بازار؛ گروه استانها: توسعه اقتصادی در استانی چون یزد زمانی بحث برانگیز می‌شود که با توجه به قطب بودنش در معدن و صنعت و تولیدات گلخانه‌ای، آمار بالایی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و نخبگان را نیز به خود اختصاص دهد. کارشناسان می‌گویند صنعتی و معدنی بودن این استان نیاز به نیروی کار غیرتخصصی را افزایش داده و باعث شده است فارغ‌التحصیلان جایگاه کمتری در افتخارات یزد داشته باشند.
توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و اشتغال متخصصان در حوزه‌های صنعت و معدن، یکی از راهکارهای برون‌رفت از آمارهای نه چندان افتخارآمیز یزد در حوزه اشتغال است. بارها اعلام شده که یکی از مشکلات بزرگ اقتصادی یزد، بیکاری فارغ‌التحصیلان دانشگاهی است و طبق آمار مقایسه‌ای، یزد در جایگاه‌های آخر کشور از نظر اشتغال فارغ‌التحصیلان قرار دارد. زمستان سال ۹۸ نرخ بیکاری در استان ۱۳.۲ درصد بود که این رقم در بهار ۹۹ به ۱۱.۴ درصد و در تابستان ۹۹ به ۷.۶ درصد رسید. اما در پاییز ۹۹ آمار مجدد روند صعودی به خود گرفت و استان یزد با بیش از ۱۳ درصد، جزو دو استان دارای بالاترین نرخ بیکاری کشور قرار گرفت.
از سویی دیگر، استاندار یزد بزرگترین مشکل اقتصادی این استان را گرانی کالاهای اساسی و کمبود برخی اقلام ضروری می‌داند. این موضوع در کنار بحث اشتغال و آمارهای بالای بیکاری، به عنوان بزرگترین مشکلات اقتصادی استان یزد از دید استاندار مورد توجه خبرگزاری بازار واقع شده است.
محمدعلی طالبی برای برون‌رفت از این دو مشکل بزرگ اقتصادی استان، یعنی بیکاری و گرانی، معتقد است که یزد باید جزو پنج استان ارزان کشور باشد. او برای این اعتقاد خود استنباط‌هایی دارد که در گفت‌وگو با این رسانه مطرح می‌کند. همچنین در خصوص دلایل نرخ بالای بیکاری فارغ‌التحصیلان در یزد توضیح می‌دهد و دیدگاهش در مورد سخنان منتقدان آمار بیکاری در استان را بیان می‌کند.
* چرا نرخ بیکاری استان یزد در پاییز ۹۹ افزایش یافت؟
نرخ بیکاری در استان یزد برای اولین بار طی چند سال گذشته به کمتر از ۱۰درصد کاهش یافته است، اما در پاییز این آمار دوباره افزایش یافت و دلیل اصلی آن نیز میزان بالای تقاضای کار بود. کاهش شغل یکی دیگر از دلایل افزایش نرخ بیکاری در برهه‌ای از زمان به شمار می‌رود. در استان یزد شغلی را در حوزه صنعت از دست نداده‌ایم اما در حوزه گردشگری به خاطر شیوع ویروس کرونا از تابستان تاکنون مشاغل بسیاری از دست رفته است.
میزان رشد استان یزد در نرخ بیکاری صرفأ به دلیل کاهش شغل در صنعت گردشگری نبود بلکه افزایش تقاضای شغل نیز در افزایش این آمار مؤثر بودند. در شرایط شیوع کرونا، جامعه به دلایل مختلفی در فصل تابستان درخواست شغل نداشت اما در فصل پاییز آمادگی برخورداری از شغل در میان افراد به دلایلی مانند کم‌رنگ شدن کرونا افزایش یافت. بنابراین شاهد افزایش نرخ بیکاری در پاییز شدیم.
باید عوامل محیطی و شرایط استان را در افزایش یا کاهش نرخ بیکاری لحاظ کرد
* چرا شاهد افزایش نرخ بیکاری استان در آمارهای فصلی می‌شویم؟
زمانی آمار بیکاری بالا نشان داده می‌شود که تقاضا برای کار در حال افزایش باشد؛ به این معنی که وقتی آمارگیران طرح نرخ بیکاری از جامعه هدف این سؤال را بپرسند که آیا شما دنبال کار هستید یا خیر، اگر پاسخ یک فرد منفی باشد، او جزو بیکاران محسوب نمی‌شود. زمانی یک یزدی جزو بیکاران محسوب می‌شود که اذعان کند جویای کار است لذا افزایش یا کاهش اعلام آمادگی برای شغل در افزایش و کاهش آمار اشتغال استان تأثیر دارد. به طور مثال، در فصل بهار و تابستان بالاترین میزان کاهش نرخ بیکاری در کشور را داریم.
* مشکل اشتغال در یزد بحران‌آور نیست؟
صرفأ با نگاه به آمار و انتقادات نمی‌توان تحلیل مناسبی برای نرخ اشتغال استان داشت و باید عوامل محیطی و شرایط استان را نیز در افزایش یا کاهش نرخ بیکاری لحاظ کرد. یکی از مسائلی که منتقدان اقتصادی جامعه نسبت به آن اظهارنظرات مختلفی دارند، نرخ‌های مربوط به بیکاری است که بعضأ در تناسب برخی از شاخص‌ها با آنچه از سوی مسئولان بیان می‌شود، همخوانی ندارد. دلیل انتقادهای برخی کارشناسان نسبت به آمار اشتغال و بیکاری استان نیز تفاوت آمارهای فصلی است.
استان نسبت به مشکلات اشتغال آگاه است. استان می‌داند که مشکل اصلی بیکاری در یزد، فارغ التحصیلان دانشگاهی هستند که متناسب با حرفه و تعداد آنها شغل وجود ندارد. این موضوع با نبود شغل در یزد تفاوت دارد. به کررات شاهد هستیم برخی شهرستان‌های یزد به دنبال کارگر برای بعضی واحدهای صنعتی خود هستند در حالی که فارغ‌التحصیلان دانشگاهی بنا به سطح تحصیلات، حاضر به فعالیت در هرگونه اشتغالی نیستند. اینگونه است که فارغ‌التحصیلان جزو بیکاران محسوب می‌شوند.
* تنها مشکل اشتغال یزد مربوط به بیکاری تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی است؟
خیر؛ آمار بیکاری زنان نیز در یزد از متوسط کشوری بالاتر است. هرچند دیدگاه‌های سنتی به عنوان یکی از موانع اشتغال زنان یزدی، در حال فرو ریختن است، اما همچنان نیز آمار اشتغال زنان در یزد پایین است. شغل متناسب با زنان با توجه به صنعتی و معدنی بودن استان، نسبت به آقایان کمتر وجود دارد در حالی که اگر این دو مسئله مدیریت شوند، مشکلی در خصوص اشتغال نخواهیم داشت.
نرخ بیکاری استان در مورد مردان کمتر از ۱۰درصد است و وضعیت زنان، ما را به بیکاری بالای۲۰درصد می‌کشاند. آنچه در برخی مواقع نرخ بیکاری استان را از متوسط کشوری نیز بیشتر می‌کند مربوط به نرخ بیکاری بانوان است. لازم است انتقادگران، انتقاد خود را متناسب با این شرایط مطرح کنند چراکه در غیر این صورت، استان به لحاظ تولید شغل مشکلی ندارد و اکنون نیز بسیاری از کارفرمایان از مناطق خارج از استان نیرو می‌آورند.
استاندار یزد: بزرگترین مشکل اقتصادی استان را در حال حاضر گرانی کالاهای اساسی می‌دانم
* بزرگترین مشکل اقتصادی یزد را در حال حاضر چه می‌دانید؟
در حال حاضر یزد در بخش تولید دچار مشکل حادی نیست، هرچند به خاطر شرایط اقتصادی کشور، یزد نیز همانند دیگر مناطق، در حوزه تأمین معیشت مردم با مشکل روبه‌رو است. من بزرگترین مشکل اقتصادی استان را در حال حاضر گرانی کالاهای اساسی می‌دانم.
* یزد چه تمهیداتی برای کاهش قیمت‌ها به ویژه قیمت کالاهای ضروری، اندیشیده است؟
استان برای تأمین کالاهای اساسی سیاست‌هایی اندیشیده است. تولیدکنندگان الزام شده‌اند که در ابتدای امر نیازهای استان را تأمین کنند. در این صورت، استان با کاهش عرضه مواجه نخواهد شد و مشکل عرضه نسبت به تقاضا رفع می‌شود. استان مدت‌ها است قصد ایجاد تنظیم بازار منطقه‌ای دارد.
* درباره شیوه قیمت‌گذاری کالاهای اساسی در یزد و سیاست استان در این خصوص، توضیح دهید؟
استان به یک اصل اعتقاد دارد، اینکه «یزد باید جزو پنج استان ارزان کشور باشد». از این‌رو، در قیمت‌گذاری محصولاتی که ستاد تنظیم بازار استان باید در مورد قیمت آن تصمیم بگیرد، سیاست بر این است که قیمت هر کالا در استان‌های دیگر استخراج و بر طبق مقایسه قیمت استان‌های همجوار و متوسط قیمت کشوری، قیمت یزد تعیین شود.
* یزد چگونه در ارزان‌تر بودن قیمت کالاهای اساسی نسبت به سایر استانها، عمل می‌کند؟
استان یزد در مورد برخی کالاها خود را با استان‌های همجوار و در مورد برخی دیگر با سراسر کشور مقایسه می‌کند. به طور کلی، قیمت‌ها در یزد در مورد هر کالایی متفاوت است. در مورد برخی کالاها، قیمت در استان یزد بالاتر از دیگر استانها و در برخی موارد نیز پایین‌ترین قیمت مربوط به یزد است. در عین حال، مواردی هم بوده که قیمت یزد به اندازه متوسط قیمت منطقه و یا کشور تعیین شده است.
* با چه استنباطی معتقدید که کالاهای اساسی در یزد باید ارزان‌تر از استان‌های همجوار باشد؟
تأکید استان در قیمت‌گذاری کالاهای اساسی بر روی آنالیز قیمت‌ها است. به عنوان مثال، در بحث نان، حدود چهار ماه قیمت‌ها آنالیز شد تا استان به این نتیجه رسید که چون برخی شاخص‌ها، مثلأ اجاره مغازه در یزد پایین‌تر از برخی شهرهای همجوار است و یا برخی خدمات در یزد ارزان‌تر از مناطق همجوار می‌باشد، پس می‌توان گفت که قیمت‌هادر یزد ارزان‌تر از آن نقاط باشد.
تلاش یزد برای پایین نگه‌داشتن برخی قیمت‌ها کاملأ قابل توجیه است. یزد قیمت‌ها را به گونه‌ای تثبیت می‌کند که عادلانه باشد
* در این میان، توقعات تولیدکننده هم در نظر گرفته شده است؟
باید میان توقعات تولیدکننده و مصرف‌کننده تعادلی برقرار شود. به عنوان مثال، اگر قیمت نان افزایش یابد، استان با اعتراضات مردم مواجه می‌شود و از سوی دیگر، اگر قیمت نان افزایش نیابد، استان با اعتراضات نانوایان مواجه است. پس در بحث ایجاد تعادل، برخی مواقع قیمت‌هایی به دست می‌آید که نارضایتی بخشی از جامعه، مردم و یا تولیدکنندگان را به همراه دارد و در این بین، تلاش دولت این است که بین انتظارات مصرف‌کننده و تولیدکننده تعادل ایجاد کند.
* قیمت‌ها در یزد عادلانه مدیریت می‌شود؟
در قیمت‌گذاری کالاهای اساسی، تأکید استان بر روی آنالیز قیمت‌ها است. تلاش یزد برای پایین نگه‌داشتن برخی قیمت‌ها کاملأ قابل توجیه است؛ چراکه استان سعی داشته قیمت‌ها را به گونه‌ای تثبیت کند که عادلانه باشد و در مسیری حرکت کرده که تولیدکننده ضرر نکند و تصمیمی گرفته نشود که موجب کاهش تولید در استان شود. از سوی دیگر، طبقه متوسط و فقیر جامعه متحمل فشار نشوند. استان با محور قرار دادن یزد به عنوان پنج استان ارزان کشور، همه تلاش خود را برای عادلانه بودن قیمت‌ها در یزد به‌کار گرفته است.
نظر شما