بازار؛ گروه کشاورزی: شنیده ها حاکی است برخی کشاورزان که در مزارع خود دارای چاه های غیر مجاز هستند و اجازه بهره برداری از آن را ندارند اقدام به کشت گیاهان دارویی که مورد حمایت سازمان جهاد کشاورزی است می نمایند و به این ترتیب مجوز استفاده از چاه را از دستگاه های ذیربط می گیرند. با این وجود حسین زینلی، مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با «بازار» چنین ادعایی را رد کرد و گفت: چنین ادعایی به هیچ وجه صحت ندارد و کشاورزانی که اقدام به کشت هر گونه گیاه دارویی می کنند از یکسری تسهیلات متداول بهره می گیرند و هیچگونه امتیاز خاصی از جمله اعطای مجوز حفرچاه به این افراد تعلق نمی گیرد.
زینلی در خصوص تسهیلات بخش گیاهان دارویی نیز اظهار داشت: در واقع به همه گیاهان دارویی تسهیلات پرداخت می شود و هیچ تفاوتی بین نوع گیاه و میزان تسهیلات وجود ندارد. البته برخلاف گذشته، این تسهیلات با بهره ۴ درصدی است و از ۱۰ میلیون تومان تا ۱۳۰ میلیون تومان متغیر است.
وی افزود: میزان تسهیلات بر اساس هر هکتار متفاوت است. از سوی دیگر کشاورزان برای کشت گیاهان یک ساله بین ۱۰ تا ۱۵ میلیون تومان و گیاهان چندساله نیز بین ۴۰ تا ۱۵۰میلیون تومان می توانند تسهیلات بگیرند.
زینلی با بیان اینکه این تسهیلات از طریق سامانه سیتا وزارت جهاد کشاورزی به کشاورزان پرداخت می شود، افزود: البته این تسهیلات ۴ درصدی برای اولین بار اعطا می شود و احتمالا تا اواخر بهمن ماه اجرایی می شود. این در شرایطی است که تا پیش از این وامهای پرداختی به کشت گیاهان دارویی ۱۲ درصد بوده است.
وی گفت: در واقع برای تامین بودجه این تسهیلات تفاهم نامه ای با سازمان برنامه بودجه انعقاد کرده ایم که تا اخر بهمن ماه آماده اطلاع رسانی و اجرایی شدن است.
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی در خصوص دلایل تغییر وام های ۱۲ درصدی به ۴ درصدی نیز خاطر نشان کرد: همانطور که می دانید تا پیش از این هیچ بودجه ای برای گیاهان دارویی تخصیص داده نشده بود لذا تلاش کردیم از طریق انعقاد تفاهم نامه با سازمان برنامه و بودجه از طریق صندوق کارآفرینی امید و با تایید وزارت جهاد کشاورزی وام ۴ درصد به تمام کشاورزانی که تمایل به کشت گیاهان دارویی دارند پرداخت شود.
از اواخر بهمن ماه سالجاری بهره برداران بخش گیاهان دارویی می توانند از طریق سامانه سیتا برای دریافت تسهیلات ۴ درصدی اقدام کنند
رشد ۱۰۰ درصدی صادرات گیاهان دارویی در سال ۹۹
زینلی در خصوص پتانسیل های اقتصادی این حوزه و گردش مالی گیاهان دارویی در بازارهای جهانی اظهار داشت: در حال حاضر گیاهان دارویی تعرفه های مختلفی و چندین قسمت دارد؛ به عنوان مثال یک قسمت مربوط به اسانس ها و عصاره ها است که سالانه گردش مالی به ارزش ۱۴۵ میلیارد دلار در جهان دارد.
وی ادامه داد: علاوه بر این بخشی از این حوزه مربوط به اندام‌های خشک گیاهان دارویی است که آن هم حدود ۱۰۰ میلیارد دلار سالانه گردش مالی دارد.
این مقام مسئول تصریح کرد: بخش دیگر مربوط به فراورده ها و داروها است که گردش مالی متفاوتی دارد و رقم دقیق آن مشخص نیست. به این ترتیب هنوز کسی نتوانسته است به طور خالص گردش مالی این فراورده ها و داروها را در دنیا حساب کند. چون به شکلهای مختلفی فروخته می شود؛ یعنی وقتی به شکل دارو فروخته می شود با زمانی که در صنایع تبدیلی و غذایی عرضه می شود گردش مالی متفاوتی دارد.
زینلی در رابطه با ارزش صادرات گیاهان دارویی ایران نیز اظهار داشت: سال گذشته ۳۳ میلیون دلار اندام گیاهان دارویی خشک به بازارهای جهانی فروخته ایم و امسال نیز ۷۷ میلیون دلار صادر کرده ایم و به این ترتیب امسال بیش از ۱۰۰ درصد رشد صادرات داشته ایم.
وی در خصوص مقاصد صادراتی گیاهان دارویی ایران خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه ما پیش از این به همه جای دنیا صادرات گیاهان دارویی داشته ایم بنابراین می توان گفت دنیا وابسته محصولات ما شده است و در حال حاضر بیشتر محصولات ما به سمت اروپا می رود؛ یعنی کشورهای مثل اسپانیا، امریکا، فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی غالب مقاصد صادراتی ما هستند به طوری که حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد محصولات ما به سمت کشورهای اروپایی می رود.
وی گفت: علاوه بر رشد صادرات گیاهان دارویی، میزان واردات ما نیز از چه از نظر اسانس و چه از نظر عصاره از سال گذشته تا امروز به شدت کاهش پیدا کرده است و این نشان می دهد که گیاهان دارویی کشور توسط کارخانجات داخلی استفاده می شود. در حالی که تا پیش از محصولات دیگر کشورها استفاده می کردند.
زینلی گفت: اگر این تحریم‌ها ادامه داشته باشد ما ضعف هایمان را برطرف می کنیم چون ما همه پتانسیل ها را در داخل کشور را داریم و تنها کمی ضعف داریم که با اتکا به دانش و نیروهای جوان می توانیم آنها را برطرف کنیم.
سال جاری ۷۷ میلیون دلار اندام گیاهان دارویی خشک به بازارهای جهانی صادر کرده ایم
خام فروشی اسانس های گیاهان دارویی
مجری طرح گیاهان دارویی وزارت جهاد کشاورزی در خصوص مشکلات پیش روی تحقق اهداف این بخش نیز گفت: در این مسیر چند مشکل وجود دارد؛ از جمله در بحث تولید نهاده ها بذری که در این راستا امسال تفاهم نامه ای که با سازمان برنامه بودجه انعقاد کردیم و یک اعتبار ۷ میلیارد تومانی دریافت کرده ایم و برای تولید بذور استاندارد با موسسه تحقیقات جنگل و مرتع قرارداد بسته ایم. امیدواریم بتوانیم با تامین اعتبار به موقع از سالهای آینده بذور استاندارد اولیه را وارد بحث گیاهان دارویی کنیم.
وی افزود: مشکل اساسی بعدی ما در حوزه صنایع فراوری مان است که اگرچه اسانس ها را در کشور تولید می کنیم اما غالبا به صورت خام یا کم کیفیت می فروشیم و یا صادر می کنیم. درواقع در داخل کشور برخی تولیدکنندگان فرمولاسیون ویژه ای را نداشتند چون به دانش ان اهمیت نداده اند لذا ما در این زمینه نیز تفاهم نامه ای را با موسسه جنگل مرتع امضا کردیم تا استانداردهای محصولات گیاهان دارویی را نیز طراحی کنیم. اگر این اتفاق بیفتد محصولات، اسانس‌ها و عصاره هایی که کارخانجات نیاز دارند را استانداردسازی و توسط بخش خصوصی در داخل کشور تولید خواهیم کرد.
برنامه ریزی برای صادرات سیاه دانه و به صفر رساندن واردات این محصول به کشور
وی در پاسخ به این سوال که کل سطح زیرکشت گیاهان دارویی در کشور چقدر است، گفت: تا به امروز سطح کل زیرکشت گیاهان دارویی به ۲۶۰هزار هکتار رسیده است در حالی که سال گذشته ۲۳۵ هزار هکتار بود.
زینلی در خصوص سطح زیر کشت سیاه دانه نیز گفت: تا سال ۹۷ کل سطح زیرکشت سیاه دانه به ۱۰ هکتار نمی رسید در حالی که ما واردکننده اصلی سیاه دانه بودیم. بنابراین با یک نگاه ویژه ما در سال گذشته ۳۰۰هکتار و در سال که جاری حدود ۲هزار هکتار سیاه دانه کشت کرده ایم و امیدواریم که با تامین کامل این محصول در داخل واردات را به صفر برسانیم.
وی با بیان اینکه قصد آغاز صادرات سیاه دانه از کشور را داریم، افزود: از برنامه های آتی ما این است که ساخت دستگاه کاشت سیاه دانه را آغاز کنیم. البته الان نیز کاشت به صورت کاملا مکانیزه است و برداشت آن نیز مکانیزه انجام می شود اما اگر بتوانیم روی مکانیزاسیونش کار کنیم و کمی صنعت اش را توسعه دهیم مطمئنا یکی از محصولاتی است که می توانیم بازارهای خارجی اش را اشغال کنیم، سیاه دانه است.
از نظر حجم تولید در خاورمیانه رتبه یک را داریم اما از نظر گردش مالی که حساب می کنیم ایران عقب می افتد
زینلی در خصوص نحوه همکاری با شرکت‌های دانش بنیان برای مکانیزه کردن فرایند کاشت و برداشت سیاه دانه گفت: ما بارها به شرکت‌های دانش بنیان و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نامه نوشته ایم و از آنها درخواست کرده ایم در این زمینه با ما همکاری کنند. به این ترتیب بخش خصوصی یکسری کارها در این رابطه انجام داده اند و ما توانسته ایم در حدود ۹۵ درصد خالص سازی را انجام بدهیم.
وی ادامه داد: با این وجود انجام ۵درصد نهایی کمی مشکل است که آنها را هم با استفاده از کالای سورتینگ می توان انجام داد اما هزینه بالایی دارد. با این تفاسیر اگر دولت در قسمت مکانیزاسیون گیاهان دارویی کمی سرمایه گذاری کند با اعطای یارانه یا تسهیلات کم بهره به شرکت های دانش بنیان انگیزه همکاری بدهند قطعا این شرکتها دستگاه های مورد نیاز را خواهد ساخت و این ۵ درصد نیز مرتفع خواهد شد.
رتبه یک ایران در خاورمیانه و رتبه ۵ در آسیا
زینلی در پایان در خصوص جایگاه ایران در حوزه گیاهان دارویی در جهان و خاورمیانه نیز گفت: از نظر حجم تولید در خاورمیانه رتبه یک را داریم اما از نظر گردش مالی که حساب می کنیم ایران عقب می افتد، چون امارات این محصولات را از ما خریداری می کند می گیرد و مجددا صادر می کند بنابراین گردش مالی اش بالاتر ایران می شود.
وی ادامه داد: در آسیا نیز رتبه ۵ هستیم در حالی که کشورهایی مثل چین و هند در صدر تولیدکنندگان گیاهان دارویی قرار دارند.
نظر شما