تهمینه غمخوار؛ بازار: چندی پیش، اخباری مبنی بر تصمیم جدید رئیس‌جمهور پوتین در جهت آغاز مذاکرات برای تجارت آزاد اوراسیا با جمهوری اسلامی ایران منتشر شد. در همین راستا، گزارشی در وب سایت رسمی ریاست‌جمهوری روسیه اعلام کرد که ولادیمیر پوتین در سخنرانی خود در نشست شورای عالی اقتصادی اوراسیا اینگونه اظهار کرده که اولین مرحله از گفت‌وگوها در خصوص توافقنامه تجارت آزاد با ایران آغاز خواهد شد.
پوتین در رابطه با تجارت سازمان تجارت آزاد اوراسیا با ایران گفته بود که تصمیم گرفته شده تا یک منطقه آزاد تجاری میان این سازمان و جمهوری اسلامی ایران شکل بگیرد.
«دکتر محمود شوری»، مدیر سابق گروه روسیه و آسیای مرکزی در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام و کارشناس مسائل روسیه، قفقاز و آسیای میانه در گفتگو با بازار در رابطه با تاثیر اجرایی شدن این توافق بر روابط دو جانبه میان ایران و روسیه گفت: شکل گیری یک منطقه آزاد تجاری میان ایران و روسیه نیاز به یک کار کارشناسی دقیق دارد. احتمالا کارشناسان اقتصادی و بازرگانی دو کشور بر روی جزِئیات این مسئله بیشتر کار کرده تا ابعاد گسترده تری از این تصمیم مشخص شود.
وی افزود: واقعیت این است که حجم تجارت میان ایران و روسیه آنقدر زیاد نیست و حداقل متناسب با ظرفیتها و پتانسیلهای موجود میان دو کشور نمی باشد. «نه خیلی دور و نه خیلی نزدیک» شاید عبارت گویایی برای توصیف روابط ایران و روسیه، نه تنها در بیش از ۴۰ سال گذشته، بلکه حتی برای آینده قابل پیش‌بینی باشد.
دکتر شوری تصریح کرد هرکدام از این دو کشور با اهداف بین‌المللی و منطقه‌ای متفاوت در سال‌هایی که از فروپاشی شوروی می‌گذرد، بنا به دلایل مختلف همواره فاصله کمابیش مشخصی را با یکدیگر حفظ کرده و به گونه ای محتاطانه به تعامل با یکدیگر پرداخته اند.
ایران و روسیه با اهداف بین‌المللی و منطقه‌ای متفاوت در سال‌هایی که از فروپاشی شوروی می‌گذرد، بنا به دلایل مختلف همواره فاصله کمابیش مشخصی را با یکدیگر حفظ کرده و به گونه ای محتاطانه به تعامل با یکدیگر پرداخته اند
کارشناس مسائل روسیه گفت: از نظر مقامات روسی، ایران شریک خوبی برای همکاری‌های تجاری و اقتصادی و همچنین گفت‌وگوهای سیاسی است. اما با این وجود، دو کشور با برخی الزامات ناشی از واقعیت‌های موجود مواجه بوده و علی رغم دلایل متعددی که برای گسترش همکاری با یکدیگر داشته‌اند، تفاوت‌ها و اختلاف‌نظرهایی در جهت‌گیری‌ها و منافع خود داشته اند.
وی در ادامه افزود: بنابراین، این که تصمیم اخیر ولادیمیر پوتین و در پی آن شکل گیری یک منطقه آزاد میان اتحادیه اقتصادی اوراسیا و ایران تا چه میزان بر روابط تجاری ایران با روسیه و اتحادیه اثر گذار است، نیازمند بررسی و نگاه کارشناسانه تری از سوی مسئولان اقتصادی مربوطه است، هر چند آنچه در ظاهر میتوان مشاهده کرد این است پیوستن و توافق ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا حداقل در این یک سالی که اجرایی شده، تا حدودی روابط و مناسبات اقتصادی ایران با اتحادیه را افزایش داده است، البته نه آن قدر زیاد که پیش از انتظار می رفت و پیش بینی شده بود.
محمود شوری خاطر نشان کرد که بخشی از کاهش مناسبات روابط تجاری ایران با اتحادیه اوراسیا در اثر گسترش پاندمی کرونا است که تجارت را برای همه کشورها بسیار سخت کرده است. بخشی دیگر مرتبط با شرایط تجاری ایران در اثر اعمال تحریم های امریکا و ایجاد شرایط نامساعد است که عملا موانع زیادی را در راه گسترش روابط تجاری ایران با سایر کشورها از جمله مشکلات بانکی و حمل، نقل و بیمه و مسائل دیگر ایجاد کرده است.
وی در ادامه افزود: هدف اصلی آمریکا از خروج از برجام و اعمال تحریم‌های جدید بر ایران، اثرگذاری بر توان کنشگری ایران در سطح منطقه بوده است. این مسئله قطعاً به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر انگیزه و تمایل روس‌ها برای همکاری با ایران در سطح منطقه‌ای اثر گذاشته است.
هدف اصلی آمریکا از خروج از برجام و اعمال تحریم‌های جدید بر ایران، اثرگذاری بر توان کنشگری ایران در سطح منطقه بوده است
وی خاطر نشان کرد که شرکت‌های نفتی روسی از مشارکت در طرح‌های خود در ایران دست کشیدند و مانند بسیاری از شرکت‌های غربی از بازار ایران خارج شدند. بنابراین، ایران و روسیه کوشیده اند که به شیوه‌های مختلف، سطح همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور را افزایش دهند، اما خروج آمریکا از برجام، شرایط را برای تداوم این همکاری‌ها دشوار ساخته است.
ایران و روسیه کوشیده اند که به شیوه‌های مختلف، سطح همکاری‌های اقتصادی میان دو کشور را افزایش دهند، اما خروج آمریکا از برجام، شرایط را برای تداوم این همکاری‌ها دشوار ساخته است
این کارشناس مسائل روسیه اذعان کرد: واقعیت این است که روسیه به‌دلیل تاریخ و جغرافیای خاصی که دارد، یک کشور سهل‌الوصولی برای همه کشورها نیست و به‌همین دلیل، همواره فاصله‌ای بین روس‌ها با سایر کشورها از جمله ایران وجود داشته است.
مدیر سابق گروه روسیه و آسیای مرکزی در مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار کرد: بنابراین، با توجه به موانع و مشکلاتی که وجود دارد، خیلی نمیشود ارزیابی درستی از ظرفیت و امکانی که توافق تجاری ایران و اوراسیا به هر دو طرف می دهد، ارائه کرد. اما آنچه در شرایط کنونی اتفاق افتاده، این است که ما شاهد چند درصد رشد حجم تجاری ایران با اتحادیه اوراسیا چیزی در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار بعد از توافق سال گذشته بوده ایم که رقم بالایی محسوب نمی شود.
دکتر شوری: ما شاهد چند درصد رشد حجم تجاری ایران با اتحادیه اوراسیا چیزی در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار بعد از توافق سال گذشته بوده ایم. که رقم بالایی محسوب نمی شود
وی در خصوص عدم عضویت دائمی ایران در اتحادیه اوراسیا و طرح ارائه شده از سوی رئیس جمهور روسیه و این مسئله که پوتین در این میان چه پتانسیلی در ایران مشاهده کرده که به دنبال شکل گیری منطقه آزاد تجاری این سازمان با ایران است، گفت: حال بحث عضویت دائمی ایران در اتحادیه مطرح نیست، تصمیم پوتین یک توافق تجاری است. بحث رئیس جمهور روسیه این است که از تمام ظرفیت های این توافق تجاری استفاده شود.
برای روسیه بسیار مهم است که این اتحادیه یک سازمان قدرتمند اقتصادی باشد و از شرکای متعددی از جمله ایران برخوردار باشد
کارشناس آسیای میانه اظهار کرد: آغاز اولین مرحله از گفت و گوها درباره توافقنامه تجارت آزاد با ایران با این هدف مطرح شده که شرایطی در راستای گسترش روابط ایران با این اتحادیه ایجاد شود. برای روسیه بسیار مهم است که این اتحادیه یک سازمان قدرتمند اقتصادی باشد و از شرکای متعددی برخوردار باشد.
وی در پایان گفت: با توجه با نزدیکی جغرافیایی، مسائل ژئوپلتیکی و همچنین ظرفیت ها و پتانسیلهای ایران، کشور ما می تواند به عنوان شریک تجاری خوبی برای اعضای این اتحادیه در نظر گرفته شود.
نظر شما