فاطمه بختیاری؛ بازار: چندین دهه است اقتصاد کشور باحال ناخوش و تب‌دار دست‌وپنجه نرم می‌کند چنان‌که این سیکل معیوب نابرابری‌های اقتصادی همچنان در شکل و ابعاد مختلف؛ زندگی مردم را مورد هجوم و سیطره خود قرار داده است؛ هرروز سفره معیشت مردم کوچک و کوچک‌تر می‌شود و شمار کسانی که زیرخط فقر قرار می‌گیرند افزایش می‌یابد.
این واقعیت سؤالی در ذهن مطرح می‌کند که آیا کسی نمی‌خواهد صدای شکستن غرور یک مرد را، صدای بغض‌آلود زن سرپرست خانوار را، صدای دخترکی هم‌نفس با فقر را، صدای پسرکی که قلک آرزوهایش ته کشیده را و یا صدای جوانی که برای رسیدن به رؤیاهایش خیلی زود دیر شده را بشنود؟
سال ۱۳۸۹ بود که مقام معظم رهبری با توجه به شرایط حاکم بر اقتصاد و بحران معیشتی مردم که بخش اعظم آن مربوط به تحریم‌های اعمال‌شده از سوی کشورهای غربی بود و فشارهای مضاعفی که این تحریم‌ها بر سفره مردم وارد می‌کرد عنوان اقتصاد مقاومتی را مطرح و سال را به این نام نام‌گذاری فرمودند.
کمتر مسئولی با حساسیت تمام بحث اقتصاد و معیشت مردم را دنبال کرد و حل معضل اقتصادی کشور را با راهکار اقتصاد مقاومتی ارائه‌شده از سوی رهبری سرلوحه کار قرارداد
به‌طورقطع و یقین می‌توان چنین برآورد کرد که رهبر فرزانه انقلاب به‌خوبی و به‌صورت دقیق و حساب‌شده اوضاع بحرانی که بر اقتصاد کشور حاکم شده بود را موردبررسی و ارزیابی دقیق قرار داده بودند چراکه در اولین فرصت؛ نسخه علاج واقعه را قبل از وقوع حادثه پیچیدند و بارها و به‌کرات در جلسات و سخنرانی‌ها به این مهم پرداختند اما جای تأسف آنجا بود که کمتر مسئولی با حساسیت تمام بحث اقتصاد و معیشت مردم را دنبال کرد و حل معضل اقتصادی کشور را با راهکار اقتصاد مقاومتی ارائه‌شده از سوی رهبری سرلوحه کار قرارداد.
بدون شک عدم مدیریت صحیح باعث شد تا اوضاع اقتصادی مردم ناآرام‌تر و روزبه‌روز سفره معیشتی آن‌ها کوچک و کوچک‌تر شود به‌طوری‌که مردم بسیاری مجبور شدند بخشی از نیازهای معیشتی در سبد خانوار خود را نادیده بگیرند تا جایی که امروز حتی برای خرید مایحتاج زندگی باید با وجود اوضاع بحرانی شیوع ویروس کرونا در صف‌های طولانی بایستند تا بتوانند حداقل‌های سبد خانوار را با زحمت تهیه و تدارک ببینند.
شرایط شکل‌گرفته ناخودآگاه ذهن را به سمتی می‌برد که باید از مسئولین امر پرسید آیا در کشوری که نامش به نام نامی اسلام گره‌خورده سزاوار است مردمانش این‌گونه از مواهب و امکانات اقتصادی بی‌بهره باشند؟ کجای دنیا شاهد چنین صف‌هایی برای تأمین معیشت خانوار هستیم؟ آیا مردم ما مستحق چنین نابرابری و بی‌عدالتی حاکم بر اقتصاد کشور هستند؟
این شرایط در حالی به وجود آمده که اگر از همان ابتدای امر مسئولان به آن دغدغه مندی که معظم له در رابطه با اوضاع اقتصادی داشتند توجه می‌کردند و به اهداف اقتصاد مقاومتی جامه عمل می‌پوشاندند خیل عظیم امکانات روانه بازار و زمینه‌ساز اشتغال جوانان و جویندگان کار می‌شد و امروز اقتصاد کشور این‌گونه با معادله چند مجهولی روبرو نمی‌شد و فرایند عدم امنیت اقتصادی، زندگی مردم را متلاطم و بغرنج نمی‌کرد ضمن اینکه زیرساخت‌های اقتصاد کشور قدری روان‌سازی می‌شد اما صد حیف که پروژه اقتصاد مقاومتی در طیف وسیع آن به‌طور کامل اجرایی و عملیاتی نشد و این روند ناکارآمدی اقتصاد همچنان کج دار و مریز پیش می‌رود.
ایران کان و معدن سرمایه‌های عظیمی است که فقط عزمی راسخ می‌طلبد که از داشته‌های اندک استفاده بهینه به عمل آید تا از این طریق تهدیدها به فرصت طلایی کار و تولید و اشتغال مبدل شوند
شماری از کارشناسان بر این باورند که اگرچه در حال حاضر اقتصاد کشور با فراز و نشیب‌های بسیار مواجه شده اما هنوز هم می‌توان با اعمال سیاست‌های اقتصادی مفید و بکار گیری منابع و امکانات حداقلی از صفر به ۱۰۰ رسید چراکه ایران کان و معدن سرمایه‌های عظیمی است که فقط عزمی راسخ می‌طلبد که از داشته‌های اندک استفاده بهینه به عمل آید تا از این طریق تهدیدها به فرصت طلایی کار و تولید و اشتغال مبدل شوند.
بی‌شک تنها نسخه‌ای که امروز می‌توان برای علاج حال ناخوش اقتصاد پیچید همانا عملیاتی کردن و تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی است؛ همان اقتصاد مقاومتی که به تعبیر کارشناسان امر مقاومت در برابر فشار تحریم اعمال‌شده از سوی دشمنان و نیز به تعبیر دیگر استفاده از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل موجود در کشور را نمایان کند که قصد داریم در این یادداشت به برخی از الگوها و ظرفیت‌های موجود در کشور و به‌خصوص استان همدان بپردازیم.
راه دوری نمی‌رویم چراکه استفاده از ظرفیت گیاهان دارویی که در دل کوه الوند غنوده در حقیقت الگوی مناسبی برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی است به‌گونه‌ای که می‌توان با ساخت و فرآوری گیاهان دارویی ازنظر تولیدات داخلی به پیشرفت قابل‌ملاحظه‌ای رسید.
همان‌طور که می‌دانیم امروزه تمام دنیا به سمت ساخت و فرآوری گیاهان دارویی می‌رود؛ گیاهان کاملاً ارگانیکی که نسبت به داروهای شیمیایی برتری خاص دارند و با کاشت و برداشت و فرآوری انواع و اقسام آن‌ها می‌توان هم در تولیدات داخلی به خودکفایی رسید و هم در بخش صادرات حرفی برای گفتن داشت.
در بخش کشاورزی و آبزیان هم می‌شود شگفتانه های بسیاری در راستای رونق اقتصاد کشور رقم زد، به‌عنوان‌مثال در شهرهای دریایی و سواحل شمالی و جنوبی می‌شود اقتصاد پرورش ماهی در قفس راه‌اندازی کرد و از سواحل شمالی ماهی خاویاری و در سواحل جنوبی ماهی آب‌شور پرورش داد ضمن اینکه در استان همدان کشاورزان در کنار کاشت و برداشت محصولات کشاورزی می‌توانند استخرهای پرورش ماهی راه‌اندازی کنند و علاوه بر پرورش ماهی از کود حاصله پرورش ماهی سردابی و گرمابی برای درختان باغ و مزارع خود بهره برده و به‌نوعی با یک تیر چند نشان بزنند تا از امکانات و منابع حداقلی، حداکثر استفاده و سود چند برابری حاصل شود.
کشاورزان همچنین می‌توانند در کنار فعالیت‌هایی که ذکرشده کندوهای زنبورعسل را در باغات و مزارع کشاورزی خود قرار دهند تا از این طریق هم گرده‌افشانی گل‌ها به سهولت انجام‌پذیر باشد و هم محصولات کشاورزی آن‌ها چند برابر شده و بتوانند از فروش محصولات به سود کلان برسند
کشاورزان همچنین می‌توانند در کنار فعالیت‌هایی که ذکرشده کندوهای زنبورعسل را در باغات و مزارع کشاورزی خود قرار دهند تا از این طریق هم گرده‌افشانی گل‌ها به سهولت انجام‌پذیر باشد و هم محصولات کشاورزی آن‌ها چند برابر شده و بتوانند از فروش محصولات به سود کلان برسند.
درزمینهٔ فعالیت شرکت‌ها و کارخانه‌ها نیز باید به این نکته اشاره‌کنیم که اگر ظرفیت فعالیت کارخانه‌های تولیدی ۱۰۰ درصدی شود به همان نسبت تولیدات نیز افزایش می‌یابد چراکه در حال حاضر اکثر شرکت‌های تولیدی با حداقل ظرفیت کار می‌کنند که این امر به‌خودی‌خود باعث شده سطح تولیدات با کاهش روبرو شود.
اگر دقت کرده باشیم کشور چین که امروز در جهان ازنظر پیشرفت اقتصادی حرف برای گفتن دارد یکی از دلایل پیشرفت اقتصادی را کار و تلاش و فعالیت شبانه‌روزی معرفی کرده به‌گونه‌ای که مردم چین ساعتی را به بطالت نمی‌گذرانند و تمام کارخانه‌ها و شرکت‌ها با ظرفیت ۱۰۰ درصدی به کار و فعالیت و تولید مشغول‌اند.
درزمینهٔ معادن نیز استان همدان جای کار بسیار دارد اما مسئولین استانی در این زمینه کم‌لطفی می‌کنند به‌نحوی‌که تا به امروز برای سرپا نگه‌داشتن معادن موجود در استان همدان آن‌چنان‌که باید آستین همت بالا نزده‌اند و بسیاری از معادن به دلیل عدم‌حمایت مسئولین تعطیل‌شده و تعداد کثیری از معدن کاران حتی سال‌هاست از این شغل خارج‌شده‌اند و دیگر فعالیت نمی‌کنند درصورتی‌که ظرفیت‌های موجود می‌تواند بنیه اقتصادی استان همدان را قوت بخشد و اشتغال‌زایی بالایی به دنبال داشته باشد.
ایران همچنین کشوری نفت‌خیز است که طی سالیان سال اقتصاد آن با فروش نفت توانسته سر پا بایستد ولی نفت یک انرژی تمام‌شدنی است و بالاخره ذخایر نفتی هم روزی به اتمام خواهد رسید هرچند مایه بسی تأسف است که در زمان وفور استخراج نفت نتوانستیم آن‌گونه که بایدوشاید از این طلای سیاه استفاده بهینه و مقرون‌به‌صرفه داشته باشیم، اما کشوری مثل چین که از ذخایر نفتی برخوردار نیست به‌خوبی توانسته طی سالیان سال با خرید نفت خام از ایران، با فرآوری و استحصال آن به چندین روش به سود کلان برسد.
مخلص کلام اینکه باید یاد بگیریم از داشته‌های اندک، حداکثر استفاده و بهره‌وری را داشته باشیم؛ در یک مقطعی ایران واردکننده سیمان از کشورهای همسایه بود اما تشویق و حمایت دولت باعث شد در جای‌جای کشور حرکت و جهش در جهت تولید سیمان آغاز شود تا آنجا که امروز کشور در راستای صنعت سیمان سازی به درجه خودکفایی نائل شده و توانسته در صادرات سیمان به کشورهای دیگر پیشگام باشد.
پس با این تفاسیر می‌توان نتیجه گرفت که حمایت دولت درزمینهٔ افزایش تولیدات داخلی تا چه اندازه می‌تواند مثمر ثمر واقع شود ضمن اینکه باید اذعان داشت تنها روزنه امید جهت رونق اقتصادی رفتن به سمت تولید است که برای رسیدن به این هدف باید از وجب‌به‌وجب خاک ایران استفاده بهینه به عمل آورد و همیشه باید این جمله معروف را به خاطر سپرد که «خواستن، توانستن است».
نظر شما