چه عواملی بازار سرمایه را در سال ۹۹ به اینجا رساند؟

حمیدرضا پیرهادی؛ بازار: تحلیل بازار بورس و اوراق بهادار تهران در سالی که گذشت مختلف و از دیدگاه هرکارشناسی متفاوت است. چراکه مولفه های بسیاری دست در دست هم دادند و شرایط این بازار به نوسانی ترین حالت ممکن رسید. دعوت دولت از مردم برای ورود به بورس، افزایش قیمت دلار، نوسان نرخ دلار، افزایش قیمت های جهانی و از همه مهم تر دخالت ها و تصمیمات خلق الساعه دولتمردانی که بورس را به این اوضاع رساندند.

اکنون در روزهای پایانی سال ۹۹ قرار داریم و بزرگ ترین سوال شما را در روزهای آتی به مرور پاسخ می دهیم؛ چه شد که بورس به این روز افتاد؟

بورس همیشه از افزایش قیمت دلار تاثیر می گیرد
احمد اشتیاقی، کارشناس بازار سرمایه در گفت وگو با خبرنگار «بازار» درمورد اتفاقات رخ داده در بورس طی سال ۹۹ اظهارکرد: اصولا در دوره های تورمی که انتهای ماجرا منجر به افزایش نرخ ارز می شود بورس با یک تاخیری، افزایش نرخ دلار را در افزایش نرخ قیمت ها لحاظ می کند یعنی اگر شاخص بورس را در حقیقت به عنوان یک آیتم در نظر بگیریم همیشه اینطور بوده؛ زمانی که شرایط تورمی منجر به افزایش نرخ دلار شده است بورس هم رشد داشته است.

وی افزود: ما در کشور همواره یک شرایط تورمی را از ناحیه حقوق و دستمزد و یک سری آیتم های سر باز داریم اما لزوما این تورم باعث افزایش نرخ دلار نمی شود. آن زمانی بورس رشد سریع خودش را طی می کند که تورم هایی که در سال های قبل داشتیم باعث فشرده شدن فنر ارز شده باشد و دلار به یکباره با یک جهش حداقل ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصدی در اقتصاد ایران رشد می کند. این موضوع در ادوار مختلف تاریخ برای ما تکرار شده است.

عموم مردمی که نا آشنا با بازار سرمایه بودند و واقعا درک نمیکردند که قیمت سهام چه تناسبی باید با سود آوری آن شرکت و با اقتصاد کلان مملکت داشته باشد و بنابراین بی محابا سهام ها را روبه بالا خرید کردند و از آن طرف هم چون عرضه مناسبی هم صورت نپذیرفت در قبال این حجم از ورود نقدینگی شاخص حباب پیدا کرد

بازخوانی رشد بورس در سال های ۸۱ و ۹۱
اشتیاقی گفت: مثلا در سال های ۸۰-۸۱ یک افزایش نرخ دلار داشتیم که شاخص بورس هم در آن سال ها رشد خوبی داشت و یا در سال ۹۱-۹۲ دلار افزایش چشمگیری داشت و متعاقب آن بورس نیز رشد خوبی داشت و در سال ۹۶-۹۷ هم که دوباره دلار با یک افزایش زیادی مواجه شد دوباره به تدریج از نیمه دوم سال ۹۷ بازار سرمایه شروع به رشد کرد.

او ادامه داد: بازار سرمایه همیشه در این دوره های رشد، فقط عقب ماندگی خودش را نسبت به نرخ دلار جبران می کرد و همیشه هم شاخص ۲۰ تا ۱۵ درصد زیر قیمت دلار آزاد حرکت میکرد و هیچ وقت از دلار آزاد عبور نمی‌کرد.

ورود بی محابای نقدینگی به بورس در سال ۹۹ و بهم ریختن رابطه بازار با افزایش نرخ دلار
این کارشناس خاطرنشان کرد که برای سال ۹۸ هم همین مورد دوره های قبل تکرار شد یعنی بازار سرمایه عقب ماندگی خودش را نسبت به دلار با یک فاصله ۲۰ درصدی جبران کرد و در سال ۹۹ یک اتفاقی رخ داد که در سال های قبل رخ نمیداد و آن هم ورود بی محابای نقدینگی به سمت بازار سرمایه بوده است. در دوره های قبلی جریان پول یک جریان عادی بود که متقابل آن عرضه هم بود بنابراین نقدینگی پاسخگوی خوبی هم در قالب عرضه برایش ایجاد می شد و بنابراین اجازه نمیداد تا شاخص از قیمت ذاتی خودش عبور کند و حباب سنگین ایجاد شود.

اشتیاقی توضیح می دهد: در سال ۹۹ اتفاقی که رخ داد این بود که حجم نقدینگی زیادی وارد بازار شد و آن تعداد مردمی که با بازار سرمایه آشنا شدند که در دوره های قبلی اصلا این تعداد ورودی جدید وجود نداشت و به هیچ وجه این حجم از ورود نقدینگی را نداشتیم پس بنابراین ما با حجم زیادی از ورود پول های جدید از سمت عموم مردم مواجه شدیم.

اصولا در دوره های تورمی که انتهای ماجرا منجر به افزایش نرخ ارز می شود بورس با یک تاخیری، افزایش نرخ دلار را در افزایش نرخ قیمت ها لحاظ می کند یعنی اگر شاخص بورس را در حقیقت به عنوان یک آیتم در نظر بگیریم همیشه اینطور بوده؛ زمانی که شرایط تورمی منجر به افزایش نرخ دلار شده است بورس هم رشد داشته است

این تحلیلگر بازار سهام تاکید کرد: عموم مردمی که ناآشنا با بازار سرمایه بودند و واقعا درک نمیکردند که قیمت سهام چه تناسبی باید با سود آوری آن شرکت و با اقتصاد کلان مملکت داشته باشد و بنابراین بی محابا سهام ها را روبه بالا خرید کردند و از آن طرف هم چون عرضه مناسبی هم صورت نپذیرفت در قبال این حجم از ورود نقدینگی شاخص حباب پیدا کرد و از آنجایی که از یک میلیون و پانصد هزار رد شد دیگه به نظر من مابقی آن حباب بود.

وی معتقد است چرا که به هیچ وجه با ساختارهای اقتصاد کلان و قیمت دلار سنخیت نداشت و به یک نوعی بازار قیمت دلار را رد کرد و بالاتر رفت. و باعث شد این اتفاقات رخ دهد و با کاهش تدریجی شاخص و متضرر شدن عموم مردم و این شرایطی که اخیرا با آن مواجه هستیم پیش بیاید.

بنابراین علت اصلی این روند بازار همان ورود عموم مردم و افزایش حجم نقدینگی اضافه نسبت به دوره های قبل بود که باعث شد تا برای اولین بار بازار سرمایه از افزایش قیمت دلار هم عبور کند.