب جولان می دهد.
گفتنی است، ناسا در گزارش اخیر خود از تولید اکسیژن بر روی سیاره سرخ خبر داد و اظهار داشت : برای تولید این عنصر حیاتی از هوای اتمسفر سیاره مریخ استفاده شده است و با توجه به اطلاع موجود این سیاره تا چند سال آیند به مقدار بسیار زیادی از اکسیژن برای تنفس بهره مند خواهد شد؛ این اولین باری است که اکسیژن قابل تنفس برای حیات گونه های زنده در سیارات غیر از زمین استخراج می شود.
برای تولید اکسیژن از هوای اتمسفر سیاره مریخ استفاده شده است و با توجه به اطلاع موجود این سیاره تا چند سال آیند به مقدار بسیار زیادی از اکسیژن برای تنفس بهره مند خواهد شد
به گفته تیم پشتیبانی کاوشگر استقامت، برای تبدیل دی اکسید کربن سطح مریخ از یک فناوری منحصر به فرد استفاده شده است که MOXIE یا ماکسی نام دارد؛ این فناوری که همراه به کاوشگر استقامت و هلیکوپتر نبوغ به مریخ ارسال شده بود روز چهارشنبه گذشته از جایگاه استقرار خود خارج شد و اولین عملیات تولید اکسیژن را آغاز نموده است؛ ماکسی که نام خود را از مخفف «آزمایش اکسیژن مریخ با استفاده از منابع سیاره ای» عاریه گرفته است توسط آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا ساخته شده است.
جیم روتر مدیر ارشد ناسا گفت: این دستگاه دارای ابعاد بسیار کوچک است که به راحتی قابل جابجایی و حمل است؛ این وسیله را می توان با همراه کاوشگرهای و یا سایر فضاپیماها به سایر سیارات دیگر ارسال کرد و به راحتی اکسیژن مورد نیاز را تامین کرد چرا که کاوش انسان در منظومه شمسی وابستگی مهمی به عنصر اکسیژن دارد.
ناسا هدف از تولید اکسیژن را تنها به حوزه تولید عنصر حیاتی فضانوردان محدود نکرده است، بلکه به حرکت در آوردن موشک ها را نیز از دلایل این فناوری مهم می داند و درصدد است میزان اکسیژن نامحدودی را برای انجام این مهم تولید کند چرا که سوخت موشک‌ها به مقدار زیادی نیازمند عنصر اکسیژن است
وی افزود: اگر ماکسی وجود خارجی نداشت ما مجبور بودیم برای تمامی ماموریت های خود منابع وسیعی از انرژی و اکسیژن را به سیارات دیگر انتقال دهیم که این موضوع نتنها از حجم بسیار بالای برخوردار خواهد بود بلکه نیازمند هزینه های گزافی است؛ پس در این صورت به جای انتقال منابع و مواد مورد نیاز برای اقامت انسان روی اجرام آسمانی مانند مریخ و ماه می توان از منابع موجود در در خود سیاره با صرف کمترین هزینه و انرژی ممکن استفاده کرد.
در این صورت، اگر قرار باشد که فضانوردان فرستاده شده به مریخ، به سلامت سوار بر یک راکت به زمین برگردند، باید مقدار زیادی اکسیژن برای تامین انرژی مورد نیاز این راکت در دسترس باشد؛ به همین دلیل ذخیره و تولید اکسیژن در مریخ بسیار مهم بوده و نقشی کلیدی در موفقیت انسان برای گسترش تسلطش به منظومه شمسی دارد.
ماکسی در اولین ماموریت خود توانست ۵ گرم اکسیژن خالص تولید کند که این میزان برای ده دقیقه نفس کشیدن یک انسان کافی خواهد بود؛ این وسیله قادر است در هر ساعت ۱۰ گرم اکسیژن تولید کند
ناگفته نماند، بیش از ۹۶ درصد سیاره سرخ از گاز دی اکسید کربن تشکیل شده است که از دو اتم اکسیژن و یک اتم کربن به وجود آمده است؛ برای تولید اکسیژن لازم است این دو اتم در مجاورت دمای بسیار بالا از همدیگر جدا شده و به صورت گازهای مجزا در اتمسفر رها گردند.
همانطور که قبلا به آن اشاره شد برای جدا سازی این دو اتم لازم است مقدار زیادی حرارت تولید شود و به گفته دانشمندان دمای تقریبی ۸۰۰ درجه سلسیوس برای انجام این مهم کفایت خواهد کرد؛ ماکسی که منبع تولید این حرارت خواهد بود دارای یک بدنه مقاوم است که آن را مدیون فناوری پرینت سه بعدی است.ماکسی در اولین ماموریت خود توانست ۵ گرم اکسیژن خالص تولید کند که این میزان برای ۱۰ دقیقه نفس کشیدن یک انسان کافی خواهد بود؛ این وسیله قادر است در هر ساعت ۱۰ گرم اکسیژن تولید کند.
بیش از ۹۶ درصد سیاره سرخ از گاز دی اکسید کربن تشکیل شده است که از دو اتم اکسیژن و یک اتم کربن به وجود آمده است؛ برای تولید اکسیژن لازم است این دو اتم در مجاورت دمای بسیار بالا از همدیگر جدا شده و به صورت گازهای مجزا در اتمسفر رها گردند
اما ماکسی تنها توجه فضانوردان را به خود معطوف نساخته؛ بلکه بسیاری از فعالین محیط زیست و دانشمندان از آن استقبال کرده و معتقد هستند ماکسی و شاید ورژن های بزرگتر آن انسان را از خطر کاهش اکسیژن سالم و آسیب های ناشی از آن برهانند.
نظر شما