بازار؛ گروه استانها: در جامعه ما مشاغل بسیاری در جریان است که کرونا هر یک از آن‌ها را به شکل متفاوتی موجب آسیب قرار داده است.
اشتغال هنرمندان و اقتصاد هنر آن‌هم در مشهد مقدس که کانون و عرضه بازیگران تاتر و سینما یکی از مشکلاتی است که با شیوع کرونا و به دلیل تعطیل شدن سالن‌های نمایش به کما رفته است و شغل بسیاری از سالن داران بخش خصوصی و همچنین شاغلان این حوزه را به خطر انداخته است.
برای بازیگرانی که تا دیروز در سالن‌های نمایش خاک صحنه می‌خوردند تا لقمه نانی به کف آورند حالا بیکاری و عزلت‌نشینی در خانه غمی سترگ است و از همه بدتر اینکه این افراد دارای هیچ بیمه و یا پوشش حمایتی نیز نیستند.
برای واکاوی مشکلات شاغلان این حوزه و سالن‌های نمایشی که در همین راستا و از بایت ویروس کرونا متضرر شدند با کریم جشنی، رئیس انجمن نمایش خراسان رضوی به گفت‌وگو نشستیم.
* کرونا چه تبعاتی برای اشتغال هنرمندان استان داشته است؟
کرونا در وهله نخست موجب تعطیلی مطلق سالن‌های نمایش شد و لذا ۹۹ درصد تماشاچیانی را که سال‌های سال به خرید بلیت برای دیدن نمایش عادت کرده بودیم را از دست دادیم و این سرمایه‌ای که به‌سختی فراهم‌شده بود و در اختیار اصحاب نمایش قرار داشت به همین راحتی از دست رفت.
متأسفانه باوجود کارهای بزرگ و تولید کارهای فاخر این سرمایه ویران شد اگرچه امیدواریم که بعد از دوران کرونا مردم فرهنگ دوست مشهد دوباره به سالن‌های تئاتر بازگشته و به اقتصاد تئاتر کمک کنند اما به‌طور حتم کار دشواری را دوباره در پیش داریم.
* در حال حاضر هنرمندان بیکار شده چه شغلی را پیشه کرده‌اند؟
بسیاری از هنرمندان حوزه تئاتر از همین امرارمعاش می‌کنند و به‌جز تئاتر کار دیگری بلد نیستند و البته باید اذعان کرد حوزه نمایش تنها به بازیگران ختم نمی‌شود بلکه بسیاری از افراد بامهارت هایی نظیر کارگردانی، طراحی صحنه ،گریم و سایر عوامل فعال در این حوزه را به بیکاری کشانده است.
* چند نفر در این حوزه اشتغال داشتند که با سایه‌اندازی کرونا کار خود را از دست دادند؟
ما بیش از ۴۰ گروه ثبت‌شده و غیر ثبت‌شده در انجمن نمایش داریم که در حال حاضر معیشت و اقتصاد آن‌ها با اشکال جدی روبرو شده است.
* منظور از گروه‌های ثبت‌نشده چیست؟
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مرکز هنرهای نمایشی کشور شرایطی را برای گروه‌ها فراهم آورده‌اند که با زیرساخت مشخص، نسبت به شناسایی و ثبت گروه‌های نمایشی چند سالی است که این اقدام انجام‌شده است و در سطح استان و در سطح مشهد تعداد زیادی از گروه‌ها در سامانه و زیرمجموعه انجمن‌های نمایشی کشور ثبت‌شده‌اند اما تعداد زیادی نیز از گروه‌ها هستند که هنوز ثبت‌نشده‌اند و همچنان فعالیت خود را به‌عنوان گروه آزاد انجام می‌دهند.
* آیا آماری از بیکاران این حوزه دارید؟
شاید به‌صورت عددی تقریباً ۲۰۰ نفر به‌صورت مستقیم با مقوله تئاتر ارتباط دارند و فعالیت و امرارمعاش می‌کنند و بیش از سه برابر این تعداد به‌طور غیرمستقیم در شاخه‌های مختلف تئاتر مشغول هستند و یا به‌صورت بازی‌سازان ،علاقه‌مندان و هنرجویان که با استفاده از پیشکسوتان و تجارب این بزرگان دارند وارد عرصه می‌شوند که تعداد قابل‌توجهی نیز می‌باشند و قابل‌ذکر است که درصد زیادی از آن‌ها فقط تئاتر بلدند و یا فقط به این عرصه علاقه دارند و متأسفانه کرونا این فضا را از آن‌ها گرفت.
* آیا حمایتی از طرف دولت دریافت کردید؟
با توجه به اینکه صنفی نداریم که از حق‌وحقوق اصحاب نمایش دفاع کند لذا حمایتی هم صورت نگرفته است.
البته موظف هستیم تا طی یکی دو ماه آینده انجمن هنرهای نمایشی استان خراسان را سروسامان بدهیم. به شکلی که به‌عنوان یک موسسه، ثبت شرکت‌ها شود و فعالیت کند تا یکسری از اتفاقات خوب را رقم بزند.
در این کنار بعضی از افراد دست‌به‌دست هم شدند و براین شدند که انجمن صنفی هنرمندان استان خراسان رضوی را در کنار هم ایجاد کنند که شاید این انجمن در سال‌های آینده باعث شود مثل مابقی اصناف و کارها از حقوق و مزایای برابری نسبت به دیگر کارها بهره‌مند شوند
* وضعیت سالن‌های نمایش در حال حاضر چگونه است؟
متأسفانه سالن‌های نمایش به این بلا دچار شده‌اند و کم‌فروغ و کم فعالیت هستند و درواقع چراغ آن‌ها مدتی است که خاموش شده است .
خیلی از این سالن‌ها افرادی که قصد داشتند ،کارشان را رونق ببخشند درحد ترمیم و بازسازی سالن‌های خصوصی که داشتند و یا احداث سالن متأسفانه با بن‌بست مواجه شدند و باوجود بیماری کرونا نتوانستند کاری را پیش ببرند.
بسیاری از صاحبان سالن‌های خصوصی با توجه به مقوله اقتصادی که از فعلاً در ابهام است در حال حاضر دست نگه‌داشته‌اند و ما متأسفانه احداث سالن خصوصی را نداشتیم وهمان یکی دو مورد از احداث‌های سالن نیز با مشکل نقدینگی بسیار بالایی مواجه شده‌اند.
این در حالی است که اگر هم توسعه‌های در این سالن‌ها ایجاد می‌شد باوجود محدودیت‌های کرونایی نمی‌توانستیم تماشاگری جذب کنیم.
* آیا اجازه بازگشایی سالن‌ها تأثیری درگذر از این وضعیت داشت؟
البته درطی یک سال گذشته شاهد چند اجرا در چندین سالن بودیم که با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی ابلاغ‌شده از سوی ستاد مبارزه با بیماری کرونا همراه بود اما اجرای معدود نمایش‌ها هنوز قادر به مرهم ضررهای انباشته‌شده نبوده و نیست.
* توقع شما از مسئولان چیست؟
به‌هرحال درهمه شاخه‌ها و اصناف کرونا آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری را بر جاگذاشته است و اصحاب هنر به‌خصوص بازیگران به بدترین شکل ممکن آسیب‌دیده‌اند در همین راستا از مسئولان اداره کل فرهنگ و ارشاد و شهرداری توقع داریم این انجمن را کمک کنند.
متأسفانه این انجمن درآمدی ندارد و در یک سال گذشته درصدی هم فروش بلیت‌های مجموعه تئاتر وجود نداشته و همچنین مبالغی از تهران طبق سرفصل‌های مشخصی است که واریز می‌شده که امسال همین کمک‌ها نیز واریز نشده است.
درواقع اقتصاد هنر در حوزه تئاتر برای درصد بالایی از اصحاب نمایش اهمیت بالایی دارد .چون این افراد کاری به غیر از نویسندگی ،بازیگری ،طراحی صحنه و یا گریم بلد نیستند سرمایه‌ای ندارند که مغازه‌ای را افتتاح کنند چون سرمایه‌ای ندارد که به کار دیگری مشغول بشوند.
امیدوارم هرچه زودتر این بیماری از مردم مان دور شود و بار دیگر مهربانی و ارامش در بین مردم ایران سایه گستراند به خصوص ما مجاورین حضرت رضا (ع) که مشتاقانه منتظر خدمت به زائران امام مهربانی‌ها (ع) هستیم و متاسفانه در این یک سال، محدودیت‌ها باعث شده است نتوانیم، برای اهالی که قلبشان برای امام رضا ع و مشهد الرضا(ع) می‌تپد میزبان باشیم.
نظر شما