بازار- تهمینه غمخوار؛ اکثر مهاجران به این امر واقفند که کار در قطر گزینه و انتخابی عالی می باشد زیرا این کشور مالیات شخصی ندارد و درآمد خالص بیشتر بر جذابیت های کار در چنین کشوری می افزاید.
گزارشات آماری از میزان دستمزد در دو سال گذشته نشان می دهد که میزان حقوق در سال ۲۰۱۹ یک درصد بیشتر از سال ۲۰۱۸ بوده و پیش بینی شده که این میزان در سال جاری نیز افزایش یابد اما شرایط آب و هوایی و فشار ناشی از کار و استرس وارد شده بر کارگران برای انجام اقدامات و ساخت و سازهای جام جهانی ۲۰۲۲ موجب افزایش آمار مرگ کارگران و کاهش نیروی کار شده است.
پروژه ها از سال ۲۰۰۵ آغاز شده اما همزمان با قطعی شدن میزبانی جام جهانی ۲۰۲۲، با سرعت بیشتری در حال انجام است. فیفا تصمیم گرفت به کشوری که استادیوم فوتبالی بزرگ و سابقه فوتبالی ندارد میزبانی بزرگترین تورنمنت فوتبالی را بدهد و دولت قطر برای به هرچه باشکوه برگزار شدن آن بهای زیادی تا این جا پرداخت کرده است، از جمله در ساخت ورزشگاه لوسیل که بیش از ۴ هزار کارگر جان خود را از دست داده اند در حالی که مقامات قطری اظهار کرده اند در پروژه های جام جهانی کسی از بین نرفته است.
رونق ساخت و ساز قطر پیش از مسابقات جام جهانی موجب شده که این کشور شاهد افزایش جمعیت کارگران مهاجر تا ۱.۹ میلیون نفر باشد. بسیاری از این کارگران از نپال، هند، بنگلادش و پاکستان برای ساختن استادیوم ها، جاده ها و هتل ها به این کشور سفر کرده اند.
کارگران مهاجر به امید افزایش حقوق و دستمزد خود قطر را انتخاب می کنند اما آمار مرگ و میر این طبقه در چند ماه گذشته نشان می دهد که بر اساس گزارشات گاردین، افزایش میزان درجه حرارت هوا در قطر، جان صدها نفر از کارگران مهاجر قطری را گرفته است. در تابستان گذشته صدها هزار کارگر مهاجر در دمای حداکثر ۴۵ درجه سانتیگراد تا ۱۰ ساعت در روز کار می کردند ، زیرا رونق ساخت و ساز قطر پیش از جام جهانی فیفا در سال ۲۰۲۲ در اوج خود قرار گرفته است.
از طرفی مقامات قطری بارها اعلام کرده اند که مطابق دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس، از کارگران در برابر صدمات ناشی از گرما در فضای باز بدون سایه بر اساس قانون ممنوعیت کار بین ساعت ۱۱:۳۰ تا ۳ بعدازظهر از اواسط ژوئن تا آگوست، محافظت می کنند.
آمارها نشان دهنده این است که در ساعات خارج از ممنوعیت، هرکارگری که در خارج از منزل کار می کند در معرض فشارهای گرمایی کشنده به خصوص بین ماههای ژوئن تا سپتامبر، قرار می گیرد و جان خود را از دست می دهد. این میزان خطر قرار گرفتن در معرض گرما تا ماههای سرد ادامه دارد.
دوحه در چند ماه گذشته میزبان مسابقات جهانی دو و میدانی بود که ورزشکاران و متخصصان در شرایط گرمای شدید قرار داشتند. بنابراین در خارج از استادیوم های دارای سیستم تهویه مطبوع، کارگران در معرض خطر آسیب جدی از فشار ناشی از گرما بین ساعات ۹ صبح تا ۱۲ ظهر در طول ماه اکتبر قرار داشتند و مشغول کار بودند.
کار کردن در دمای بالا فشار بسیار زیادی به سیستم قلبی عروقی انسان وارد می کند و استرس شدید گرما منجر به سکته قلبی و سایر کشندگی های قلبی عروقی می شود.
همه ساله صدها کارگر بین سنین ۲۵ تا ۳۵ سال هنگام کار در قطر می میرند که اکثر این مرگ ها توسط مقامات قطری به دلایل سکته های قلبی یا مرگ طبیعی قلمداد می کنند در صورتی که فشار ناشی از درجه حرارت هوا منجر به مرگ آن ها می شود.
آمار مرگ و میر ناشی از گرمازدگی در سال های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۷ نشانگر از بین رفتن ۱۳۰۰ کارگر نپالی بوده است.
تحقیقات نشان می دهد که در ماههای سرد سال حدود ۲۲ درصد از مرگ و میرها در سال توسط مقامات قطری به سکته های قلبی، ایست قلبی یا سایر دلایل مرتبط با مشکلات قلبی نسبت داده شده که در ماه های گرم تابستان این میزان به حداکثر ۵۸ درصد هم رسیده است.
یکی از اساتید قلب و عروق و رئیس تحقیقات بیمارستان بیمارستان اسلو در این رابطه اظهار کرده که کارگران با سلامتی کامل برای یافتن کار مناسب به کشورهای حوزه خلیج فارس روی می آورند و پس از مدتی بر اثر فشار و استرس گرما جان خود را از دست می دهند. درصورتی که اقدامات مؤثر در جهت محافظت در برابر گرما به عنوان بخشی از برنامه های بهداشت و ایمنی شغلی انجام شده باشد، می توان بیش از ۲۰۰ نفر ۵۷۱ جوانی که به دلایل مشکلات قلبی و عروقی ناشی از گرما در سال های گذشته جان خود را از دست داده اند، نجات داد.
در دوحه، یک نشانه در خارج از یکی ساختمانهای در حال ساخت به کارگران هشدار داده بود که اول ایمنی مهم است و آتش عطش خود را خاموش کنید. یک کارگر کنیایی که لباس های او از گرما و عرق خیس شده بود گفت در این محل آب آشامیدنی تمیز وجود ندارد. وقتی هوا داغ است شرایط کار بسیار سخت است. من عادت به این آب و هوا ندارم و از وقتی که به اینجا آمدم از شدت گرما و وضعیت آب و هوای آن در عذاب هستم.
کارگران مهاجر در ماه اوت در گفتگو با گاردین گفتند که جمع زیادی از آن ها از شرایط بد ناشی از گرمای زیاد از جمله آلرژی پوست، سردرد، تغییر دید، سرگیجه و مشکل در تنفس رنج می برند.
از نظر کارشناسان آب و هوایی گاردین در سالهای گذشته، میزان تابش خورشیدی، رطوبت و سرعت بادهای داغ برای ارزیابی تأثیر استرس گرما بر بدن انسان استفاده می شود.
در ماه ژوئن، قبل از شروع ممنوعیت کار در تابستان از پانزدهم ماه ، کار با حداکثر ۱۵ دقیقه استراحت در ساعت بین ۹ صبح و ۳ بعد از ظهر فقط ایمن است. بعضی روزها هیچ کاری بدون خطر جدی برای سلامتی کارگران انجام نمی شود.
در ماه ژوئیه، با وجود ممنوعیت کار در تابستان، کارگران هنوز در معرض فشار زیاد گرما بین ساعات ۶ صبح تا ۳ بعد از ظهر قرار دارند حتی گاهی مجبورند تا غروب به کار خود ادامه دهند.
در ماه اوت، کار کردن بین ساعات ۶ تا ۹ بعد از ظهر ناامن است. همچنین بین ساعت ۹ صبح تا ۱۲ ظهر کار در فضای باز باید کاملاً متوقف شود. از ساعت ۳-۶ بعد از ظهر، کارگر می تواند فقط بعد ۱۵ دقیقه استراحت کند تا از آسیب های جسمی ناشی از گرما جلوگیری شود.
پس از پایان ممنوعیت کار در فضای باز در تاریخ ۳۱ آگوست، کار کردن در فضای باز در ماه سپتامبر بسیار خطرناک است. استرس گرما یک خطر جدی بین ساعت ۶ صبح و ۳ بعد از ظهر است. تا ۱۹ سپتامبر، کار باید کاملاً بین ساعت ۹ صبح و ۳ بعد از ظهر متوقف شود.
مقامات کمیته عالی قطر که مسئولیت رفاه کارگران را در فضاهای مربوط به ساخت و ساز جام جهانی بر عهده دارد بارها اعلام کرده که اقدامات متعددی را برای کاهش خطر قرار گرفتن در معرض گرما اعمال کرده و برای ارزیابی تأثیر استرس گرمای محیط کار بر کارگران تحقیقاتی را با سازمان بین المللی کار (ILO) و دانشگاهیان اقلیم انجام داده است، که در این زمینه به اقدامات کاهش از جمله اتاقهای خنک کننده در محل و بهبود استراحت پرداخته است.
همچنین مقامات قطری به کارفرمایان دستور داده اند که کارگران نباید در دوره تابستان بیش از پنج ساعت کار کنند.
با این حال اجرای این طرح ها بسیار شک برانگیز است زیرا در دوحه در ماه آگوست، با رسیدن دمای هوا به ۴۲ درجه سانتیگراد در ۱۱ صبح، کارگران مهاجر مجبور هستند تا حداکثر ۱۰ ساعت در روز در گرمای سوزناک کار کنند.
اگر کارگران بتوانند به کمکهای فوری پزشکی دسترسی پیدا کنند، از تلفات ناشی از فشار ناشی از گرما جلوگیری می شود، اما با گفتگو با این کارگران مهاجر این مسئله مشخص می شود که کارفرمای آنها از صدور کارتهای درمانی خودداری کرده یا در صورت بیمار شدن به آنها اجازه دسترسی به مراکز پزشکی را نمی دهد.
با وجود از دست رفتن جان این کارگران، سخنگوی دولت اظهار کرده ما می دانیم که شرایط کار به ویژه در تابستان چالش برانگیز است و استرس گرما نیاز به توجه خاصی دارد، به همین دلیل ما قانونی را برای مدیریت این موضوع در سال ۲۰۰۷ و مدیریت استرس گرما نیز وضع کرده ایم.
یافته های تجزیه و تحلیل آب و هوا چالش های مهمی را نشان می دهد که افزایش درجه حرارت در سراسر جهان برای صنایعی مانند ساخت و ساز مطرح بوده است. برآوردهای اخیر سازمان بین المللی کار و سازمان ملل متحد نشانگر ضررهای احتمالی بیش از ۱۰درصد از ساعات کار سالانه تا سال ۲۰۳۰ در گرمترین کشورها می باشد.
مشاور محیط زیست و سلامت شغلی سازمان ملل متحد بر این باور است که با افزایش درجه حرارت جهانی به دلیل بحران آب و هوا، خطر سلامتی ناشی از استرس گرما عواقب ویرانی برای سلامتی میلیون ها نفر خواهد داشت که باید با تغییر روش های مختلف این موضوع را تا حدی حل کرد.
