تهمینه غمخوار؛ بازار: همه می دانیم که توسعه صادرات اثر مستقیم بر درآمدهای ارزی کشور و تامین این منابع دارد و سرمایه‌گذاری‌های لازم برای قرار گرفتن اقتصاد در مسیر رشد و توسعه را فراهم می‌سازد. همچنین، رشد صادرات امکان استفاده از امکانات بازارهای جهانی برای رشد تولیدات داخلی را مهیا کرده و از این طریق، بنگاههای تولیدی را قادر می‌سازد تا از محدودیت‌های بازار داخلی نجات یافته و با توسعه مقیاس تولید علاوه بر کسب درآمدهای ارزی از صرفه‌های اقتصادی حاصله نیز بهره کافی ببرند.
حال با توجه به این موضوع، از آن جایی که ایران دارای موقعیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک است و شرایط فوق العاده ای در میان کشورهای همسایه دارد، می تواند از این مزیت مهم در تجارت خارجی استفاده کرده و از این موقعیت بی نظیر صنایع تبدیلی و محصولات استراتژیک غیر نفتی بهره کافی را در جهت خودکفایی و توسعه صادرات ببرد، اما یکی از مشکلاتی که همواره کشور شاهد آن بوده این است که بدون شناخت کافی و بررسی ظرفیت ها وارد بازارهایی شده که همین امر موجب آسیب دیدن واحدهای تولیدی و صنعتی و شکست در برابر رقبا می شود.
در همین راستا خبرنگار بازار گفتگویی با «دکتر سید جلال ابراهیمی» رئیس خانه اقتصاد و تجارت ایران و ترکیه در خصوص چرایی عدم موفقیت در امر صادرات انجام داده که در ادامه می خوانیم:
* امور اولیه ای که در جهت گسترش صادرات در زمینه پیش نیازها باید صورت گیرد از نظر شما چیست؟
در ابتدا باید بگویم که از عوامل اصلی ضعف صادراتی ایران میتوان به عدم عملکرد صحیح و ضعف امور بین الملل اتاق بازرگانی در ایجاد ارتباط با رایزن های سفارت خانه های خارجی در ایران به همراه بی توجهی به گردش کار تجاری و نمایشگاهی در بازرگانی جهانی در شرایط دیجیتالی با وجود داشته های اقتصادی ایران، اشاره کرد.
بر همین اساس، از جمله امور اولیه در جهت توسعه صادرات، باید به رایزن ها در این حوزه اشاره کنم که بسیار اهمیت دارند و لزوما باید از بین آشنایان به صنعت کسب و کار و از جامعه اساتید اقتصادی، افراد آگاه به تجارت بین الملل انتخاب شوند.
همچنین این افراد باید لزوما قبل از عزیمت به حوزه ماموریت خود دوره ویژه آگاهی از سنت و آداب و رسوم و ارتباطات تجاری کشور محل ماموریت را بگذرانند و ضمنا در یک دوره فشرده از زبان کشور محل ماموریت در حداقل ارتباطات اجتماعی آگاهی پیدا کنند و از اطلاعات به روز در سایت های اینترنتی قوی و داشته های تجاری و اقلام صادراتی، گردشگری، معدنی را به زبان محل ماموریت یا انگلیسی برخوردار باشند.
علاوه بر آن، قبل از عزیمت به محل ماموریت خود سایت های اینترنتی اتاق های بازرگانی استانی، انجمن های واردات و صادرات و نمایشگاهی کشور محل ماموریت و تشکل های تجاری را به دقت مطالعه نمایند.
این افراد، در حد ضرورت از امکانات تولیدی، صنعتی، معدنی استان های کشور خود اطلاعات لازم اقتصادی را در اختیار داشته و بودها و کمبودهای حوزه صادراتی و وارداتی را قبل از عزیمت جمع آوری نمایند.
همچنین لازم است تا وب سایت های قسمت رایزنی اقتصادی سفارت خانه ها با شرایط جهانی و منطبق با استانداردها و نیازها تدوین، تنظیم و سازمان دهی شود.
* درحوزه داخلی چه اقداماتی به منظور ارتقای صادرات باید صورت گیرد؟ اتاقهای بازرگانی چه نقشی دارند؟
اتاق های بازرگانی باید نسبت به بازسازی وب سایت ها و عرضه اطلاعات بالقوه و بالفعل استان ها به انعکاس توان های صادراتی اقدام کرده و اطلاعات بروز از داشته های استانی را منعکس نمایند.
همچنین، سازمان های صنعت و معدن استان ها، توان ها و تشکل های صادراتی را در وب سایت خود منعکس کرده و سازمان های صنعت و معدن استان ها معادن فعال منطقه خود را که جایگاه صادراتی دارند در وب سایت خود معرفی نمایند.
علاو بر این نکات، اتحادیه های موجود در شهرهای استان نیز باید به تشکیل فدراسیون های صادراتی موضوعی کالا بپردازند.
* در جهت افزایش صادرات به کشورهای همسایه به خصوص ترکیه، ایران چه اقداماتی را باید در الویت قرار دهد؟
رفع موانع در شبکه حمل و نقل باید در اولویت قرار گیرد. کمک به شرکت های حمل و نقل یخچال دار برای توسعه صادرات میوه و اقلام فاسد شدنی نیز نکته دیگری است که حائز اهمیت است.
همچنین، کم توجهی و یا بی توجهی در ورودی های گمرکی و مرزی که عامل تغییر مسیر ترانسپورت میشود باید حتما رفع و رجوع شود تا رانندگان خارجی مسیر خود را از طریق نخجوان و آذربایجان با عبور از دریای خزر تغییر ندهند.
ایجاد مشوق های صادراتی هماهنگ با ترکیه برای صادرکنندگان حوزه کشورهای هم مرز و جلوگیری از واردات کالاهایی که در داخل تولید میشود به همراه افزایش تعرفه های گمرکی و روی کالاهایی که در داخل تولید میشود، موضوعات دیگری است باید حتما در جهت افزایش صادرات به ترکیه لحاظ شود.
علاوه بر آن، ایجاد فدراسیون های صادراتی همسونگر موضوعی و تشویق آنها در امر اعزام گروه های بازاریابی و بازار سنجی به کشورهای هم مرز و همچنین کشورهای آفریقایی باید مدنظر قرار گیرد و در این راستا اقدام شود.
*چندی پیش در یک برنامه وب تی وی در گفتمان همه جانبه بین مردم و مطبوعات اعلام شد که افزایش قیمت کالا در ترکیه همچنان ادامه دارد و شرایط برای خریداران و مصرف کنندگان از حد تحمل گذشته است. همچنین، چین به رقیب سرسخت این کشور در بازارهای اروپایی تبدیل شده است، با توجه به آگاهی شما از شرایط اقتصادی ترکیه، دیدگاه شما در خصوص افزایش چشمگیر قیمت کالاها در شرایط کرونایی چیست و آیا ترکیه قدرت رقابت با کشوری چون چین را دارد؟
در یک برنامه تحلیلی که با شرکت کارشناسان اقتصادی و اجتماعی و روزنامه نگاران به صورت دیجیتالی برگزار شد هاکان گولداع از مدیران روزنامه اقتصادی ترکیه گفت از شهریور ماه در قیمت مواد نفتی ۵۰ درصد افزایش قیمت شده است و از اول سال جاری به این طرف پیوسته قیمت در حال افزایش بوده است. همچنین، قیمت روغن از ۵/۴ لیر به هشت لیر ترکیه یعنی قریب ۹۰درصد افزوده بها، افزایش یافت.
از روزی که روسیه صدور روغن آفتابگردان را به ترکیه محدود کرد، افزایش قیمت روغن های مصرفی آشپزی به طور تصاعدی صورت میگیرد، در این میان تأثیر هزینه های افزایش قیمت حمل و نقل در حوزه کانتینر برها که در دست ۱۰ شرکت خاص است، تأثیر ویژه ای در افزایش قیمت ها داشته است.
گفته شده است که اوضاع در حمل و نقل دریایی نیز اصلا مطلوب نیست، در حالی که صدی نود صادرات از راه های دریایی صورت میگیرد، اما ۸۹ درصد این حمل و نقل ها توسط کشتی های باری و کانتینر برهای خارجی صورت میگیرد و کشتی های ترک از سهم بار کشورشان بی بهره مانده اند.
واهب یکی از اقتصاددانان رسانه ای در این نشست اعلام کرد که منابع و مراکز تولید مواد اولیه در دست ترکیه نیست و حتی ترکیه در حد مواد واسط یا نیم ساخته نمی تواند تولیدی داشته باشد. ترکیه در این قسمت یعنی تولید مواد حد واسط صنعتی و تولید مواد اولیه نقاط ضعف صنعتی دارد که باید ترمیم و جبران کند و لزوما باید به منابع اولیه مواد دسترسی پیدا نماید زیرا استفاده از اقلام نیم ساخته علاوه بر اینکه هزینه ها را بالا میبرد در تولیدات انبوه با کمبود مواد روبرو می شود.
از سوی دیگر کمبود کانتینر در صادرات ترکیه تأثیر گذاشته است. کانتینر به حد کافی وجود ندارد و ترکیه با کمبود کانتینرهای لجستیکی روبه رو است. زمان اغلب صادرکنندگان و تولید کننده گان برای پیدا کردن کانتینر در نوبت اجاره کردن میگذرد و این امر هزینه های توقف بار آماده به صدور را بالا برده است.
ترکیه با کمبود کانتینر های لجستیکی روبه رو است و زمان اغلب صادرکنندگان و تولید کننده گان برای پیدا کردن کانتینر در نوبت اجاره کردن میگذرد و این امر هزینه های توقف بار آماده به صدور را بالا برده است
کرایه های کانتینرها از چهار هزار دلار در ترکیه به ۱۰ هزار دلار افزایش پیدا کرده است، کارشناس اقتصادی اعلام میکند که ترکیه قبلا در ازمیر کانتینر تولید میکرد، اما با اقدام چین با ساخت کانتینرهای ارزان این صنعت متوقف شد و کارخانه مجبور به تعطیل گردید.
گفته میشود که در زمان وزارت «ظفر چاغلیان» برنامه ریزی شده بود که واردکنندگان مواد اولیه هر ماده را یکجا اقدام به واردات نموده و در بین تولیدکنندگان توزیع نمایند تا با خرید کلان از تقلیل قیمت نیز استفاده کنند، اما با عدم تمرکز موضوعی کالاهای وارداتی خریدهای متفرق صورت میگیرد و از لحاظ هزینه های لجستیکی تفاوت قیمت های خرید کلان و خرید متفرقه کم بار افزایش بها در خرید مواد به وجود می آید.
در این گفتمان اعلام شد که چین در عین حال که رقیب تجاری است، اما ترکیه خود با خرید کالاهای واسطه از چین عامل گشایش بازار برای چین می شود و این امر مشکلات تولیدی برای صنایع و صادرات ترکیه فراهم کرده است تهیه مواد اولیه و یا واسط ویا نیم ساخت از چین در تجارت خارجی در رقابت با کشور چین برای کالاهای ترکیه مشکلاتی از لحاظ قیمت در حوزه صادراتی بالاخص در بازارهای اروپا به وجود آورده است.
از جمله مشکلات اقتصادی ترکیه بهره بالای بانکی است که در شرایط تورم اقتصادی، افزایش بهره بانکی به ویژه در حوزه بانک های خصوصی مشکل اساسی برای صاحبان صنایع و تولیدکنندگان است.
با افزایش بهره های بانکی برای تولیدکنندگان تمام معادلات اقتصادی ترکیه در حوزه خرید مواد اولیه وساخت و عرضه بهم خورده است.
پراکندگی پول در اوایل پاندمی در مرحله اول یک چاره بود، اما هم اکنون تورم و افزایش قیمت ها است
یکی از کارشناسان اقتصادی ترک معتقد است که با چین نمیتوان رقابت کرد. هم اکنون چین در حال استوک کردن کالای خود برای آماده سازی برای حضور در سال و ماه های بعد است و منتظر شرایط توقف کرونا و بهبود شرایط بازار است و از سوی دیگر پراکندگی پول و زیادی آن در بازار بلای اقتصاد ترکیه شده است. پراکندگی پول در اوایل پاندمی در مرحله اول یک چاره بود، اما هم اکنون تورم و افزایش قیمت ها است.
نظر شما