بازار؛ گروه استانها: طی سال های اخیر در حوزه آب با اجرای طرح آبیاری نوین اقدامات مناسبی انجام شده هرچند که هنوز جای کار فراوانی در این زمینه وجود دارد اما متاسفانه در زمینه حفاظت از خاک فعالیت خاص و چشمگیری اجرا نشده است.
این در حالی است که از بین رفتن خاک به اندازه از بین رفتن آب می‌تواند آسیب زا باشد چراکه میلیون‌ها سال طول می‌کشد تا یک سانتیمتر خاک ایجاد شود اما برخی با عدم اطلاع از این موضوع از خاک به درستی بهره‌برداری نمی‌کنند و از اهمیت خاک غافل هستند.
ایجاد حساسیت به موضوع لزوم حفاظت از خاک خبرنگار بازار را بر آن داشت تا با مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری استان همدان گفت‌وگویی در این زمینه انجام دهد که متن گفتگو را در ادامه می خوانیم:
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری استان همدان در گفت‌وگو با خبرنگار بازار با بیان اینکه سازمان فائو هر سال روز جهانی خاک را در تقویم جهانی درج می‌کند؛ اظهار کرد: ۱۷ آذر ماه در ایران روز خاک در ایران برای حفاظت از خاک و درست استفاده کردن از خاک در بخش کشاورزی و منابع طبیعی در نظر گرفته است.
اسکندر خزایی با اشاره به اینکه در سال جاری جلساتی در رابطه با مسئله خاک به صورت مجازی برگزار شد، ادامه داد: در هفته جاری در راستای حفاظت از خاک برنامه کاشت نهال و شروع حفظ بیولوژک را خواهیم داشت و این برنامه تا هفته منابع طبیعی ادامه دارد.
استان همدان دارای یک هزار و ۶۵۸ گونه گیاهی است و تنوع بالایی در گونه‌های گیاهی دارد
وی با اشاره به اینکه شعار امسال برای روز خاک «حفاظت از خاک» و «تنوع زیستی آن را اهمیت بدهیم» است؛ افزود: استان همدان دارای یک هزار و ۶۵۸ گونه گیاهی است و تنوع بالایی در گونه‌های گیاهی دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری استان همدان با تاکید بر اینکه برای حفاظت از آب و خاک هماهنگی‌هایی با جهاد کشاورزی، محیط زیست، مرکز تحقیقات کشاورزی و دانشگاه انجام شده است؛ بیان کرد: سال گذشته طرح یک هزار هکتاری جنگل کاری در استان همدان انجام شد.
وی با اشاره به اینکه امسال نیز یک هزار هکتار جنگل کاری با استفاده از گونه‌های مستعد استانی انجام خواهد شد؛ افزود: امسال دو هزار هکتار کپه کاری و قرق مراتع را خواهیم داشت که تمام این مسائل برای حفاظت خاک موثر هستند.
خزایی با اشاره به اینکه برنامه‌های هفته خاک از چند روز گذشته آغاز شده است؛ ادامه داد: برای آغاز کشت نهال نیاز به چاله‌کنی بود که این کار در همه شهرستان‌ها انجام شده است.
کاشت گونه‌های جنگلی با همکاری سازمان‌های مردم نهاد
وی با اشاره به اینکه کاشت گونه‌های جنگلی با همکاری سازمان‌های مردم نهاد با عنوان «جنگلانه» را خواهیم داشت؛ بیان کرد: در روز جهانی خاک، کل کشورهای دنیا به این موهبت خدادادی می‌پردازند چراکه ایجاد یک گرم خاک هزاران سال زمان می‌خواهد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری استان همدان با تاکید بر اینکه خاک ارزش ویژه‌ای دارد و باید از آن و از گونه‌های گیاهی حفاظت کنیم؛ افزود: اگر خاکی تنوع زیستی خود را از دست بدهد به یک خاک مرده تبدیل شده و با یک فرسایش بادی می‌تواند هوا و آب را هم آلوده کند.
وی با اشاره به اینکه در صورت اهمیت ندادن به تنوع زیستی خاک، فرسایش خاک رقم می خورد، عنوان کرد: هر گونه جابجایی و از دست دادن خاک، برای خاک مناسب رویی است.
در استان همدان میزان فرسایش خاک بالا است چراکه رگبارهای بارشی در مناطق خشک و نیمه خشک اتفاق می‌افتد و در این مناطق خاک پوشش گیاهی مناسبی ندارد
خزایی با اشاره به اینکه در استان همدان میزان فرسایش خاک بالا است چراکه رگبارهای بارشی در مناطق خشک و نیمه خشک اتفاق می‌افتد و در این مناطق خاک پوشش گیاهی مناسبی ندارد؛ ادامه داد: فرسایش ۱۰ تن خاک در هکتار به صورت سالانه طبیعی است و اما در استان همدان فرسایش خاک ۱۷ تن در سال است.
وی با اشاره به اینکه در سال جاری اجرای ۲۲ هکتار عملیات آبخیزداری در استان همدان در دست بررسی است؛ ادامه داد: در بخش مکانیکی ۲۴ هزار سازه آبخیز داری در استان همدان وجود دارد که از این تعداد چهار هزار سازه ملاتی و بندهای خاکی هستند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری استان همدان با تاکید بر اینکه در صورتی که اجرای عملیات آبخیزداری همراه با اقدامات اجرایی عملیات بیولوژیک نباشد، کار ناقص است، افزود: گونه‌های جنگلی که در استان همدان کشت می‌شوند و در نهالستان استان همدان در شهرستان ملایر تولید می‌شوند.
گونه‌هایی مانند سنجد، سماغ، سرو قهوه‌ای، کاج سیاه، داغداغان، زرشک، زالزالک، اورس که از گونه‌های سازگار با طبیعت استان همدان هستند، کشت می‌شود
وی با اشاره به اینکه گونه‌هایی گیاهی تهیه شده برای کشت سازگار با طبیعیت استان مدنظر هستند ضمن اینکه برخی چند منظوره هستند، بیان کرد: گونه‌هایی مانند سنجد، سماغ، سرو قهوه‌ای، کاج سیاه، داغداغان، زرشک، زالزالک، اورس که از گونه‌های سازگار با طبیعت استان همدان هستند، کشت می‌شود.
خزایی با اشاره به اینکه برای کشت باید از گونه‌های گیاهی با آب‌بری کم یا بدون آب‌بری استفاده کرد و با این کار به تولید آب کمک می‌شود، عنوان کرد: حدود ۱۹ هزار هکتار از اراضی ملی استان همدان عرصه بیابانی شده که در اثر شرایط نامناسب خاک و چرای دام این اتفاق افتاده است.
وی با اشاره به اینکه امسال ۹۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای بخش تقویت کشت گیاهان اختصاص داده شد، ادامه داد: مردم نقش اول را در حفاظت از خاک دارند.
چرای دام گونه‌های گیاهی را دچار اضمحلال می‌کند و باعث فشرده شدن خاک می‌شود
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری استان همدان با بیان اینکه هر موجودی در خاک را خداوند روی حساب آفریده و خاک زنده خاکی است که از آن بهره‌برداری مناسب انجام شود؛ ادامه داد: چرای دام گونه‌های گیاهی را دچار اضمحلال می‌کند و باعث فشرده شدن خاک می‌شود.
وی با بیان اینکه فشار به خاک و بهره‌برداری نامناسب از خاک باعث می‌شود، خاک قدرت تولید و حاصل خیزی خود را از دست بدهد، بیان کرد: رفع پوشش حفاظتی از خاک جلوگیری از حریق است چراکه هر گونه آتش سوزی باعث می‌شود خاک ساختمان خود را از دست بدهد و نمی‌تواند در خود رطوبت را حفظ کند و زمینه فرسایش آبی و بادی مهیا می‌شود.
۴۲ هزار هکتار جنگل طبیعی، پارک جنگلی و ذخیره گاه جنگلی در استان همدان وجود دارد که نسبت به کشور سطح پایینی است
خزایی با اشاره به اینکه در استان همدان ۴۲ هزار هکتار جنگل طبیعی، پارک جنگلی و ذخیره گاه جنگلی وجود دارد که نسبت به کشور سطح پایینی است، بیان کرد: استان همدان در ارتفاع واقع شده و همین مسئله باعث شده جنگل در استان کمتر وجود داشته باشد.
وی با اشاره به اینکه گونه بازمانده بلوط غرب در گیان نهاوند و سیاه دره، گونه انواع بادام و سایر گونه‌های همراه در فامنین وجود دارند، عنوان کرد: این گونه‌ها اهمیت ویژه‌ای برای ما دارند و خوشبختانه استان همدان اقدامات خوبی برای توسعه جنگل داشته است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیز داری استان همدان با اشاره به اینکه مردم برای کاشت گونه صنوبر در اراضی خود می‌توانند مراجعه کرده و نهال صنوبر رایگان دریافت کنند، افزود: حدود یک میلیون اصله نهال صنوبر تولید شده و گونه مناسبی است.
ثبت پروانه چرا برای ۵۹۸ هزار واحد دامی در همدان
وی با اشاره به اینکه در استان همدان برای ۵۹۸ هزار واحد دامی پروانه چرا صادر شده است ادامه داد: فشار دام روی مراتع استان همدان سه برابر است.
خزایی با اشاره به اینکه سال گذشته استان همدان براساس پایش انجام شده جزو استان‌های بحرانی از نظر حریق بوده است، ادامه داد: استان همدان یک درصد مراتع کشور و سه درصد تولید علوفه کشور را دارد و از بین رفتن هر گونه گیاهی شرایط را برای از بین برد ۲۰ گونه گیاهی دیگر فراهم می‌کند.
وی در ادامه به حضور موتور کراس و خودروهای آفرود در مراتع همدان اشاره کرد و با بیان اینکه متاسفانه در سال‌های اخیر موتور کراس‌ها و خودروهای آفرود طبیعت را مورد تخریب قرار داده اند، بیان کرد: مراتع خوبی که در استان همدان وجود دارد محل رویش گونه‌های گیاهی خاصی مانند آویشن است که میلیون‌ها سال در طبیعت همدان استقرار دارند و نباید با طبیعت اینگونه رفتار شود.
خزایی با اشاره به اینکه مراتع استان همدان جای مناسبی برای آفرود سواری نیست و باید به این موضوع به آفرود سواران تاکید شود، اضافه کرد: بدون استعداد یابی و بدون در نظر گرفتن محلی برای آفرود سواران اجازه نخواهیم داد طبیعت مورد تخریب قرار بگیرد و وجود خودروهای آفرود و موتور کراس‌ها را در طبیعت زیبای استان همدان تحمل نخواهیم کرد.
آنچه مسلم است خاکی که طی میلیون‌ها سال وارد یک پروفیل و افق مناسب شده در صورت عدم حفاظت از آن در آینده برگشت نخواهد داشت پس باید در راستای حفاظت از خاک به خاطر آینده خاک و نسل‌های زیستی دقت کنیم.
نظر شما