شکیبا کولیوند؛ بازار: در یک اقتصاد رو به رشد بخش کشاورزی معمولاً مهم ترین بخش اقتصادی را تشکیل می دهد؛ کشاورزی، مواد غذایی لازم را برای حیات انسان ها فراهم می سازد و بسیاری از مواد خام برای ساختن کالاهای ضروری زندگی از طریق کشاورزی به دست می آید.
همین ویژگی ها تاکید می کند که کشاورزی بخشی از اقتصاد به شمار می آید و دارای ارتباطات بسیار قوی با سایر بخش ها است و تاثیرگذاری و تاثر پذیری خاصی در بین سایر بخش ها دارد.
اما در این مسیر باید به اهداف اساسی توسعه کشاورزی توجه شود؛ اهدافی از جنس افزایش تولیدات کشاورزی، ایجاد درآمد کافی برای بهره برداران، کسب استقلال اقتصادی، جلوگیری از مهاجرت بی رویه روستاییان به شهرها با توجه ویژه به مقوله کشاورزی، کاهش تفاوت های درآمدی بین شهر و روستا، تامین نیاز و امنیت غذایی جامعه، صدور تولید مازاد به خارج، احیای جنگل ها و مزارع و حفظ اشتغال برای جمعیت روزافزون که این موارد هر یک به سهم خود ارزشمند است.
استان همدان با ۱.۲ درصد از وسعت و ۲.۴ درصد از جمعیت کشور، ۴.۴ درصد تولیدات بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده است
کشاورزی استان همدان با توجه به جایگاه و سهمی که در تولیدات کشاورزی کشور و اقتصاد استان دارد سرآمد است و همدان به عنوان یکی از ۶ استان برتر در تامین امنیتی غذایی کشور نقش دارد به نوعی که این استان با ۱.۲ درصد از وسعت و ۲.۴ درصد از جمعیت کشور، ۴.۴ درصد تولیدات بخش کشاورزی را به خود اختصاص داده است.
اما در این وضعیت نقاط ضعف بسیاری وجود دارد که از جمله نقاط ضعف کشاورزی همدان، محدودیت منابع آبی، خرد و پراکنده بودن اراضی، مخاطرات طبیعی به خصوص سرمازدگی و ناکارآمدی مکانیزم ارائه خدمات بیمه ای و مواردی از این دست است .
در این بین، عدم حاکمیت مدیریت تقاضای آب کشاورزی و عدم تحویل حجمی آب به بهره برداران، افت آب های زیرزمینی و خشک شدن تدریجی چاه های آب در استان همدان نیز تهدیدی جدی برای کشاورزی است ضمن اینکه کشاورزی نیز تهدیدی جدی برای این فرآیند است.
بدین ترتیب نیاز است تا در استان همدان به سمت تولید محصولات کم آب بر سوق پیدا کنیم چراکه تنها با شناخت فرصت ها و نقاط قوت و البته تهدیدها و نقاط ضعف در حوزه کشاورزی است که می توان به سمت یک کشاورزی هوشمند و برنامه ریزی شده حرکت کرد.
همدان در دل خود گلستان‌های گُل محمدی را دارد تا جایی که به خاستگاه اولیه کشت این طلای معطر مشهور است
از ظرفیت های قابل توجه کشاورزی همدان که چشم بچوشیم استان همدان در دل خود گلستان‌های گُل محمدی را دارد تا جایی که به خاستگاه اولیه کشت این طلای معطر مشهور است.
اما به راستی حال که کشاورزان و سرمایه‌گذاران رو به سوی کشت این محصول کم‌آب‌بر آورده اند، نیاز است تا با حمایت از بخش خصوصی نه تنها جای خالی صنایع تبدیلی و فرآوری گیاهان دارویی و گل محمدی را در استان همدان پُر کرد بلکه صادرات این محصول را نیز رقم زد تا طلای معطر همدان به افقی روشن دست یابد که همانا ارمغان آن، توسعه مولد و اشتغال پایدار و البته ورود به بحث گردشگری کشاورزی خواهد بود.
در بحث کشت گل محمدی وارد شدن، شاید نجات آب های زیرزمینی و مواردی از این دست را به همراه داشته باشد اما اگر نتوان در حوزه فرآوری و صنایع تبدیلی آن وارد شد به راستی که نصفه و نیمه بودن این زنجیره، موجب مشکلاتی خواهد بود و آن طور که باید و شاید اشتغال زایی، درآمدزایی و ارزآوری را به همراه نخواهد داشت.
باید با توسعه فعالیت های صنایع تبدیلی مربوطه و افزایش توان صادراتی محصولات فرآوری شده قدم ها را بلندتر و جدی تر برداشت
موضوع به همین جا ختم نمی شود و در بحث فرآوری گلاب، تنها مقوله گلاب گیری مطرح نیست بلکه باید با توسعه فعالیت های صنایع تبدیلی مربوطه و افزایش توان صادراتی محصولات فرآوری شده قدم ها را بلندتر و جدی تر برداشت.
بارها عنوان شده که گل‌محمدی به «طلای معطر» معروف است چراکه ماده اولیه کارخانه‌های عطرسازی در دنیا است و هر کیلوگرم اسانس این گیاه چندین هزار دلار ارزش دارد، از این رو امروز از آن به‌عنوان طلای مایع نیز یاد می‌شود و جالب است بدانیم که امروزه تجارت اسانس‌های گیاهی از مرحله کشت گیاهان اسانس‌دار تا مرحله فروش و بازاریابی فرآورده‌های حاصل آن از یک ساختار کلی و مشخص با عنوان صنعت اسانس تبعیت می‌کند و بسیاری از کشورهای قدرتمند نظیر فرانسه، آمریکا، بلغارستان، برزیل، روسیه وغیره آن را در برنامه‌های اقتصادی خود قرار داده‌اند.
در استان همدان بیشترین قسمت قابل مصرف گل‌محمدی گلبرگ و گلاب گیری این گل است و هنوز در مسیر اسانس گیری قدمی برداشته نشده درحالی که گل‌محمدی دارای فرآورده‌های پیچیده و گران قیمتی همچون اسانس‌های نوع اول و دوم، آبسولوت، تامپ و روغن مطلق نیز است که در کشورهایی همچون ترکیه و بلغارستان استخراج می‌شود و در موارد متعدد قابل استفاده است.
طبق بررسی ها اسانس گل‌محمدی از پیچیده‌ترین فرآورده‌های معطر است که در آن حدود ۵۰۰ ترکیب وجود دارد اما هنوز بسیاری از ترکیبات آن شناسایی نشده؛ به همین دلیل رعایت اصول برداشت و استخراج اسانس و گلاب در گل‌محمدی اهمیت ویژه‌ای دارد.
در صنایع بهداشتی به‌ویژه در تولید صابون، لوسیون‌های پاک‌کننده پوست،کرم‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده از گلاب و اسانس طبیعی این گل استفاده می‌شود ولی مهم‌ترین استفاده از اسانس گل‌محمدی و گلاب در صنایع عطرسازی است و اسانس این گیاه در فرمولاسیون عطرهای بسیار معروف و پرفروش دنیا به کار می‌رود.
با توجه به سوق پیدا کردن کشاورزان همدانی به سمت کشت گل محمدی و برداشت مناسبی که به گفته مسئولین مربوطه در استان همدان مطلوب است می توان امید داشت چراکه ۲۵۰ هکتار گل محمدی کشت شده اما از این سطح ۳۲۰ تن محصول برداشت شده و به واسطه این امتیاز همدان دارای رتبه سوم تولید گل محمدی در جهان است.
اما با همه این امتیازات می توان جای خالی اسانس گیری را در همدان به عینه مشاهده کرد، موضوعی که با حمایت های مناسب از سرمایه گذاران محقق خواهد شد و می تواند همدان در این عرصه معرفی و اشتغالزایی مولد را برآن به ارمغان آورد.
نظر شما