بازار: گروه بورس: سال ۲۰۲۰ در حالی آغاز شد که دنیا با یک مهمان ناخوانده روبه شد، مهمانی که علاوه بر سلامت مردم، اقتصاد کشورها را هم بهم ریخت. کرونا ویروس که تقریبا تمام جهان را در برگرفت، سبب کاهش رشد اقتصادی بزرگترین اقتصاد دنیا یعنی آمریکا شد اما در این میان هم چین بعد از یک کاهش اندک اقتصادی در ابتدای سال، در نهایت توانست با رشد ۲۱ درصد صادرات در ۴ماهه انتهای سال از آمریکا پیشی بگیرد.
تقریبا تمامی کارشناسان داخلی و خارجی بازارهای مالی یک نظر واحد دارند که کرونا ویروس، تمام پارامترهای تاثیر گذار اقتصادی بر روی بازارهای بین المللی را بی‌تاثیر کرده و خود را به عنوان تنها عامل کاهش رشد اقتصادی در دنیا معرفی کرده است. پیشبینی رشد بازارهای مالی دنیا در سال ۲۰۲۱ هم منوط به موفق عمل کردن واکسن کرونا ویروس است، که در همین رابطه در گفتگوی که با محمدرضا طهماسبی کارشناس بازارهای جهانی داشتیم علاوه بر بررسی تحولات بازارهای جهانی در سال ۲۰۲۰ به پیشبینی آن در سال ۲۰۲۱ پرداختیم که در زیر مشروح آن را می‌خوانید. ناگفته نماند که یکی از پارامترهای و شاخص‌های مهم برای پیشبینی آینده بازار بورس ایران بررسی اوضاع بازارهای جهانی است به همین منظور تحلیل این بازارها و رصد آن‌ها مورد تایید سهامداران داخلی است.
چین به تنهایی ۲۵۰ هزار تن مس در خود ذخیره کرده یعنی چیزی دو برابر ذخیره کل انبارهای «ال ان دی بی» در دنیا است. خروج این کالاها از این انبارها نشان می‌دهد که چین با افزایش تقاضای تولید چنین محصولاتی روبه رو است که آمارها هم نشان می‌دهد که در ۳ ماه پایانی سال هم رشد خوبی در صادرات و تولید داشته است
*تا قبل از سال ۲۰۲۰، قیمت‌های کامودیتی‌ها و یا کالای‌های اساسی را عرضه و تقاضا مشخص می‌کرد و پیشبینی آن هم به گفته کارشناسان این حوزه با در نظر گرفتن چند پارامتر امکان پذیر بود اما با شیوع ویروس کرونا تمامی شاخص‌های اقتصادی توان خود را در بررسی بازارهای جهانی از دست دادند و تنها رفتار کرونا بود که همه چیز را مشخص می‌کرد، شما بازارهای بین المللی در سال ۲۰۲۰ را چگونه ارزیابی می‌کنید و اینکه چگونه این ویروس بر روی اقتصادهای بزرگی مانند چین و آمریکا تاثیر گذاشت؟
سال ۲۰۲۰ با شروع ویروس کرونا تحولات خود را آغاز کرد و تاثیرات خود را بر بازارهای صنایع مختلف، کارخانجات، نرخ اشتغال، تولید کالا و غیره گذاشت. آنچه سبب تاثیرگذاری ویروس کرونا شده محدودیت‌های اعمال شده در این خصوص بود، این محدودیت‌ها باعث شد که رکود در صنعت حاکم شود و از طرف دیگر با توجه به مرخصی اجباری کارکنان و همچنین کاهش درآمد، سرانه مصرف پایین آمد و زمانی هم که سرانه مصرفی در جامعه کاهش پیدا کند به طور حتم بر روی تولید اثرات خود را خواهد گذاشت و در مجموع سالی بود که رکود بر سر صنعت حاکم بود در این بین خبرهای مبنی بر تولید واکسن کرونا بازارهای جهانی را رفت و برگشتی می‌کرد که این موضوع هم حاصل خوشبین‌ها و اتفاقاتی بود که در آینده قرار بود بیفتد، اما نیفتاد.
در سه ماه ابتدای سال قرار بر این بود که بانک مرکزی آمریکا بسته حمایتی برای رونق تولید در اختیار کسب و کارها قرار دهد و به تبع آن بانک مرکزی اروپا و سایر کشورهای هم با همین رویکرد در جهت حمایت از کسب و کارها اقدام کنند اما این اتفاق نیفتاد و تنها بسته حمایت اولیه توسط بانک مرکزی آمریکا توزیع شد که به همان اندازه بازارها را احیا کرد اما نتوانست بر محدودیت‌های شدید قرنطینه که باعث رکود در کارخانجات، صنایع انرژی، پالایشی و غیره اثرگذار باشد. می‌توانیم بگویم که شیوع کرونا بر کمک‌های دولت‌ها برای رونق اقتصادی غلبه کرد.
یکی از دلایل افزایش صادرات چین در اواخر سال ۲۰۲۰، بالا رفتن تقاضای خرید برای ایام کریسمس است. تقاضای جهانی برای خریدهای کریسمس به خصوص خرید اینترنتی از سایت‌های خرید و فروش، تاثیرات چشمگیری بر صادرات چین در پایان سال داشته است
نباید از نظر دور بداریم که در سه ماه دوم و سه ماه چهارم سال ۲۰۲۰ اتفاقاتی در خصوص بازار چین افتاد، مخصوصا در ماه اکتبر و نوامبر شاخص اقتصادی چین روند رشد خوبی داشت و سرمایه‌گذاری‌هایی که در زیر ساخت‌های اقتصادی چین طی سال‌های گذشته صورت گرفته بود در این زمان و مکان جواب گرفت. تقریبا رشد تراز تجاری چین در مقابل آمریکا ۳۷ میلیارد دلار افزایش پیدا کرد و این در حالی است که تنها در ماه نوامبر ۷۴ میلیارد دلار صادرات داشته است که مقداری از آن ناشی از افزایش نیاز بازارها جهان برای اقلام محافظت شخصی، مثل مواد ضد عفونی کننده، ماسک و پوشش‌های بیمارستانی بود، علاوه بر آن در این مدت با بالا رفتن تقاضا برای خرید لوازم خانگی، صادرات این محصولات به خصوص یخچال فیریز، ماکروویو، توستر(بر اساس اقلام مندرج شده در گزارش تجاری چنین) از چین به سایر نقاط جهان رشد پیدا کرد و همین امر سبب بالا رفتن نیاز چین به فولاد، مس و فلزاتی که در تولید این محصولات به کار می‌رود شد که در نهایت منجر به بالا رفتن قیمت جهانی این کالاها و خارج کردن این کالاها از انبارهای ذخیره‌ای در چین شد. (به عنوان مثال انبار بندر «تان شان» چین به تنهای ۲۵۰ هزار تن مس در خود ذخیره کرده یعنی چیزی دو برابر ذخیره کل انبارهای «ال ان دی بی» در دنیا است.) خروج این کالاها از این انبارها نشان می‌دهد که چین با افزایش تقاضای تولید چنین محصولاتی روبه رو است که آمارها هم نشان می‌دهد که در ۳ ماه پایانی سال هم رشد خوبی در صادرات و تولید داشته است که برای سال ۲۰۲۱ هم چنین روندی پیشبینی می‌شود.
*با توجه به مشخص نبودن عوارض ناشی از تزریق واکسن کرونا، به نظر می‌رسد که حداقل تا سه ماه ابتدای سال ۲۰۲۱ جهان همچنان با این ویروس دست و پنجه نرم می‌کند، پیشبینی شما از بازارهای جهانی در سال ۲۰۲۱ چیست؟
بر مبنای شاخص‌های اقتصادی که بانک جهانی برای ۲۰۲۱ منتشر کرده، چین با ۶ درصد رشد و آمریکا با ۱.۵ درصد رشد اقتصادی تنها کشورهای هستند که برای سال آینده رشد خواهند کرد، که این اتفاق هم در صحنه عملیاتی صورت گرفته است. بر اساس گزارشات بانک‌های مثل مورگان استنلی یا بانک گلدمن ساکس، اقتصاد جهانی در سال ۲۰۲۱ با نرخ‌های مختلف که مبتنی بر توزیع واکسن کرونا است، باز خواهد گشت.
این گزارشات، نوید بخش آن خواهد بود که اکثر صنایع به تدریج به شرایط قبل از کرونا باز خواهند گشت و این برگشت تدریجی به این شکل نیست که ما فرض کنیم در سه ماه اول سال ۲۰۲۱ به شرایط نرمال برمی‌گردیم، ممکن است این روند تا سال ۲۰۲۲ هم طول بکشد. خود امریکا اعلام کرده، تزریق واکسن کرونا به کل شهروندان ممکن است تا ابتدای سه ماه سال ۲۰۲۲ طول بکشد که این نشان می‌دهد ما یک سال و سه ماه زمان نیاز است که همه چیز به شرایط نرمال خودش بازگردد، این در حالی است هنوز اثرات جانبی واکسینه کردن جوامع برای ما و اقتصادها مشخص نیست.
به هر حال پیشبینی می‌شود که تقاضا برای سه ماه دوم سال ۲۰۲۱ در جهان افزایش پیدا خواهد کرد، روندی که از سه ماه اول سال شروع و در سه ماه دوم ۲۰۲۱ افزایش می‌یابد. تقریبا می‌توان گفت که یک امیدواری خوبی را در بستر این پیش‌بینی‌ها در بازار خواهیم داشت اما فعلا همه چیز روی کاغذ است و باید منتظر بمانیم که در عرصه میدانی چقدر لاک داون‌ها (اعمال محدودیت های سختگیرانه بر سفرها، تعاملات اجتماعی و دسترسی به مکان های عمومی) کم خواهد شد.
به هر حال چشم انداز ۲۰۲۱ چشم انداز مثبتی است و اگر تغییری در روند واکسن و شیوع کرونا ایجاد نشود قطعا با رشد بازارها در سال جدید مواجه خواهیم بود
در حال حاضر نیویورک به آستانه هشدار قرمز رسیده و شهردار این شهر اعلام کرده که ما نیاز به استفاده از همه ظرفیت‌های شهر برای کنترل این بیماری داریم تا بتوانیم با این بیماری را مهار کنیم، به طور کامل دو هفته باید خود نیویورک به عنوان مرکز این موضوع در آمریکا تعطیل شود تا بتوانند شیوع کرونا را مهار کنند. چنین وضعیت در سایر ایالات آمریکا، اروپا و مابقی کشورها هم حاکم است و این خبر خوبی نه برای جوامع است و نه برای اقتصاد به خصوص قیمت کامودیتی‌ها در بازارهای جهانی است.
*کرونا ویروس نه تنها اروپا بلکه کل دنیا را درگیر کرد و اولین کشوری که از این بیماری خبر داد چین بود با این وجود این کشور با افزایش صادرات روبه رو بود، پس چرا چین مانند سایر کشورها کاهش رشد چندانی نداشت؟
چین توانسته به یک شکلی شیوع این ویروس را مهار کند. شما نگاه کنید این کشور در ابتدا با قرنطینه وهان و برخوردهای فیزیکی به شدت تردد در این شهر را کنترل کرد و تا جای که توانست اجازه گسترش این بیماری به سایر نقاط کشور را نداد. علاوه بر آن اقدامات بی نظیری مانند ساخت بیمارستان برای نگهداری بیماران کرونا، مه پاشی و ضد عفونی کردن سطح شهرها و غیره باعث شد که این بیماری را مهار کند. نتیجه آن هم رشد ۲۱ درصد صادرات در نوامبر و آمارهای خوبی بود که در اقتصاد داشت و پیشبینی می‌شود در شروع سال ۲۰۲۱ هم با یکی الی دو درصد تغییر همچنان این آمار را حفظ کند. نا گفته نماد یکی از دلایل افزایش صادرات چین در اواخر سال ۲۰۲۰، بالا رفتن تقاضای خرید برای ایام کریسمس است. تقاضای جهانی برای خریدهای کریسمس به خصوص خرید اینترنتی از سایت‌های خرید و فروش، تاثیرات چشمگیری بر صادرات چین در پایان سال داشته است.به هر حال چشم انداز ۲۰۲۱ چشم انداز مثبتی است و اگر تغییری در روند واکسن و شیوع کرونا ایجاد نشود قطعا با رشد بازارها در سال جدید مواجه خواهیم بود.
عوامل تاثیر گذار بر رشد قیمت سنگ آهن در جهان
*آیا جنگ تجاری چین و آمریکا بر روند صادرات و تراز تجاری چین تاثیرگذار نبود؟
به استناد به گزارشات بانک‌های جهانی ما جنگ تعرفه‌ای بین آمریکا و چین داریم اما باز مانعی برای رشد چین نبوده، البته بیشتر جنگ تعرفه‌ای به حوزه کشاورزی بر می‌گردد به خصوص محصولاتی مثل سویا و ذرت. در واقع یک توافق بین چین و آمریکا صورت گرفته که سویا از آمریکا به چین صادر شود که هم بازار امریکا بهبود پیدا کند و هم نیاز چنین رفع شود علاوه بر آن چین هم تعهد داد که به منظور توازن صادراتی بین دو کشور کالاهای آمریکایی وارد کند.
از آنجایی که ما صادرات سنگ آهن به چین داریم و خرید آهن هم دست به نقد است، تاثیر خود را به صورت آنی بر بازار داخلی ما گذاشت اما در سایر موارد معمولا با فاصله اندکی تاثیرات خود را بر بازار داخلی ما دارد
*با توجه به اینکه یکی از معیارهای تعیین کننده قیمت در کالاهای اساسی و مواد اولیه در جهان تقاضا و عرضه چین است آیا کشور ما نتوانست از این فرصت پیش آمده افزایش تقاضا در چین استفاده کند؟
بیشترین صنعتی که ما در این دوران با چین در تبادل بودیم سنگ آهن بود که فکر می‌کنم در بین تمامی مواد اولیه با افزایش ۶۰دلاری نسبت به ابتدای سال ۲۰۲۰ بیشترین رشد را داشته است. خیلی عجیب است، سنگ آهنی که به ۸۵ دلار رسیده بود الان با ۱۵۰ دلار معامله می‌شود.
دو عامل در افزایش قیمت این کالا تاثیر گذار بود، یکی اختلاف بین چین و استرالیا بود(استرالیا در رابطه با کشور چین مباحث حقوق بشر را پیش کشید و چین هم به تلافی از آن واردات سنگ آهن استرالیا را ممنوع کرد.) درواقع بازار جهانی سنگ آهن به چین بستگی دارد و همین عامل هم سبب کاهش چشمگیر ارزش دلار استرالیا شد، از طرفی هم مشکلات به وجود آمده در معادن برزیل به عنوان بزرگترین تولید کننده سنگ آهن جهان بود و همچنین بالا رفتن تقاضا در چین به خاطر مواردی که در بالا ذکر شد، قیمت این محصول را به شدت افزایش داد و از آنجای که ما صادرات سنگ آهن به چین داریم و خرید این محصول بر خلاف سایر کالاهای جهانی دست به نقد است، تاثیر خود به صورت آنی بر بازار داخلی ما گذاشت و سبب رشد ارزش گروه این کالا در تابلوی بورس شد اما در سایر موارد معمولا با فاصله اندکی تاثیرات خود را بر بازار داخلی ما دارد.
نظر شما