آمریکا برای بازگشت به برجام تلاش می کند/ تا پایان اردیبهشت گفتگوها باید تکمیل شود

به گزارش بازار، پایگاه معتبر «فارن پالیسی» در مطلبی به قلم مایکل هیرش تلاش آمریکا برای توافق با ایران را بررسی کرده است.

در این گزارش آمده است: «جو بایدن»، رییس جمهوری آمریکا، خواهان احیای توافق هسته ای ۲۰۱۵ است و با از سرگیری گفتگوهای وین در روز پنجشنبه، گفتگوگر ارشد وی، رابرت مالی در حال آماده سازی نقشه راهی برای رسیدن به این هدف است.

به گفته منابع نزدیک به گفتگوگرهای آمریکایی و اروپایی، انتظار می رود که مالی یک پیشنهاد میانه بدهد: گشایش کافی در تحریم ها برای بازگشت ایران به توافق اما بدون زیاده روی و نه به گونه ای که بایدن را در برابر حملات تندروهای واشنگتن، آسیب پذیر کند.

علی واعظ از گروه بین المللی بحران، که در زمان ریاست رابرت مالی بر این گروه، مشاور ارشد او بود، می گوید: تا به اینجا، درباره هیچ تحریم خاصی بحث نشده بلکه تنها ترسیمی کلی از راههای تثبیت اعتماد. کاری که آنها این هفته در حال انجامش هستند، نهایی کردن فهرستی از تدابیر برای بازگشت دو طرف به پایبندی به توافق است. گام بعدی، نوبت بندی این تدابیر است به شکلی که وجهه دو طرف حفظ شود.

این کار به تعبیر یک مقام ارشد آمریکایی یک فرایند پر زحمت برای جداسازی و سپس حصول توافق برای برداشتن یا کاهش برخی تحریم هایی است که دونالد ترامپ، رییس جمهوری پیشین آمریکا بعنوان قرص های سمی تحمیل کرد تا اطمینان یابد که هرگز امکان احیای برجام برای رییس جمهوری بعدی فراهم نشود. این قرص های سمی، شامل بیش از هفتصد تحریمی است که خارج از توافق هسته ای در اواخر دوره ترامپ تحمیل شد تا انزوای ایران و درهم شکستن اقتصادش را باهم تضمین کند.

مهمترین این تحریم ها متوجه بانک مرکزی ایران، شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی نفتکش و هیجده بانک دیگر ایرانی است که عملا تمامی بخش مالی ایران را فلج کرده است. جواد ظریف این تحریم ها همزمان با کروناویروس را جنایت علیه بشریت توصیف کرد.

علی واعظ می گوید: موضع آمریکا این است که خواهان برداشتن دو گروه بزرگ از تحریم هاست: آنهایی که در برجام قید شده اند و آنهایی که توسط ترامپ، با عنوان دیگری هم اعمال شده اند. با این حال، تحریم هایی که توجیه دارند و با برجام هم ناسازگار نیستند، همانند آنهایی که ناقضان حقوق بشر در ایران را هدف گرفته یا آنهایی که ایرانیان دخیل در حملات سایبری علیه آمریکا را تنبیه می کنند، پابرجا خواهند ماند.

مناسب ترین مهلت برای تکمیل گفتگوها، ۲۱ ماه می است که مهلت توافق موقت فوریه گذشته ایران با سازمان بین المللی انرژی هسته ای به پایان می رسد... یک دیپلمات اروپایی آگاه به محتوی گفتگوها می گوید: اکنون بحث بر سر کلیات است.

نیروهای خارجی و در راس همه آنها، بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسراییل که به تندی مخالف برجام است و هیچ تمایلی برای حرف شنوی از بایدن نشان نداده و از سوی دیگر در این فرایند خرابکاری کرده اند.

یک دهه پیش، درست هنگامی که جو بایدن بعنوان معاون رییس جمهوری آمریکا، سرگرم دیدار از کرانه غربی و تلاش برای پیشبرد گفتگو با فلسطینی ها بود، نتانیاهو با اعلام برنامه گسترش شهرک ها، او را شرمسار کرد. این اعلامیه، خشم فلسطینی ها را برانگیخت. یکشنبه گذشته هم، بمبی در تاسیسات فوق مستحکم هسته ای نطنز منفجر شد که طبق گزارش ها، توسط اسراییل کار گذاشته شده بود. ایران به تلافی، بلافاصله اعلام کرد که غنی سازی شصت درصدی را آغاز می کند. در همان زمان انفجار، وزیر دفاع بایدن، لوید آستین، در حال دیدار از بیت المقدس بود. این حمله، نوعی پوزخند به تلاش های تیم بایدن برای مشورت با نتانیاهو درباره ایران بود و آن را به تمسخر گرفت. البته شعارهای تندی که از تهران می آید نیز، کمکی به حصول توافق نمی کند.

بی گمان، رابرت مالی و رییس او، مشاور امنیت ملی یعنی جیک سولیوان و وزیر امور خارجه آمریکا آنتونی بلینکن، به سختی تلاش کرده اند تا اروپایی ها را به صحنه آورند. با ترغیب واشنگتن، سه کشور اروپایی آلمان، انگلستان و فرانسه، روز چهارشنبه، افزایش سطح غنی سازی ایران را محکوم کردند.

ایران در خلوت بر این باور است که انفجار نطنز، دست این کشور را در گفتگوها قوی تر کرده است بویژه با افزودن بر رغبت چین و روسیه به فشار برای رفع تحریم های ایران. اگر مسکو و پکن، از سر همدلی با تهران، فشار بیشتری برای رفع تحریم ها بیاورند، کار بر آمریکا و سه کشور اروپایی دشوار می شود.

البته دیگر کارشناسان می گویند که حمله اسراییل، عملا موضع آمریکا را تقویت می کند و به تهران این علامت را می دهد که بهتر است با شرایط آمریکا به توافق برگردند و گرنه اسراییلی ها به هرحال، به بلندپروازی هسته ای آنها خاتمه خواهند داد و تحریمی هم برداشته نخواهد شد.

دنیس راس، دیپلمات پیشین و کارشناس خاورمیانه در موسسه واشنگتن برای سیاست خاورنزدیک، می گوید: این حمله، زمان مورد نیاز ایران برای نزدیک تر شدن به ظرفیت گریز هسته ای را طولانی تر می کند و نیز برای ایرانی ها روشن می سازد که آنها می توانند به سرمایه گذاری سنگین در برنامه هسته ای شان ادامه دهند اما همزمان چنین حملاتی هم ادامه خواهد یافت.

رابرت مالی، که یک بازیگر باتجربه در امور خاورمیانه است، می داند که این پیچیده ترین گفتگوهایی است که تا کنون هدایت کرده است. علی واعظ، همکار دیرپای او در گروه بین المللی بحران، می داند که «مالی» هرگز خوشبین نیست و نگرانی های جدی ای درباره امکان پیشرفت در گفتگوها دارد.