معادن غنی و دست خالی مردم؛ ثروتی که هدر می‌رود

بازار؛ گروه استان‌ها: لرستان یکی از استان‌های معدنی کشور محسوب می‌شود اما حکایت مردمان آن حکایت لب تشنه کنار رود است چون سهم آنها از این ثروت خدادادی فقط آلودگی محیط زیست بوده است.

عمده جنس معادن لرستان به صورت رسوبی و شامل کربنات کلسیم در شهرستان‌های خرم‌آباد، ازنا و الیگودرز است که با فرآوری آن‌ها، می‌توان صدها ماده معدنی تولید کرد اما صنعت سنگ در لرستان یک صنعت ورشکسته است.

در حال حاضر ۱۷۰ معدن در این استان وجود دارد که شامل معادن سنگ‌های تزئینی و نما، شن و ماسه، آهک، گچ، دولومیت، سنگ لاشه، کربنات کلسیم، منیزیم و سدیم می‌شود همچنین آنومالی‌های طلا و سنگ آهن در شمال الیگودرز و نورآباد شناسایی شده و گرانیت‌های پوست پلنگی نیز در معادن بروجرد موجود است.

سهم مردم از معادن، فقط آلودگی محیط زیست است
معادن سنگ های تزئینی در شهرستان دوره چگنی، سنگ های چینی در دورود و سنگ های مرمریت در ازنا و الیگودرز استخراج می شوند که برخی از آنها به دلیل کیفیت مناسب شهره جهانی دارند؛ اکنون ۲۲ نوع ماده معدنی از معادن لرستان استخراج می شود که سه ماده آن فلزی است.

ذخیره معادن استان بیش از ۶۰۰ میلیون تن برآورد شده همچنین در دی ماه سال گذشته گواهی کشف نخستین معدن سنگ آهن لرستان با ذخیره قطعی ۵۰ هزار تن در شهرستان الیگودرز صادر شد.

متأسفانه به علت نبود صنایع فرآوری و تبدیلی در لرستان، بیشتر تولیدات استان بدون ایجاد ارزش افزوده و به صورت خام فروشی صادر می‌شوند.

خام فروشی، آفت معادن لرستان
مهرداد ویسکرمی، نماینده مردم خرم آباد و چگنی در مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، اظهارداشت: یکی از پتانسیل‌های جدی منطقه ما به خصوص شهرستان خرم‌آباد و چگنی بحث معادن استان است؛ به طورکلی ۶۴ نوع ماده معدنی در کشور وجود دارد که حدود ۲۶ مورد آن در لرستان موجود است.

وی خام فروشی را یکی از آفت‌های بزرگ بخش معدن در لرستان دانست و افزود: به دلیل خام فروشی و اینکه سرمایه‌گذاری‌ها و واگذاری‌هایمان به بخش خصوصی روی اصول و قواعد نیست متأسفانه از این ظرفیت، فقط نابودی محیط زیست و گرد و خاک آن نصیب مردم می شود.

نماینده مردم خرم آباد و چگنی در مجلس عنوان کرد: یکی دیگر از مشکلات اساسی ما این است که مدیران توانایی نداریم درحالیکه به افراد و مدیرانی نیاز داریم که با انگیزه، پاکدست و جهادی باشند ولی متاسفانه تاکنون شرایط محقق نشده است.

اهمیت فرآوری سنگ در لرستان
وی خاطرنشان کرد: امروز ما با مدیرانی که صرفاً در حوزه اداری و کاری فعال هستند راه به جایی نمی‌بریم چون فقط یک مدیر جهادی که دلسوزانه کار کند می‌تواند تحول ایجاد کند از طرفی باید بحث فرآوری سنگ را در استان تقویت کنیم تا این سنگ‌ها به صورت خام از کشور خارج نشود تا بعداً مجبور باشیم آنها را به صورت فرآوری شده وارد کنیم.

ویسکرمی تصریح کرد: اگر ما نمایندگان برای انتصاب دیگران وقت‌ می‌گذاشتیم و به جای اینکه نگاه انتخاباتی، گروهی، حزبی و پارتی بازی داشته باشیم از ابتدا مدیران خودکار و خودجوش را انتخاب و بعد بر فعالیت آنها نظارت می‌کردیم خیلی بهتر می توانستیم عمل کنیم چون مدیرانی داشتیم که با تخصص خود می‌توانستند کار را پیش ببرند.

وی با بیان اینکه کمتر از ۵۰ درصد سنگبری‌های استان فعال است، گفت: در حال حاضر حتی سنگبری‌های فعال استان هم فقط با ۲۰ درصد ظرفیت خود کار می‌کنند؛ ما به اندازه کافی سنگبری داریم و هیچ کمبودی نداریم ولی متأسفانه به دلیل سوء مدیریت‌هایی که از طرف بخش خصوصی و مدیران دولتی وجود دارد همه این واحدها فعال نیستند.

سوء مدیریت از طرف بخش خصوصی و دولتی
نماینده مردم خرم آباد و چگنی در مجلس بیان کرد: ما صدها و هزاران سنگبری در استان داریم که اگر در هر واحد ۱۰ تا ۲۰ نفر فعال به کار گرفته شوند، طبیعتاً اشتغال‌زایی زیادی ایجاد می‌شود کمااینکه هر نفر می تواند سرپرست یک یا چند خانواده باشد.

ویسکرمی افزود: دولت در انتصابات مدیران نباید نگاه سیاسی و جناحی داشته باشد و همچنین نمایندگان مجلس در مقام نظر دادن و نظارت باید منافع مردم و کشور را مد نظر داشته باشند و اگر گزینه‌ای برای مدیریت پیشنهاد می‌شود با موافقت مجمع نمایندگان، مشورت اهل فن و عقل جمعی باشد تا فرد متخصصی انتخاب شود.

وی عنوان کرد: امیدواریم در چند ماه آینده مردم با یک انتخاب خوب، دولتی کارآمد و جهادی انتخاب کنند و فریب وعده‌های اقتصادی که در انتخابات ریاست جمهوری مطرح می‌شود را نخورند تا این اشتباه انتخاب آقای روحانی دوباره تکرار نشود.

بختیار رازانی، سرپرست اداره صمت لرستان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار، اظهار داشت: برای واگذاری معادن و صنایع معدنی بایستی طبق قانون، صلاحیت مالی و فنی افراد محرز باشد؛ حال اگر فرد متقاضی، مهندس معدن نباشد می‌تواند یک مهندس معدن یا زمین‌شناسی در کنار خود استخدام کند یعنی اینگونه نیست که چون خودش مهندس نیست صلاحیت کار نداشته باشد.

احراز صلاحیت مالی و فنی در واگذاری معادن
وی افزود: کارخانه سیمان یکی از صنایع معدنی است و ربطی به معدن ندارد که از ۱۵ سال گذشته آن را به کسی واگذار کرده‌اند که صلاحیت مالی نداشته درنتیجه ۱۰ سال است که این کارخانه به حالت غیرفعال درآمده و توانایی انجام کار ندارند.

سرپرست اداره صمت لرستان عنوان کرد: هر متقاضی که بخواهد کار معدنی انجام دهد در وهله اول باید توانایی مالی داشته باشد و دوم اینکه بتواند از وجود یک مسئول فنی در کنار فرآیند کار خود استفاده کند چنین فردی لایق واگذاری مجوزهای مربوطه است.

وی با بیان اینکه صلاحیت علمی افراد از طریق مسئولان فنی معادن یعنی مهندسانی که کنارشان کار می‌کنند احراز می شود، خاطرنشان کرد: یکی از شرایط مزایده‌ها را احراز شرایط مالی قرار داده‌ایم یعنی ما به افراد امتیاز می‌دهیم و اگر متقاضی به امتیاز مطلوب نرسد، اصلاً قابلیت حضور در مزایده را ندارد.

غیرفعال بودن کارخانه‌های سنگبری
رازانی تصریح کرد: فرد متقاضی ابتدا باید توانایی مالی‌اش را در اسناد مزایده‌ برای ما بفرستد؛ مثلاً در اسناد خود ذکر کند بیاید که ماشین‌آلاتی مانند بلدوزر، لودر و یا حتی حساب مالی کافی دارد و اگر امتیاز لزم را کسب کرد؛ معدن از طریق مزایده به او واگذار می‌شود.

وی با بیان اینکه بالغ بر ۹ هزار نفر در بخش معدن به صورت مستقیم مشغول هستند، گفت: اگر کسی در کار معدن و صنایع معدنی که بسیار هزینه‌بر است صلاحیت نداشته باشد اما به این عرصه ورود پیدا کند نه تنها نمی‌تواند کاری از پیش ببرد بلکه و باعث فرصت‌سوزی هم خواهد شد.
سرپرست اداره صمت لرستان بیان کرد: ما ۲۷۶ معدن در استان لرستان داریم که اکثر مصالح ساختمانی نظیر گچ، سنگ‌های ساختمانی و تزئینی مثل گوهره، چینی، مواد اولیه سیمان، دولومیت، فلدسپات و تالک در این معادن وجود دارد که بیش از ۶۰ درصد آنها فعال هستند و سالانه ۹ میلیون تن استخراج واقعی دارند.

وی افزود: علت غیرفعال بودن کارخانه‌های سنگبری لرستان این است که اکثراً ماشین‌آلات‌شان مستهلک و فرسوده است و به روز نشده در نتیجه نتوانسته‌اند خط تولیدشان را نوسازی و بهسازی کنند؛ ممکن است سنگبری هایی که صنایع پایین دست سنگ تزئینی و سنگ نما محسوب می‌شوند غیر فعال باشند چون از فرآوری جدید استفاده نکرده‌اند و بازار ندارند.

زیرساخت‌های لازم برای جذب سرمایه‌گذار فراهم شود
رازانی با بیان اینکه در حال حاضر چند مورد سنگبری مکانیزه در استان داریم که از تجهیزات و ماشین‌آلات به روز استفاده کرده‌اند و بازار فروش خیلی خوبی دارند، عنوان کرد: به همه واحدهای صنعتی و معدنی بر اساس میزان نیازی که دارند می‌توانیم از چند منبع تسهیلات پرداخت کنیم که سود این تسهیلات بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار ۱۸ درصد تعیین شده اما تسهیلات روستایی ۱۲ درصد است.

وی با بیان اینکه تعداد زیادی واحد فرآوری در استان داریم، تصریح کرد: برای جذب سرمایه‌گذار باید بستر مناسبی ایجاد شود، مثلاً الزاماتی مانند آب، برق، گاز، جاده ارتباطی و زیرساخت شهرک‌ها توسط دولت برای سرمایه‌گذار فراهم شود و اگر این زیرساخت‌ها مهیا شود قطعاً سرمایه‌گذار به این حوزه ورود می‌کند.

سرپرست اداره صمت لرستان بیان کرد: تا تولید رونق نگیرد اشتغال ایجاد نمی‌شود، بنابراین اگر به دنبال رفع بیکاری هستیم بایستی کمک کنیم که واحدهای تولیدی یا افزایش تولید بدهند یا واحدهای که راکد هستند مجدداً به چرخه تولید بازگردند.

عدم واگذاری معادن استان به افراد دارای صلاحیت، به روز نبودن واحدهای سنگبری و خام فروشی از مهمترین موانعی است که سبب رکود بخش معدن در استان لرستان شده و همین عدم مدیریت صحیح و استفاده بهینه از ظرفیت‌های لرستان، سبب شده که امروز این استان در رتبه نخست فلاکت قرار بگیرد و از بحران بیکاری رنج ببرد.