روزهای امیدواری به واکسن ایرانی کرونا؛ سرشاخ با ویروس سرکش تا لحظه آخر

بازار؛ واکسن آنلاین: از زمانی که حرف از واکسن ایرانی کرونا به میان آمد موجی از امیدواری در جامعه ایجاد شد و بالاخره بعد از یک مدت طولانی و پشت سر گذاشتن سالی غم‌انگیز و دلهره‌آور، مردم توانستند به آمدن روزهای خوب هم فکر کنند اما این خوشحالی طولی نکشید چون با شنیدن خبر جهش ویروس و ورود کرونای انگلیسی به کشور مجددا احساس ناامیدی بر جامعه چیره شد.

از هر طرف اخبار مختلفی در رابطه با عملکرد واکسن کرونا به گوش می‌رسد که این خبرهای ضد و نقیض، مردم را دچار سردرگمی کرده است برخی معتقد هستند واکسن‌ خارجی قابل اعتماد نیست و ممکن است تجربه خون‌های اهدایی آلوده به ایدز فرانسه تکرار شود و فقط باید منتظر واکسن ایرانی بمانیم.گروهی اما معتقدند واکسن ایرانی شانس بالایی ندارد و از آنجایی که برای واکسیناسیون دیر شده نباید بیش از این منتظر بمانیم و باید قبل از جهش شدید ویروس کرونا، واکسیناسیون انجام شود که برای پاسخ به این موضوعات در ادامه این میزگرد با ما همراه باشید.

واکسن ایرانی نسبت به جهش ویروس، مقاوم‌تر است
متخصص عفونی و مدیر گروه عفونی دانشگاه علوم پزشکی لرستان، اظهار داشت: آن چیزی که به عنوان واکسن ایرانی معروف بود در واقع واکسن غیرفعال شده بود، یعنی کل جسم واکسن را به صورت غیر فعال وارد محوطه سلولی می‌کنند، البته ممکن است از نمونه‌های ضعیف شده آن هم استفاده کنند.

واکسن ایرانی نمونه غیر فعال شده بود یعنی کل جسم واکسن به صورت غیرفعال وارد محوطه سلولی می شود

محمدرضا ناظر افزود: واکسن خارجی را هم با همین روش کشور ما می‌سازند اما آن چیزی که در حال حاضر معروف شده واکسن مدرنا است که در آن، پروتئینی وارد سلول بدن می‌شود و دستور می‌دهد که یک قسمت از ویروس(مثلاً سر ویروس) را کپی کند در نتیجه این آنتی بادی در بدن، بر علیه سر ساخته می‌شود.

وی ادامه داد: اگر جهش و موتاسیون انجام شود، یعنی ویروس سرش را جابه جا کند واکسن خارجی غیر فعال می‌شود ولی واکسن ایرانی چون تمام قسمت‌های بدن در آن وجود دارد و بر علیه آنها هم آنتی بادی ایجاد می‌شود و احتمال اینکه کامل غیرفعال شود، کمتر است مگر اینکه ویروس جهش بسیار شدیدی انجام دهد که در آن صورت واکسن ایرانی نیز خنثی می‌شود.

تزریق واکسن قبل از جهش فراگیر ویروس
این کارشناس خاطرنشان کرد: در مجموع بهتر است که واکسن کرونا انجام شود چون ویروس هر چقدر در گردش باشد جهش‌های بیشتری ایجاد می‌کند و ممکن است از کنترل خارج شود بنابراین برای جلوگیری از این اتفاق باید از واکسن آن استفاده کنیم.

ناظرخاطرنشان کرد: ما می‌دانیم که عملکرد ویروس آنفلوانزا چگونه است و قرار است چه کاری در بدن انجام دهد ولی در حال حاضر ویروس کرونا از هر طرف حمله کرده و به‌طور مرتب در کشورهای مختلف جهش پیدا می کند.

 وی با بیان اینکه به سه دلیل باید واکسیناسیون انجام دهیم، تصریح کرد: دلیل اول برای این است که به بیماری مبتلا نشویم، دوم برای قطع زنجیره انتقال ویروس و سوم برای جلوگیری از جهش‌های بیشتر ویروس است.

سابقه طولانی ایران در تولید واکسن
متخصص بیماری های عفونی با بیان اینکه کشور ما سال‌های سال است که در ساخت واکسن‌های مختلف ورود کرده و اینگونه نیست که تولید واکسن کرونا، اولین کار ما باشد، گفت: در واقع چه برای واکسن ایرانی و چه خارجی تا زمانی که برای حجم وسیعی از افراد واکسن زده نشود عوارض کوتاه مدت آن مشخص نمی‌شود و عوارض بلند مدت آن هم معمولاً بعد از ۱۰ سال مطالعات، مشخص می‌شود.

ناظر در رابطه با چگونگی جلب اعتماد مردم نسبت به این واکسن، افزود: هرچه مطالعات ما دقیق تر و بیشتر باشد و افراد صاحب علم در این خصوص تصمیم‌گیری کنند، اعتماد مردم بیشتر می‌شود؛ مثلاً در خود کشور آمریکا یک فوق تخصص عفونی را به عنوان تصمیم گیرنده نهایی ویروس انتخاب کرده‌اند و با این کار اعتماد مردم نسبت به این واکسن را جلب کردند ولی در کشور ما اگر بخواهیم با همین روند پیش برویم و افرادی که کم سواد هستند و یا رشته‌های غیرمرتبط دارند دخالت کنند مردم به این واکسن اعتماد نمی‌کند.

اگر کم سوادها دخالت کنند مردم اعتماد نمی کنند

وی بیان‌ کرد: تولید داخل باید یک اولویت باشد و طبق فرمایش مقام معظم رهبری نباید در هیچ موردی به غربی‌ها اعتماد کرد، حتی به تعریف و تمجید هایشان؛ اما گاهی اوقات مجبوریم که یکسری داروها را از آنها بگیریم، در این صورت باید حتما آنها را راستی آزمایی کنیم تا به تکنولوژی آن پی ببریم.

غیرقابل اعتماد بودن داروهای خارجی
این کارشناس گفت: محصولی که وارد کشور می‌شود به خصوص تولیدات دارویی و غذایی، عوارضی در کوتاه مدت و بلندمدت دارند و این موضوع حتی برای برخی از داروهای گیاهی نیز صدق می کند چون ممکن است برخی از داروهای گیاهی را از خارج از کشور وارد کنند کمااینکه بارها این اتفاق رخ داده است.

ناظر دامه داد: در حال حاضر دارو در اختیار آنهاست و حتی داروهای گیاهی هم در دست کشورهای بزرگ مثل آمریکا، هند و چین است بنابراین ما باید در همه زمینه‌ها مستقل شویم و به توانایی جوان‌هایمان اعتماد کنیم.

وی عنوان کرد: در حال حاضر مرگ و میر ناشی از کرونا در مردم ایران زیر صد نفر و در آمریکا و اروپا بالای یک هزار نفر است و این صرفاً به خاطر اعتمادی است که ما به جوان‌های خود داشته‌ایم؛ ما بهترین متخصصین عفونی را در دنیا داریم و این کمک زیادی به کاهش مرگ‌ومیر می‌کند.

زیرساخت‌های تولید انبوه واکسن در کشور فراهم است
رئیس گروه بیماری های عفونی علوم پزشکی لرستان بیان کرد: نتایج حاصل از تزریق واکسن ایرانی بستگی به سازمان تأیید کننده دارد؛ باید مراحل فاز بالینی پشت سر یکدیگر طی شود و اینگونه نیست که یک استامینوفن بخورید و بعد از دو ساعت تب فرد قطع شود.اگر نتایج واکسن کرونا مثبت باشد ما زیرساخت لازم برای تولید این دارو را در حجم وسیع در کشور داریم.

شهرام شکری دیگر متخصص بیماری‌های عفونی و نفر اول برد تخصصی عفونی کشور، اظهار داشت: پروسه دارو و تولید واکسن کار خیلی فوق‌العاده و پیچیده‌ای نیست اما برای اینکه اعتماد مردم را جلب کنیم باید به یک خودباوری عمومی برسیم.

اعتمادسازی مستلزم دولتی شدن واکسن است
این متخصص با بیان اینکه معمولاً بیشتر افرادی که به پزشک مراجعه می‌کنند تمایل دارند از داروهای خارجی استفاده کنند، افزود: به هر حال وقتی تولید کننده دارو، کم فروشی می‌کند این موضوع باعث می‌شود اعتماد مصرف‌کننده از بین برود.

شکری با بیان اینکه باید واکسن دولتی شود، عنوان کرد: به نظر من اگر دولتی شود احتمالاً مردم بیشتر از زمانی که آن را به بخش خصوصی واگذار می‌کنند، راغب می‌شوند.

وی در رابطه با عوارض واکسن کرونا، خاطرنشان کرد: بالاخره هر دارویی عوارض دارد و این قابل قبول است، اما در بحث کرونا چون بیماری، خطرناک است به نظر من چه برای واکسن‌های داخلی و چه خارجی قضاوت درباره تاثیربخشی آنها زود است.

نتایج نهایی واکسن ایرانی به کیفیت و گستردگی ترایال انسانی بستگی دارد
این متخصص بیماری عفونی با بیان اینکه باید چند ماه صبر کنیم تا ببینیم واکسن‌هایی که به طور گسترده استفاده می‌شود اثربخشی لازم را برای حذف کرونا از جامعه دارد یا خیر، هنوز برای قضاوت و اظهار نظر در مورد واکسن ایرانی زود است، تصریح کرد: من اطلاعی از کیفیت واکسن داخلی ندارم چون هیچ اطلاعاتی در این رابطه به ما نداده‌اند و به نظر می‌رسد افرادی که کارآزمایی بالینی این واکسن را انجام می‌دهند بهتر می‌توانند پاسخگو باشند.

دولتی شدن راهکار ارتقای اعتماد مردمی است

شکری بیان کرد: باید صبر کرد تا نتایج حاصله مشخص شود و تا آن زمان نمی‌توان در مورد هیچ کدام از واکسن‌های داخلی یا خارجی اظهار نظر کرد و هر حرفی در این رابطه یک قضاوت زودهنگام است‌.

نفر اول برد تخصصی عفونی کشور گفت: نتایج نهایی واکسن ایرانی به کیفیت و گستردگی ترایال انسانی بستگی دارد و نمی‌توان این آزمایش را در سطح ۱۰۰ یا هزار نفر انجام داد و موثر بودن واکسن را اعلام کرد بلکه باید در سطح گسترده این کار صورت بگیرد.

وی افزود: برای مثال می‌توانیم یک شهر را واکسینه کرده و شهر دیگر را واکسینه نکنیم بعد با مقایسه نتایج، عملکرد واکسن را ارزیابی کنیم؛ واقعیت این است که رفتار کرونا بسیار پیچیده و ناشناخته است و همین موضوع، تصمیم گیری و قضاوت را مشکل کرده است.

فرآیند تولید واکسن زمان‌بر و طولانی است
این کارشناس ادامه‌ داد: ممکن است در یک خانواده فردی به ویروس کرونا مبتلا شود ولی بقیه اعضای خانواده سالم بمانند که این علتی دارد؛ ممکن است برخی افراد بدنشان ایمن باشد، شاید از قبل کرونا ویروس‌های دیگری هم بوده‌اند و آن ایمنی که از قبل با کرونا ویروس قبلی ایجاد شده، باعث می‌شود که الان در مقابل کرونا مقاوم باشند و یا کرونای خفیف تری بگیرند.

شکری عنوان کرد: حتی در صورت مثبت بودن نتایج واکسن ایرانی، فرآیند تولید واکسن زمان‌بر و طولانی است به طوریکه وزیر بهداشت اعلام کرده بود که خرداد ۱۴۰۰ این واکسن به در اختیار مردم قرار می‌گیرد پس قطعاً به این زودی واکسن ایرانی به دست مردم نمی‌رسد.

وی خاطرنشان کرد: در گذشته واکسن‌های ساخت ایران و یا به صورت مشارکتی با کشورهای دیگر داشته‌ایم همانطور که واکسن هپاتیت B به طور مشارکتی با کشور کوبا تولید شده که پیچیدگی بیشتری نسبت به واکسن‌های معمول دارد و در آزمایشگاه‌ها و توسط گروه‌های میکروبیولوژی تولید شده است.

امکان تولید واکسن به صورت مشارکتی
این پزشک بیان کرد: ما از نظر تولید مشارکتی مشکلی نداریم ولی وقتی به صورت تجاری عرضه می‌شود هر کشوری می‌خواهد آن را با یک برند خاصی نشان بدهد به هر حال من موافق تولید داخل هستم و باید ببینم چه نتایجی از واکسن های کرونایی خارجی حاصل می‌شود آیا این هیاهویی که وجود دارد واقعاً موثر خواهد بود یا نه؟

شکری گفت: اگر واقعاً واکسن خارجی مؤثر بود و ما تنها ملتی بودیم که کماکان گرفتار کرونا ویروس بودیم، ما هم آن واکسن را وارد می‌کنیم ولی بهتر است که خودمان را پیش قربانی نکنیم و اجازه دهیم که فعلا آنها واکسیناسیون را انجام بدهند و ببینیم آیا این واکسن موثر بوده و می‌تواند کرونا را از جامعه شان حذف کند یا خیر.

وی افزود: اگر موثر بود و فقط در کشور ما بود که واکسیناسیون انجام نشده بود ما هم یا وارد می‌کنیم خودمان آن را تولید می‌کنیم اما پیچیدگی‌های ویروس کرونا بیشتر از آن چیزی است که تصور می‌کنیم و از آن صحبت می‌شود.

با عجله در تزریق واکسن خارجی، ملت خود را قربانی نکنیم
نفر اول برد تخصصی عفونی کشور عنوان کرد: به نظر من فعلا واکسن لازم نیست و باید آزمایش‌های آن به طور کامل صورت بگیرد حتی نباید قضیه واکسیناسیون در کشور مطرح شود و فعلاً باید در حد ترایال و آزمایشی بماند؛ فعلا بهترین کار این است که نظاره‌گر باشیم تا نتیجه‌ واکسیناسیون در کشورهای دیگر مشخص شود و با عجله کردن جامعه‌مان را قربانی این واکسن نکنیم.

وی خاطرنشان کرد: به نظر من کار کرونا در کشور تمام شده و احتمالا به واکسیناسیون هم نیاز نباشد چون حمله اصلی کرونا انجام شده و بعید است دوباره به حالت قبلی باز گردد؛ حقیقتاً بیشتر مردم کشور به این بیماری مبتلا شدند.

دهه فجر واکسن خارجی وارد می‌شود
فوق‌تخصص مراقبت‌های ویژه و استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران هم، اظهار داشت: در دهه فجر امسال واکسن‌هایی که در کشورهای مختلف توسط وزارت بهداشت تأیید شده به کشور وارد می‌شود.در حال حاضر واکسن داخلی در حال ساخت است و نتایج اولیه آن مثبت بوده ولی نتایج نهایی آن فعلاً مشخص نیست و هنوز توزیع کشوری و در میزان انبوه برای آن صورت نگرفته که نتایج آن مشخص شود.

وقتی یک دارویی تهیه و تولید می‌شود ابتدا اعتماد به آن سخت است بنابراین جایی برای نگرانی نیست و واکسن کرونا هم اگر نتایج آن مثبت باشد مردم به آن اعتماد می‌کنند

محمدرضا هاشمیان با بیان اینکه قرار است توزیع واکسن در حجم وسیع در خرداد ماه انجام شود، عنوان کرد: واکسن ایرانی فاز حیوانی را پشت سر گذاشته و اکنون در مرحله دوم یعنی تست انسانی است و تاکنون مشکلی نداشته است. وقتی یک دارویی تهیه و تولید می‌شود ابتدا اعتماد به آن سخت است بنابراین جایی برای نگرانی نیست و واکسن کرونا هم اگر نتایج آن مثبت باشد مردم به آن اعتماد می‌کنند.

واکسن ایرانی کم‌هزینه‌تر از نمونه خارجی است
فوق‌تخصص مراقبت‌های ویژه و استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران با بیان اینکه ما زیرساخت لازم را برای تولید انبوه واکسن در کشور داریم و قرار است این اتفاق رخ دهد، تصریح کرد: با توجه به سابقه‌ای که ایران دارد به نظر من نتایج نهایی این واکسن، مثبت است چون از تکنولوژی بالایی برای تهیه آن استفاده شده است.

هاشمیان با بیان اینکه با توجه به اینکه واکسیناسیون ایران خیلی دیرتر از کشورهای دیگر شروع شده باید هر چه سریع‌تر واکسیناسیون را شروع کنیم چون دیر شده است، تاکید کرد:هزینه تولید واکسن داخلی به مراتب کمتر از هزینه‌های خارجی است ضمن اینکه تولید واکسن داخلی خیلی بهتر است بنابراین باید تلاش کنیم که به سمت تولید داخلی حرکت کنیم و به داشته‌های خود اعتماد کنیم.

اظهار نظرها فراوان هستند اما باید دید که نهایتا نبرد بین واکسن داخلی و کرونا چگونه پیش خواهد رفت.