بازار؛ گروه انرژی: زباله در ایران همچنان همان آشغال است. روزانه حدود ۵۸ هزار تن زباله در کشور تولید می شود اما سازمان سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی (ساتبا) می گوید که تولید برق از زیست توده تنها یک درصد برق تجدید پذیرها را به خود اختصاص داده است.
در حالی سهم میزان تولید برق تجدید پذیرها به ۸۴۰ مگاوات رسیده که تنها ۱۰.۵ مگاوات آن از محل زیست توده (پسماند زباله و فاصلاب) است. البته اگر قرار باشد سهم نیروگاه های زیست توده را از کل برق تولید شده در کشور حساب کنیم با ارقام بسیار نا امید کننده تری مواجه می شویم. یک حساب کتاب ساده نشان می دهد که سهم زیست توده از ظرفیت ۸۴ هزار مگاواتی تولید برق حدود ۰.۰۱۲ درصد است.
این در حالی است که زیست‌توده به عنوان بزرگ‌ترین منبع انرژی تجدیدپذیر در جهان بوده که در سال ۱۹۹۸ به میزان ۱۴ درصد برق جهان و ۱۸ درصد کل انرژی اولیه کشورهای دنیا را تأمین می‌کرد و هم‌اکنون نیز مهم‌ترین منبع انرژی در کشورهای در حال توسعه است و ۳۵ درصد کشورهای در حال توسعه از این منبع استفاده می‌کنند.
سخنگوی ساتبا به بازار می گوید که توسعه نیروگاه های زیست توده وظیفه شهرداری ها است اما وزارت نیرو برای حمایت از توسعه این نیروگاه ها برق تولید شده توسط آنها را به صورت تضمینی خریداری می کند.
جعفر محمد نژاد سیگاوردی در اینباره به بازار می گوید :مدیریت پسماند یک کار تخصصی در همه جای دنیاست اما متاسفانه برخورد وزارت کشور با این مساله در ایران به هیچ وجه تخصصی نیست.
او با بیان اینکه در مجموع چیزی حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد زباله های ما آلی هستند، ادامه داد : هم اکنون تعداد زیادی زباله گرد در کشور وجود دارد که زباله خشک را از زباله های تر جدا می کنند. به همین دلیل ۹۰ درصد زباله ای که توسط شهرداری ها جمع آوری می شود مواد آلی هستند. اینکه مواد آلی در کشورها برای تولید برق و حرارت در کشورها سوخته می شود، عوام فریبی محض است.
سخنگوی ساتبا ادامه داد: «تولید برق از زباله در تمام دنیا روش پرهزینه‌ای است. ارزشگذاری در این زمینه به گونه‌ای است که فقط ۲۵ درصد از هدف زباله سوزی تولید برق و مابقی دفع زباله است. به هر حال زباله که تولید می‌شود، باید دفع شود؛ وگرنه تبدیل به معضل می‌شود و با این نگرش شهرداری‌ها دست به تولید برق از این روش می‌زنند. با این حال ما نیز از آنها حمایت می‌کنیم.»
جالب است که بدانید بر اساس تحقیقات انجام شده، پتانسیل تولید برق از زباله‌های ۳۰ شهر در ایران بر مبنای سرانه سال ۱۳۸۵، برابر با ۳۱۱ مگاوات تنها مبتنی بر فناوری زباله‌سوزی و ۱۵۹ مگاوات مبتنی بر فناوری «هضم بی‌هوازی» و ۲۱۷ مگاوات بر اساس تولید برق به روش گازی‌سازی قابل استحصال است.
مشهدی‌ها و شیرازی‌ها پیشتاز بوده‌اند
اما ماجرای تولید برق از زباله تنها محدود به تهران نیست. آن‌گونه که در پایگاه آماری انرژی‌های نو آمده است، تولید برق از زباله برای نخستین‌بار در سال ٨٨ در شهر شیراز و مشهد اجرایی شد در حالی که اولین زمان نخستین بهره‌برداری از نیروگاه‌های زیست توده تهران به آبان ٨٩ باز می‌گردد و مجری آن نیز شرکت آب و فاصلاب تهران بوده است.
طبق جداول منتشر شده در سایت «ساتبا» نیروگاهی که در سال ٨٨ در مشهد به بهره‌برداری رسیده هم‌اکنون با ظرفیت تولید ٦.٠مگاوات تولید برق از زباله مشغول به کار است. اما شیراز دیگر شهری است که شاهد فعالیت نیروگاه‌های زیست توده در آن هستیم. ظرفیت این نیروگاه‌ها که در شهریور ٨٨ به بهره‌برداری رسیده ٠٦.١ مگاوات اعلام شده است.
سرانه تولید زباله درتهران بالاتر از میانگین کشوری
تولید برق از زباله درحالی از طرف شهردار تهران مطرح شد که صنعت بازیافت زباله در ایران با انتقادهای بسیاری همراه است. آن‌گونه که معصومه ابتکار پیشتر اعلام کرده است تنها ٥ درصد از ٧هزار تن(در روز) زباله تهران تفکیک می‌شود. این عقب‌ماندگی درشرایطی است که پیش‌بینی می‌شود تا ٦٦سال دیگر، ٧٠درصد از جرم کره‌زمین بازیافت می‌شود.
این به این معناست که مواد روی زمین تمام می‌شود و برای رسیدن به مواد تازه مجبور به بازیافت پسماندها هستیم. معادن آهن دیگر آهنی ندارند و باید برای ساخت کشتی و خودرو هواپیما و مبلمان و قفل درخانه‌تان از اسقاط قبلی استفاده کنید و آنها را بازیافت کنید. فلزات قبلی را ذوب کنید و از نو بسازید. به همین دلیل، آخرین تکنولوژ ی‌ها در صنعت بازیافت پسماند مورد استفاده قرار می‌گیرد. شاید از خود بپرسید که تهرانی‌ها چقدر زباله تولید می‌کنند. ایرانی‌ها در سال ٢٠میلیون تن آشغال تولید می‌کنند. براساس گفته‌های مصطفی سرمدی سرانه تولید زباله در ایران ٧٥٠گرم در روز است که حجم پسماند تولیدی استان تهران با آن برابری می‌کند.
سوئد: واردکننده زباله برای تولید برق
اما در حالی مسئولان در ایران تولید برق از زباله را هزینه بر می دانند که در بسیاری از کشورهای پیشرفته بخش زیادی از برق مصرفی از این انرژی تامین می شود. شاید بتوان کشور سوئد را یکی از موفق‌ترین کشورهای جهان در زمینه بازیافت زباله عنوان کرد. در حالیکه در سال ۱۹۷۵ تنها ۳۸ درصد زباله‌های خانگی این کشور بازیافت می‌شدند، این میزان درحال حاضر به ۹۹ درصد افزایش یافته است؛ درحقیقت شاهد یک انقلاب بزرگ در چرخه بازیافت پسماند در سوئد هستیم.
نخستین کارخانه زباله سوزی سوئد در سال ۱۹۰۴ راه اندازی شد و درحال حاضر، ۳۲ کارخانه در سراسر این کشور با سوزاندن زباله، برق تولید می‌کنند.
سوئد در سال ۲۰۱۵، نزدیک به ۲.۳ میلیون تن از زباله‌های خانگی را از طریق سوزاندن، به انرژی برق تبدیل کرد. حجم واردات زباله این کشور از نروژ، انگلیس و ایرلند در این سال، بالغ بر ۱.۳ میلیون تن بود. انتقادات زیادی بویژه از سوی فعالان محیط زیست نسبت به روند صادرات زباله از سوی انگلیس مطرح می‌شود.
اما اصلی‌ترین علت پیشتازی سوئد در زمینه بازیافت و تولید برق از زباله، دیدگاه و فرهنگ حاکم در این کشور در قبال محیط زیست است. سوئد نخستین کشوری است که در سال ۱۹۹۱، مالیات سنگینی را بر سوخت‌های فسیلی وضع کرد.
انگلیس تلاش می‌کند با احداث چند نیروگاه تولید برق از زباله، علاوه بر ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، درصد بازیافت زباله‌های خانگی را از حدود ۵۰ درصد کنونی به ۶۵ درصد تا سال ۲۰۳۰ افزایش دهد.
نظر شما