به گزارش بازار، مرکز مطالعات بین المللی و راهبردی در مطلبی مذاکره دوباره بر سر توافق هسته ای ایران را مورد بررسی و بحث قرار داده است.
در این یادداشت آمده است: جنبه عمومی بحث ها پیرامون توافق هسته ای ایران بیشتر بر جلوگیری از دستیابی این کشور به اورانیوم غنی شده و پلوتونیم بوده است نه در مورد اینکه ایران چه نوع سلاح هسته ای و چه سطح از آمادگی هسته ای را می تواند در اختیار داشته باشد.
همچنین پیرامون این که با چه سرعتی ایران می تواند موشک ها و پهپادهایش را توسعه دهد، به توانمندی های حملات دقیق دست یابد، چطور می تواند روابط منطقه ای و نفوذش را افزایش دهد و اثر بالقوه انتقال تسلیحات روسی و چینی به ایران چه خواهد بود و توازن نظامی خاورمیانه چگونه خواهد بود، ارزیابی صورت نگرفته است.
هیچ تضمینی وجود ندارد که یک کشور بتواند سلاح هسته ای مطمئن با قابلیت اعتماد بالا طراحی و تولید کند. پیچیدگی بسیاری در حرکت از تولید یک سلاح ساده به سمت یک بمب معتبر که یک هواپیما می تواند بیندازد یا یک کلاهک سبک قابل اعتماد، وجود دارد. بازده در کیلوتن به مگاتن مهم است، به ویژه با توجه به عدم اطمینان دقت موشک در دنیای واقعی و رونمایی از سلاح وقتی که کشوری هرگز یک سلاح را به طور واقعی آزمایش نکرده و هنوز موجودی بسیار کمی دارد.
آژانس بین المللی انرژی اتمی چندین بار هشدار داده است که ایران ممکن است آزمایش های غیر شکاف پذیری از طراحی سلاح های هسته ای را آغاز کند. آژانس بین المللی انرژی اتمی خود بسیار دوراندیشانه عمل کرده تا حتی نکاتی پیرامون اینکه چه آزمایشاتی می بایست انجام شود را در اختیار نگذارد.
شکست های اولیه کره شمالی نشانه ای از مشکلات موجود است. در حال حاضر داده های منبع باز کافی برای مقایسه تلاش های طراحی کره شمالی، هند، پاکستان و چین برای نشان دادن اینکه چه مقدار داده های طراحی در اختیار ایران است یا اینکه چه نوعی از آزمایشات سلاح های غیر شکاف پذیری می تواند اجرا کند، وجود ندارد. همچنین هیچ نشانه ای وجود ندارد که توافق برجام کنونی جنبه هایی از این موضوعات را پوشش دهد.
طراحی یک بمب هسته ای یا یک کلاهک موشکی با عدم اطمینان جدی همراه است. در برجام به روشنی مشخص نمی شود که آیا ایران با استفاده از تمامی عناصر طراحیِ سلاح از جمله فلزات سنگین یا اورانیوم غیر قابل شکافت، بمب یا کلاهک های موشکی را برای آزمایش طراحی های سلاح اجرایی کرده است یا نه.
ظرفیت و نیروی هوایی ایران بسیار قدیمی تر از نیروی ایالات متحده یا کشورهای عربی است. موشک های مسلح مهم ترین جزء بازدارندگی ایران است. به این ترتیب این موشک ها برای کارآمدی باید مجهز به کلاهک های بزرگ و با بردهای بالا باشند.
همه سامانه های موشکی برد بلند ایران دارای کلاهک هایی هستند که می توانند سلاح های هسته ای پیشرفته را بارگیری کرده و همگی سرشتی دوگانه دارند. برجام اغلب به دلیل در نظر نگرفتن این موضوع مورد انتقاد است. آنچه روشن نیست این است که چطور می توان از ایران انتظار داشت توافقی را بپذیرد که این کشور را از بسیاری از اجزای نیروی کلیدی اش در بازدارندگی و دفاع محروم می نماید.
در همان زمان، هیچ کس در گفتگوهای ابتدایی برجام تصور نمی کرد که ایران با این سرعت بتواند به خانواده ای از موشک های دقیق که بتوانند به اهداف مهم نظامی در تل آویو و کشورهای حوزه خلیج فارس حمله کند، دست یابد. اینها همان سامانه هایی هستند که ایران برای حزب الله می فرستد و می تواند در سوریه و عراق نیز به خدمت گرفته شوند. به این ترتیب، این سوال مطرح می شود که آیا ایران می خواهد از این هم فراتر رود و توانمندی های هسته ای اش را برای ایجاد اهرم در کنار نیروی موشکی اش قرار دهد.
اگر روسیه و چین به صورت انتخابی یا مخفیانه سلاح ها و فناوری های پیشرفته یا موشک ها را به ایران بفروشند، نتیجه نهایی می تواند این باشد که سایر کشورهای منطقه نیز به سمت دستیابی به نیروی هسته ای برآیند. مانند راکتور انرژی هسته ای امارات که اخیرا وارد مدار شده است.
ایران در زمینه های دیگر نیز پیشرفت هایی داشته است. روشن نیست که گفتگوکنندگان برجام برنامه های سانتریفیوژی و ظرفیت توسعه ای ایران را چطور ارزیابی کرده اند. با این حال، ایران به روشنی اعلام کرده که بر تحولات تازه تمرکز کرده است. تردید آمیز به نظر می رسد که ایران بتواند از یک راکتور مخفی برای تولید پلوتونیوم بهره ببرد. هر چند غیر ممکن نیست. با این حال، ایران در تولید سانتریفیوژ، اطمینان پذیری و تقاضای برق و همچنین توانایی انتقال تولید پیشرفت قابل ملاحظه ای داشته است.
داده های روشنی از توانمندی های سلاح های شمیایی و بیولوژیکی ایران وجود ندارد. آخرین ارزیابی تهدید از قابلیت های بیولوژیکی و شیمیایی ایران توسط دفتر مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده در سال ۲۰۲۰ منتشر شد: ارزیابی ما این است که ایران در حال حاضر مشغول فعالیت های اصلی تولید سلاح هسته ای نیست. با این حال، مقامات ایرانی تهدید کرده اند که اگر ایران منافع تجاری و سرمایه گذاری مورد نظر از برجام را به دست نیاورد این روند وارونه خواهد شد.
در ژوئن ۲۰۱۸ مقامات ایرانی مقدمات ساخت سانتریفیوزهای پیشرفته را کلید زدند و همچنین از قصد خود برای از سرگیری تولید هگزافلوراید اورانیوم و آمادگی برای افزایش ظرفیت غنی سازی خبر دادند.
برنامه موشک های بالستیک ایران بزرگ ترین انباره موشک های بالستیک در منطقه است. ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ مدعی شد که ایران به تعهداتش پیرامون کنوانسیون سلاح های شیمیایی متعهد نیست. ایالات متحده همچنین در سال ۲۰۲۰ بر عدم پای بندی ایران اشاره کرد اما به سلاح های بیولوژیکی اشاره ای نشد.
ایران به روشنی توانایی تولید سلاح های پیشرفته بیولوژیکی و ژنتیکی را دارد و سامانه های هوایی می توانند به راحتی برای ایجاد سامانه های منبع خطی بسیار کارآمد و پیشرفته سازگار شوند.
نظر شما