بازار؛ گروه خودرو: بر اساس آمار سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای تعداد کل خودروهای کار و تجاری کشور به ۳۸۰ هزار دستگاه می رسد که از این تعداد ۱۵۰ هزار کامیون و کامیونت عمری بالای ۲۵ سال دارند که حدود ۵۰ هزار دستگاه از آن نیز به مرحله فوق فرسوده رسیده‌اند. کامیون و کامیونت‌هایی که نه تنها با عبور و مرورشان امنیت جاده‌ها را به خطر می‌اندازند بلکه هزینه برای سوخت و تعمیرات هم در آن‌ها به شدت بالا است.
البته در خصوص آمار ارائه شده از کل ناوگان حمل و نقل جاده‌ای این نکته حائز اهمیت است که همین حالا تعداد زیادی از ناوگان فاقد کارت هوشمند یا دارای کارت هوشمند غیرفعال هستند که در بخش حمل و نقل جاده‌ای برای حمل کالا همچنان فعالیت دارند که به دلیل نبود اطلاعات آن‌ها در گزارش آورده نشده است.
واردات راهی برای تامین نیاز داخلی
در همین راستا برنامه واردات خودروهای کار و تجاری ۳ سال کارکرد از سوی برخی از مسئولان به عنوان راهکاری برای نوسازی ارزان ناوگان حمل و نقل عمومی مطرح شد؛ موضوعی که به دنبال آن ۲ هزار دستگاه کامیون و کامیونت به گمرک رسیدند اما برای مدتی طولانی به دلیل عدم همکاری وزارت صمت امکان واردات نیافتند؛ چرا که خودروسازان داخلی سعی در افزایش تیراژ تولید و تامین نیاز داخلی داشتند اما بعد از مدتی مشخص شد با توجه به نیاز فوری برای نوسازی بخشی از ناوگان، خودروسازان نمی توانند اقدام به موقعی انجام دهند.
بنابراین همین شد که مسئولان وزارت راه و شهرسازی ترخیص این خودروها را به صورت مستقیم از رئیس جمهور درخواست کردند و نتیجه این شد که حسن روحانی برای حفظ امنیت جاده‌ها نسبت به ترخیص این ناوگان به صورت مستقیم ورود کرد. حالا این خودروها به رغم مخالفت‌های برخی از خودروسازان در حال ورود به کشور و اضافه شدن به ناوگان حمل و نقل جاده‌ای هستند.
در این خصوص دبیر کانون انجمن های صنفی کامیون داران کشور با تایید مطالب فوق به بازار گفت: «در حال حاضر یک سری از کامیون‌های وارداتی ترخیص شدند و مابقی هم در حال ترخیص هستند اما هنوز به مرحله شماره گزاری نرسیده‌اند؛ یعنی منتظر هستیم شماره گذاری انجام شود.»
همانطور که اشاره شد ترخیص کامیون‌های کارکرده مخالفت‌های بسیاری را از سوی شرکت های خودروسازی به همراه داشته و همواره بیم آن می رود که در مسیر ترخیص این خودروهای کارو تجاری باز هم مشکلاتی ایجاد شود.
در همین رابطه احمد کریمی در پاسخ به این سوال که ممکن است در مرحله شماره گذاری با مانعی روبه رو شوند؟ افزود: «هرچند در ابتدا اختلاف نظرهایی در خصوص ارائه خدمات پس از فروش از سوی شرکت‌های خودروسازی وجود داشت اما خوشبختانه در این خصوص تاییدیه داده‌اند و ترخیص خودروها در حال انجام است.»
یکی از مسائلی که با ورود کامیون‌های کارکرده بسیار مطرح می شد بحث کاهش قیمت کامیون‌هایی است که از یک میلیارد به یک باره به ۴ میلیارد تومان رسیدند و دست کامیون داران را برای نوسازی و تعمیر قطعات بسته بودند. از همین رو برخی امیدوار هستند با ورود کامیون‌های کارکرده راه برای واقعی سازی قیمت کامیون‌ها و کامیونت‌ها باز شود و کمی این بازار متعادل شود.
صرفه جویی ۳۵ لیتری سوخت با اجرای طرح نوسازی
با این حال دبیر کانون انجمن های صنفی کامیون داران کشور با اشاره به اینکه نوسازی ناوگان کار و تجاری فقط به ۲ هزار خودرو محدود نمی شود و در حال حاضر ۵۰ هزار دستگاه در لیست اولویت‌های وزارت راه و شهرسازی برای نوسازی قرار گرفته است، ادامه داد: «علاوه بر کاهش قیمت اختلاف بالایی در میزان مصرف سوخت کامیون‌های سه سال کارکرد با فرسوده وجود دارد.»
وی با اشاره به اینکه میانگین مصرف سوخت هر دستگاه خودرو کار و تجاری فرسوده در هر ۱۰۰ کیلومتر ۶۵ لیتر و در کامیون‌های وارداتی سه سال کارکرد ۳۰ لیتر است، تاکید کرد: «به طور حتم وقتی این کامیون‌های فرسوده از سیستم خارج و کامیون جدیدتری جایگزین آن‌ها شوند صرفه جویی بالایی در مصرف سوخت انجام خواهد شد.»
هر خودرو فرسوده طی یکسال یا در مسافت ۱۴ هزار کیلومتر ۹ هزار و ۱۰۰ لیتر که معادل ۴ هزار ۷۳۲ دلار سوخت مصرف می کند که این رقم در کامیون و کامیونت‌های وارداتی کم کارکرد تنها ۴ هزار و ۲۰۰ لیتر است، بنابراین با یک حساب سر انگشتی می توان به این نتیجه رسید که ۲ هزار کامیون و کامیونت وارداتی می‌توانند ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر صرفه جویی در مصرف سوخت را برای کشور به ارمغان بیاورند، حالا در صورتی که تمام ۵۰ هزار دستگاه کامیون وکامیونت فرسوده در طرح نوسازی شرکت کنند صرفه جویی در مصرف حتی بالاتر و به ۲۱۰ میلیون لیتر خواهد رسید
بر اساس گفته‌های کریمی فاصله مصرف کامیون‌های فرسوده با کم کارکرد به طور متوسط حدود ۳۵ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر است، در همین رابطه شاید بد نباشد به میانگین کارکرد سالانه خودروهای کار و تجاری از سوی مشاور ریاست و مدیر توسعه و نوسازی ناوگان سازمان راهداری و حمل ونقل جاده ای کشور اشاره‌ای داشته باشیم.
صدرالله بمانا اول آذر سال جاری طی گفت و گویی با رسانه‌ها گفت : «به صورت میانگین کار کرد ۱۰ ساله کامیون ها ۱۴۰ هزار کیلومتر برای مسیرهای برون شهری است.» که این رقم در سال به ۱۴ هزار کیلومتر می رسد؛ از همین رو کریمی نیز تاکید کرد: «به نظر بنده دولت از هر محلی که مبلغی را برای نوسازی برداشت کند، بعد از مدت حداکثر سه سال عین آن پول را در تفاوت سوخت دریافت خواهد کرد، یعنی این قدر تفاوت در مصرف سوخت و صرفه جویی در میزان آن زیاد است.»
۲۳۶ میلیون دلار صرفه جویی با نوسازی ۵۰ هزار دستگاه
بر اساس آنچه که تاکنون گفته شد، هر خودرو فرسوده طی یکسال یا در مسافت ۱۴ هزار کیلومتر ۹ هزار و ۱۰۰ لیتر که معادل ۴ هزار ۷۳۲ دلار سوخت مصرف می کند که این رقم در کامیون و کامیونت‌های وارداتی کم کارکرد تنها ۴ هزار و ۲۰۰ لیتر است. بنابراین با یک حساب سر انگشتی می توان به این نتیجه رسید که ۲ هزار کامیون و کامیونت وارداتی می‌توانند ۹ میلیون و ۸۰۰ هزار لیتر صرفه جویی در مصرف سوخت را برای کشور به ارمغان بیاورند. حالا در صورتی که تمام ۵۰ هزار دستگاه کامیون وکامیونت فرسوده در طرح نوسازی شرکت کنند صرفه جویی در مصرف حتی بالاتر و به ۲۱۰ میلیون لیتر خواهد رسید.
بر این اساس میزان مصرف سالانه ناوگان فرسوده ۴۵۵ میلیون لیتر است که همین تعداد در صورت نوسازی ۲۴۵ میلیون لیتر مصرف دارد. اما مساله مهم دیگری که در این بین مطرح می شود صرفه جویی ارزی است که با نوسازی خودروهای کار و تجاری می توان به آن دست یافت؛ در حال حاضر هر لیتر گازوئیل ۵۲ سنت قیمت دارد که با نوسازی ۲ هزار دستگاه ۵ میلیون و ۸۶ هزار دلار صرفه جویی ارزی به همراه دارد.
میزان سوخت مصرفی ۵۰ هزار دستگاه کامیون و کامیونت در سال با احتساب ارزش سوختی آن به بیش از ۲۳۶ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار می رسد که با توجه به صرفه جویی که کمی قبل تر در خصوص ۲ هزار دستگاه خودرو کار و تجاری به آن اشاره شد می توان به رقم ۱۲۷ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار کاهش هزینه ارزی و به همان نتیجه‌ای که کریمی، دبیر کانون انجمن های صنفی کامیون داران کشور عنوان کرد رسید که از هر کجا برای نوسازی هزینه شود طی مدت کوتاهی با صرفه جویی ارزی سرمایه گذاری انجام شده بازگشت خواهد داد
همانطور که اشاره شد میزان سوخت مصرفی ۵۰ هزار دستگاه کامیون و کامیونت در سال با احتساب ارزش سوختی آن به بیش از ۲۳۶ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار می رسد که با توجه به صرفه جویی که کمی قبل تر در خصوص ۲ هزار دستگاه خودرو کار و تجاری به آن اشاره شد می توان به رقم ۱۲۷ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار کاهش هزینه ارزی و به همان نتیجه‌ای که کریمی، دبیر کانون انجمن های صنفی کامیون داران کشور عنوان کرد رسید که از هر کجا برای نوسازی هزینه شود طی مدت کوتاهی با صرفه جویی ارزی سرمایه گذاری انجام شده بازگشت خواهد داد.
حمل و نقل جاده‌ای نیازمند تدوین نقشه راه
البته مزایای نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی به همین جا منتهی نمی شود و در این خصوص دبیر کانون انجمن های صنفی کامیون داران کشور ضمن اشاره به کاهش آلایندگی هوا، بیان کرد: «نکته سوم بحث ارزی است که از کشور برای تامین قطعات و تعمیر کامیون‌های فرسوده از کشور خارج می شود. البته در خصوص میزان ارزبری کامیون‌های فرسوده با توجه به وجود تحریم‌ها و تامین قطعات گاها به شیوه قاچاق اطلاعات دقیقی در دست نیست اما می توان تصور کرد که هزینه گزافی برای این بخش باید پرداخت شود.»
علاوه بر این به گفته کریمی نه تنها قطعات گران تر از قیمت واقعی خریداری می شود بلکه خریدار نیز به دلیل انحصاری که ایجاد می کند قطعات را به هر قیمتی که بخواهد به مصرف کننده می فروشد. یعنی تعیین قیمت نهایی در اختیار واردکننده است و هیچ نظارتی در این زمینه وجود ندارد.
همچنین دبیر کانون انجمن های صنفی کامیون داران کشور با اشاره به اینکه در دو سال اخیر وزارت راه و شهرسازی اقداماتی را در جهت بهبود وضعیت کامیون داران انجام داده است اما کار زیرساختی و زیر بنایی اساسی در این زمینه انجام نشده است، گفت: «انتظارمان این است که مسئولان بیایند در راستای اصلاح ساختار حمل و نقل و اصلاح قوانین تغییراتی اعمال کنند و آن‌ها را به روز رسانی کنند.»
کریمی اضافه کرد: «نیازمند این هستیم که کارهای زیر بنایی انجام بگیرد تا هر روز با مشکلات متعدد و متنوع رو به رو نباشیم. اینکه به روز مرگی درگیر شده ایم و هر روز سعی در رفع مشکلات داریم ناشی از این است که نقشه راه تعیین نشده تا بر اساس آن حرکت کنیم. بنابراین نیازمند این تغییرات هستیم تا در آینده شاهد حمل و نقل ایمن و ارزان باشیم.»
نظر شما