بازار؛ گروه صنعت: بخش صنعت کشور سالها است با چالش ها و مشکلاتی همچون «قاچاق، نوسان قیمت مواد اولیه، عدم حمایت دولت از صنعتگران و غیره» مواجه است با این وجود برخی صنعتگران معتقدند ورود دولت به بخش تولید سرمنشا بسیاری از مشکلات و چالش های امروز صنعت کشور است. برای بررسی بیشتر این چالش خبرنگار «بازار» گفتگویی با «حبیب الله انصاری، کارشناس صنعت و اقتصاد و عضو کمیسیون صنعت اتاق ایران» انجام داده است که در ادامه می خوانید.
امروز بانکها که باید حامی صنعت باشند عملا اینگونه نیستند و جالب اینجا است که به تولیدکنندگان وام هایی با سود ۲۰ تا ۳۰ درصد می دهند و نام آن را نیز تسهیلات می گذارند!
* اصلی ترین چالش هایی که صنعتگران ما را درگیر کرده چه مواردی است؟
مهمترین چالشی که در بخش صنعت کشور وجود دارد نبود یک استراتژی و یک برنامه ریزی است که صنعتگر بتواند ادامه راه بدهد. یکی از موانع مهمی که الان وجود دارد و موجب عدم حرکت پیش بینی شده صنعتگر می شود این است که ما دچار قوانین متعدد هستیم؛ یعنی قوانینی که یکسان باشد و همه در کنار هم در خدمت توسعه صنعتی باشند وجود ندارد.
مساله دوم که یکی از چالشهای صنعت است عدم نگاه عمده دولت به بخش خصوصی است؛ یعنی علیرغم اینکه نظام اقتصاد ما می بایست مبتنی بر فعالیت و توسعه بخش خصوصی باشد می بینیم که الان بخش قابل توجهی از اقتصادمان در حوزه فعالیت بخش دولتی وجود دارد.
از دیگر چالش های امروز واحدهای صنعتی ما کمبود نقدینگی است؛ یعنی امروز بانکها که باید حامی صنعت باشند عملا اینگونه نیستند و جالب اینجا است که به تولیدکنندگان وام هایی با سود ۲۰ تا ۳۰ درصد می دهند و نام آن را نیز تسهیلات می گذارند!
افزایش قیمت ارز یکی دیگر از چالشهای عمده صنعتگران ما است در حقیقت صنعتگران ما نمی توانند حتی یک برنامه ریزی ۵ ساله برای توسعه صنعت داشته باشند. از سوی دیگر موضوع تورم از چالش های اصلی صنعت محسوب می شود.
جالب است بدانید که موضوع تامین مواد اولیه از کارخانجات دولتی نیز یک چالش برای صنعت و صنعتگر محسوب می شود. به عنوان مثال فولاد مبارکه امروز به واحدهای صنعتی که نیاز به فولاد داشته باشد مستقیم عرضه نمی کند بلکه از طریق بورس عرضه می کند که این نوع عرضه خود چالش هایی ایجاد می کند؛ یعنی یک مشت دلال می آیند فولاد را خریداری می کنند و بعد با هر قیمتی می فروشند. ما بارها گفته ایم که مستقیما فولاد را به تولیدکننده بفروشند و بعد مازاد آن را به بورس ببرند.
قاچاق پدیده شومی است که اقتصاد و صنعت را دچار مشکل کرده است و هدف از مبارزه با قاچاق نباید گرفتن کالای قاچاق و قاچاقچی باشد بلکه هدف باید این باشد که از عرضه کالای قاچاق به بازار جلوگیری شوند
*بحث ثبت سفارش همیشه جزو چالش های صنعتگران بوده است. امروز وضعیت ثبت سفارش ها چگونه است؟
ثبت سفارش در واقع از جمله مصائبی است که در صنعت با آن روبه رو هستم؛ همانطور که می دانید صنعتگران بخشی از مواد اولیه و قطعات را به ناگزیر باید از خارج تامین کنند. اما پروسه تامین مواد اولیه یا قطعات از خارج بسیار زمانبر است.
از سوی دیگر بحث دخالت دولت در قیمت گذاری ها نیز جزو مشکلات محسوب می شود. همچنین یکی دیگر از مشکلات اساسی ما بحث قاچاق است. قاچاق پدیده شومی است که اقتصاد و صنعت را دچار مشکل کرده است و هدف از مبارزه با قاچاق نباید گرفتن کالای قاچاق و قاچاقچی باشد بلکه هدف باید این باشد که از عرضه کالای قاچاق به بازار جلوگیری شوند. یعنی اینکه کالای قاچاق را بگیرند مدتی آن را در انبار بگذارند و بعد از مدتی ان را به بازار تزریق کنند در واقع نفی هدف است.
هدف از مبارزه با قاچاق جلوگیری از ورود آن به بازار است اینکه کالای قاچاقی را می گیرند و بعد از مدتی مجددا به بازار تزریق می کنند نفی این هدف است
*نظر شما در خصوص اینکه در برخی صنایع همچون خودروسازی اجازه واردات داده نمی شود چیست؟
ما وقتی بحث واردات را در مورد محصولات نهایی مطرح می کنیم باید ببینیم حوزه کمی و کیفی تولیدات مان به چه ترتیب است. بنده دقیقا با این موافق هستم که اگر در کشور تولیداتی داریم و از نظر کمی و به طور خاص از نظر کیفی می توان پاسخگوی نیاز جامعه باشد، نباید واردات صورت بگیرد آن هم در شرایطی که تولید کننده با رکود تولید مواجه است. مگر در مورد تولیداتی که امروز نمی تواند به لحاظ کیفی جواب مردم را بدهد.
امروز برخی از صنایع من جمله لوازم خانگی، یک پروسه کیفیت سازی را گذرانده است. امروز در تمامی بخش های صنعت لوازم خانگی اعم از لوازم خانگی انرژی بر، و لوازم غیر انرژی امروز می توانند پاسخ جامعه را بدهند و ظرفیت تولیدات کارخانجات ما بسیار بالا است، بنابراین چه ضرورتی دارد که بخواهیم واردات هم داشته باشیم. البته باید توجه کرد که واحدهای صنعتی هم برای کیفیت سازی، به روز رسانی، خدماتی که باید ارائه بدهند و تضمین کیفیت باید حرکت کنند.
*در بحث لوازم خانگی از جمله اعتراضات وارده از سوی مصرف کنندگان بحث خدمات پس از فروش است. چرا خدمات پس از فروش تولیدکنندگان داخلی رضایت بخش نیست؟
سوال خوبی مطرح کردید؛ ما اصولا محصولاتی که نیاز به خدمات پس از فروش دارند را بخشی از تولید می دانیم؛ یعنی برای کالاهایی که مشمول خدمات بعد از فروش هستند توسط تولیدکننده باید تضمین داده شود. به عبارت دیگر باید ضمانت رفع اشکال داشته باشد و حتی خدمات دوره ای باید برای این محصولات داده شود. چون هر محصولی بعد از مدتی نیاز به سرویس دهی دارد.
*با این وجود هیچ قانونی وجود ندارد که تولیدکنندگان را موظف کند وقتی محصولی را تحویل می دهد نسبت به خدمات پس از فروش و سرویس دهی نیز به مشتری متعهد شود، پس دست مشتریان به جایی بند نیست.
خیر. قانون خاصی برای بحث خدمات پس از فروش نداریم اما این در کلیت و ماهیت تولید مستتر است. این تولیدکننده همانطور که تضمین می دهد کالای تولیدی اش از نظر کیفیت استاندارد است باید ضمانت نامه ای هم به مشتری بدهد و در زمان مورد نیاز اقدام به تعویض یا رفع اشکال و یا ارائه خدمات دوره ای نماید.
ارج و آزمایش به دلیل ساختار دولتی بودن شان از دور خارج شدند. همانطور که گفتم امروز در واقع صنعت باید منبعث از بخش خصوصی باشد
*در بخش صنعت یکسری برندها مثل «ارج و آزمایش» به یکباره خاموش شدند. با توجه به اینکه شما ۳۷ سال در صنعت لوازم خانگی فعالیت داشته اید، توضیح بدهید که چه عاملی موجب مرگ این برندها در این صنعت شد؟
ارج و آزمایش به دلیل ساختار دولتی بودن شان از دور خارج شدند. همانطور که گفتم امروز در واقع صنعت باید منبعث از بخش خصوصی باشد. این دو برند هر دور دو واحد قابل اعتماد و معتبر مردم بودند اما این ها را دولتی کردند در حالی که دولت هیچ گاه نمی تواند تولیدکننده چنین لوازمی باشد. لذا این برندها را به تدریج دولت نتوانست حفظ کند، مدیرانی که می گذاشت حافظ منافع نبودند چون سرمایه گذاری نکرده بودند. بنابراین دو برند مطرحی که داشتیم به زیر پوشش دولت در آمدن از بین رفتند. دولت نباید تولیدکننده باشد و الا همان سرنوشتی که برای ارج و آزمایش افتاد رخ می دهد.
دولت اگر معتقد به این است که باید به توسعه اقتصادی برسیم و این ادامه داشته باشد باید نگاهش را از فروش مواد خام کم کند و امروز نباید تکیه اش به فروش نفت خام باشد در عوض باید توجه اش به بخش خصوصی باشد
*علت بی اعتمادی دولت به بخش خصوصی چیست؟
این را باید خود دولت جواب بدهد. اما دولت باید بداند که فقط باید سیاست گذار باشد باید زمینه را برای فعالیت صنعت ایجاد کند. دولت اگر معتقد به این است که باید به توسعه اقتصادی برسیم و این ادامه داشته باشد باید نگاهش را از فروش مواد خام کم کند و امروز نباید تکیه اش به فروش نفت خام باشد در عوض باید توجه اش به بخش خصوصی باشد. دولت باید به بخش خصوصی توجه گند چون بخش خصوصی برای حفظ سرمایه اش تلاش می کند تا نه تنها سرمایه اش را نگه دارد بلکه آن را توسعه هم بدهد و بحث اشتغال و توسعه اقتصادی کشور فقط باید مبتنی بر بخش خصوصی باشد.
نظر شما