بازار؛ گروه استانها: استان یزد در حوزه اقتصاد حرف‌های بسیاری برای گفتن دارد؛ ظرفیت‌های متعدد توسعه اقتصادی در یزد باعث شده است که این استان به عنوان یک مرکز «صنعتی» و «معدنی» در کشور و دنیا شناخته شود.
از سوی دیگر اما تولید کنندگان با موانع زیادی در بخش های تولیدی روبرو هستند از مالیات و بدهی بانکی، تا نقدینگی، فرسودگی ماشین آلات تولیدی، کشاورزی و در نهایت کرونا که باعث شده تا بسیاری از مکاسب و مشاغل و همچنین تولید با اختلال روبرو شود لذا به نظر می رسد نقش مسئولان در سال جاری حساس تر از همیشه است.
از طرف دیگر، طبق اعلام مرکز پژوهش های مجلس، استان یزد در سال ۹۸ امن‌ترین نقطه ایران برای سرمایه‌گذاری بود اما شرایط در حوزه کرونا به سمتی رفت که در زمینه سرمایه‌گذاری نیز مشکلات عدیده ای در این استان پدید آمد. حال باید دید چه چشم‌اندازی روبروی اقتصاد یزد قرار دارد؟ آیا مشکلات تولید کنندگان حل می‌شود و در این بین مسئولان چه اقداماتی را انجام می‌دهند؟
سرمایه‌گذاران برای گرفتن تسهیلات از طرق مختلف اعم از تبصره ۱۸، طرح رفع موانع تولید و... معرفی شدند
برای بررسی سؤالات و مسائل مرتبط با تولید و توسعه اقتصادی با سید مسعود عظیمی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری یزد به گفتگو نشستیم که مشروح آن را مطالعه می‌کنید.
* چشم‌انداز و اولویت‌های توسعه اقتصادی یزد چه بوده است؟
توسعه متوازن و متعادل استان همراه با رعایت کامل مسائل زیست محیطی، کمک به رونق تولید و جهش تولید، تمرکز بر تنظیم بازار، کمک به بهبود فضای کسب و کار و تلاش در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی از این موارد است.
در خصوص اولویت ها اما نمی‌توان حوزه‌ها را اولویت‌بندی کرد. باید همه موارد اعم از کشاورزی، صنعت، معدن و خدمات را با هم داشت. آنچه مورد توجه ویژه قرار دارد حول فضای اشتغال، اقتصاد مقاومتی، بازار، معیشت مردم، مرکز فوریت‌ها، تأمین نیازهای مردم و نیز وجود برخی کالاهای اساسی است همچنین وجود کالاهای اساسی و نه قیمت آنها اولویت نخست محسوب می‌شود در حال حاضر از نظر تأمین کالاهای اساسی، آنچه مهم است وجود نهاده‌های دامی و توزیع آنها است.
* درخصوص «اقتصاد دانش‌بنیان» چطور؟
اقتصاد دانش‌بنیان تعریف مشخصی دارد. به زبان ساده اقتصاد دانش‌بنیان مبتنی بر خلاقیت، نوآوری، بازنگری فرآیندها و به‌کارگیری ایده‌های حاصله از شتاب دهنده‌ها است. آنچه در اقتصاد دانش‌بنیان محسوس است، اهمیت دادن به ایده‌ها، نظرات و افکاری است که اساس آن دانش محسوب می شود.
آنچه مورد توجه ویژه قرار دارد حول فضای اشتغال، اقتصاد مقاومتی، بازار، معیشت مردم، مرکز فوریت‌ها، تأمین نیازهای مردم و نیز وجود برخی کالاهای اساسی است
دانش‌بنیان می‌تواند خود را در تکنولوژی، فرآیندها، ساختارها، کیفیت، تنوع محصول، بسته‌بندی، بازار، نوع کمیت‌ها، سرعت تولید، کوتاه کردن فرآیند، بازاریابی و مشتری‌یابی، خدمات پس از فروش، پایداری کسب‌وکار، امنیت سرمایه‌گذاری، حفظ و ثبت برندها، نحوه رفتار با مشتری و... نشان دهد.
در مجموع، دانش‌بنیان فضای بسیار گسترده‌ای دارد. دانش‌بنیان فضایی است که سبک جدیدی از کسب و کار را توأم با فناوری، خلاقیت و نوآوری به ما نشان می‌دهد. حال، این سبک جدید می‌تواند در خانه‌های خلاق، محله خلاق، زندگی خلاق، سازمان‌های خلاق، جامعه خلاق و... اتفاق بیفتد که سبک زندگی را تغییر می‌دهد.
* برخی منتقدان جنبه عملیاتی اقتصاد دانش بنیان را کم رنگ می بینند.
در دیگر استانها و دیگر مناطق، چه اقدامات خاصی صورت گرفته که لازم است یزد از آنها الگو بگیرد؟ اگر افراد مستقر در پارک علم و فناوری و دیگر صاحبنظران حوزه دانش‌بنیان از ما زمان ملاقات می‌خواستند، این زمان به آنها داده شده و برخی احتمالأ انتظاراتی از مقامات ارشد دارند که برآورده نشده است و به نظر می‌رسد انتقاد آنها بیشتر به مبحث تسهیلات مربوط باشد.
منتقدان بگویند کدام استان کارخانه نوآوری شکل داده کجا خانه‌های خلاق ایجاد شده است، در کجای کشور به این اندازه ارتقای کمی و کیفی فضای پارک علم و فناوری مورد توجه قرار گرفته است، میزهای خلاق برای نخستین بار در کدام استان ایجاد شده است، کدام استان صندوق پژوهش‌ها تشکیل داده است؟
در یزد کارخانه نوآوری آغاز به کار کرد و تنها برای رفع دغدغه شرکت‌های دانش‌بنیان شکل گرفت. استانداری یزد برای افزایش زمین‌های پارک علم و فناوری پیگیری بسیاری کرد و همه تلاش خود را به کار گرفت تا فضایی برای توسعه دانش‌بنیان‌ها در دانشگاه یزد شکل بگیرد. پارک علم و فناوری یزد فضای کافی داشت؛ با این وجود، باز هم برای افزایش فضای فناوری و دانش‌بنیان استان تلاش شد تا چندین هکتار زمین به این بخش اختصاص یابد.
منتقدان بگویند کدام استان کارخانه نوآوری شکل داده کجا خانه‌های خلاق ایجاد شده است؟
هنگامی دانش‌بنیان شکل می‌گیرد که یک اکوسیستم شکل گرفته باشد؛ به این معنی که همه اجزا در ارتباط با هم باشند و این ارتباط متوقف نشود. آن وقت است که جامعه دانش‌بنیان شکل می‌گیرد. البته مسائلی مانند فضای تحریم مانع تسریع در تحقق جامعه دانش‌بنیان در یزد شده است. کرونا بسیاری از جلسات را تحت تأثیر قرار داد و روند چشم‌انداز استان در حوزه دانش‌بنیان را دچار سستی کرد.
* حمایت و پیگیری استان بابت تسهیلات به چه شکل بوده است؟
بحث تسهیلات در سطح کشور و از طریق پارک علم و فناوری و معاونت علمی و فناوری رئیس جمهوری قابل پیگیری است. با این حال، استان به طور مرتب مشکلات را منعکس کرده است. برخی از این مشکلات مربوط به نبود تجهیزات موردنیاز بوده و بخش بزرگی نیز به دلیل محدودیت‌های سیستم بانکی، آنطور که باید محقق نشده است.
* نظر شما پیرامون انتقادهایی که به آمارهای سرمایه‌گذاری و نرخ اشتغال در استان وارد است چیست؟
مرکز آمار ایران دروغ نمی‌گوید. آمار سرمایه‌گذاری و اشتغال را می پذیریم اما دلیل انتقادات به این آمارها را ما نباید پاسخ دهیم، موضوع تعجب‌آور برای من این است که چرا وقتی مرکز آمار عدد بزرگی را اعلام می‌کند، انتقاد نمی‌شود، اما وقتی عدد تک رقمی برای نرخ بیکاری اعلام می‌شود، صدای منتقدان بلند می‌شود. موضوع اینجا است که اگر ما مرکزی را قبول داریم، پس باید اعداد آن مرکز چه بزرگ و چه کوچک، هر دو را بپذیریم. اینکه ما یک روز منبعی را بپذیریم و روز دیگر نه، پذیرفتنی نیست.
مثلأ استاندارد قندخون در برخی آزمایشگاه‌ها ۸۰ و در برخی ۱۲۰ و یا ۱۳۰ است و قطعأ آنچه در تفاوت این اعداد نقش دارد، شاخص‌ها و مؤلفه‌ها هستند. پس، در مورد قندخون، همه این آمار درست است چراکه بر مبنای یکسری شاخص‌ها بنا شده است. باید یک پایه و مبنا را پذیرفت. من هم به بسیاری از آمارها منتقدم. به هر حال، علم اشتباه‌پذیر است و منطق می‌گوید، بهترین آماری که ما در اختیار داریم درست است، مگر اینکه غیر از این به اثبات برسد.
سرمایه‌گذاران برای گرفتن تسهیلات از طرق مختلف اعم از تبصره ۱۸، طرح رفع موانع تولید و... معرفی شدند
* درخصوص گلایه صنعت کاران از مالیات چه نظری دارید؟
استانداری نمی‌تواند و نباید بگوید که اگر کسی مالیات نداده، ندهد بلکه حرف استان این است که اگر کسی نباید مالیات دهد اما از او مالیات گرفته می‌شود، پیگیری کند که این اتفاق نیفتد.این مالیات‌ها نیز مربوط به مواردی می‌شود که به جای اینکه در حساب‌های رسمی شرکت اتفاقی بیفتد از کارت خانواده استفاده شده است که طی پیگیری‌ها و جلسه‌ای که برگزار شد، بنا شد از تمام تراکنش‌هایی که در ارتباط با شرکت بوده، کسر شود و تراکنش‌های تکراری محاسبه شده و با ارائه مستندات به اداره امور مالیاتی، آنهایی که در ارتباط با شرکت بوده کسر و اگر در ادامه مبلغی باقی ماند، به عنوان مالیات برداشته شود.
* یزد از نظر امنیت سرمایه‌گذاری چندین دوره متوالی رتبه برتر کشور را کسب کرد؟
بله. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس و گزارش‌های بهبود فضای کسب و کار، یزد در فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان ۹۸، رتبه برتر در فضای کسب و کار را کسب کرد و به عنوان امن‌ترین استان کشور در سرمایه‌گذاری شناخته شدیم.
قطعأ قرارگیری آیتم‌هایی اعم از ایجاد کسب‌وکار، جذب سرمایه‌گذار و رونق سرمایه‌گذاری در کسب این رتبه نقش داشته چراکه همواره تأکید مسئولان استان این بوده که فضای زیستن و فضای اشتغال به شکل مطلوب در کنار هم رقم بخورد. یزد به رونق سرمایه‌گذاری و اشتغالزایی توجه ویژه دارد. نتیجه تلاش‌ها در این حوزه نیز این شد که سال ۹۸ و ۹۹ بیشترین میزان واگذاری زمین در شرکت شهرک‌های صنعتی اتفاق افتاد که این نشاندهنده تمایل سرمایه‌گذاران است؛ به عبارتی، عرصه واگذاری زمین در شرکت شهرک‌ها و نواحی صنعتی که شاخص مهمی در تمایل افراد به سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود افزایش یافته است.
منتقدان بگویند کدام استان کارخانه نوآوری شکل داده کجا خانه‌های خلاق ایجاد شده است
یزد از هرگونه ظرفیتی برای جذب سرمایه‌گذار و بهبود فضای اشتغال استفاده کرد. با توجه به تراکم صنایع در دشت یزد و اردکان، از سرمایه‌گذاران دارای پتانسیل برای استقرار در این حوزه دعوت به عمل آمد. در مورد شهرستان‌های خاتم، بهاباد، رباط پشت‌بادام، ابرکوه و ساغند نیز که دارای ظرفیت ایجاد صنایع استخراجی و معدنی بالقوه‌ای بوده ولی بعضأ سرمایه‌گذار برای سرمایه‌گذاری در این شهرستان‌ها ابراز تمایل نکرده است نیز اعلام شد که استان دست هیچ سرمایه‌گذاری را رد نمی‌کند.
* تمایل به سرمایه‌گذاری در یزد بیشتر در چه حوزه‌هایی است؟
اخیرأ سرمایه‌گذاری‌ها بیشتر در حوزه‌های فلزی، سلولزی، نساجی، برق، الکترونیک و کارگاهی بوده است. در حوزه پالایشی و پتروشیمی نیز به دلیل محدودیت محیط زیستی، دیگر اجازه سرمایه‌گذاری داده نمی‌شود. هدف جذب سرمایه‌گذارانی است که رویکرد آنها سرمایه‌گذاری در حوزه‌های سبز، دانشور، صنایع پیشرفته، دانش‌بنیان و بعضأ های تک است.
* و درباره واحدهای نیمه‌تمام؟
بیش از یک هزار واحد نیمه‌تمام بالای ۵۰ درصد از قبل در یزد داریم که بعضأ سرمایه‌گذاران از ادامه کار قطع امید کرده و اذعان کردند که ادامه پروژه به صرفه نیست. البته استانداری تلاش کرد شاخص امنیت سرمایه‌گذاری ارتقا یابد تا سرمایه‌گذاران برای تکمیل واحدهای نیمه‌تمام و یا واحدهایی که در حال بهره‌برداری هستند، تشویق شوند.
سرمایه‌گذاران برای گرفتن تسهیلات از طرق مختلف اعم از تبصره ۱۸، طرح رفع موانع تولید و... معرفی شدند به این طریق که تا به امروز به درخواست تمام کسانی که تمایل داشتند واحدهای نیمه‌تمام بالای ۶۰ درصد را به بهره‌برداری برسانند، پاسخ داده شده است که در این میان، برخی نتوانستند به دلایلی اعم از اقتصادی نبودن طرح و یا ارائه تضامین کامل از بانک عامل تسهیلات دریافت کنند. برخی واحدها نیز به سرمایه در گردش نیاز داشتند که چون ارز گران شد دچار این مشکل شدند که به آنها نیز تا جای ممکن از سوی بانک‌های عامل تسهیلات داده شد.
* شرایط استان در حوزه تولید چگونه است؟
در مورد بخش تولید مشکل واحدهای صنعتی بیشتر به مواد اولیه مربوط می‌شود که این مشکلات بیشتر در صنعت نساجی، و ذوب ریسی مشهود است. در حوزه صادرات به ویژه در مورد کاشی، سرامیک، کابل و پتروشیمی شرایط خوبی داریم. در شرایطی هستیم که احتمالأ بتوان گفت هیچ یک از واحدهای صنعتی استان در رکود نیستند. تنها مرغداری‌ها و گاوداری‌ها دچار مشکلاتی مربوط به مواد اولیه هستند که مشکلات مربوط به نهاده‌های دامی نیز در حال رفع است.
سرمایه‌گذاران برای گرفتن تسهیلات از طرق مختلف اعم از تبصره ۱۸، طرح رفع موانع تولید و... معرفی شدند
در مورد فروش می‌توان گفت که با توجه به ممنوع کردن واردات بیش از هزار و ۴۰۰ نوع کالا، فروش رونق بسیاری داشته است. پس از این ممنوعیت تولیدات داخلی افزایش داشته و جهش تولید رونق مؤثری داشته است.
* حوزه اقتصادی استانداری یزد بر رشد بازار سرمایه نیز تمرکز داشته است؟
این موضوع وظیفه شخصی شرکت‌ها است. در حوزه بورس فعالیتی از سوی معاونت اقتصادی انجام نمی‌شود. البته ما شرکت‌ها را برای ورود به بازار سرمایه تشویق می‌کنیم. برای مثال، شرکت سهامی عدالت وارد بورس شد و تعدادی از واحدها نیز در حال ورود به بازار سرمایه هستند. در مجموع، در پاسخ به این پرسش باید بگویم که ما فقط مشوق واحدهای صنعتی و معدنی و... برای ورود به بورس هستیم.
* از اقدامات مؤثر و رضایت‌بخش حوزه اقتصادی استان چه مواردی را شاخص‌تر می‌دانید؟
بخشی از کارهای انجام شده در حوزه تسهیل و رفع موانع تولید بوده است. در این مورد به صنعتگر خاطرنشان کرده‌ایم تا بداند جایی برای حمایت از او وجود دارد. توسعه مناطق مختلف اعم از ساغند، بافق، بهاباد و خاتم نیز در چشم‌انداز ما بود که سعی شد در حد ممکن میسر شود. تقویت فرهنگ سازمانی نیز از دیگر اقداماتی بود که مطلوب واقع شد. فرهنگسازی برای خوش‌قول بودن یکی از این آیتم‌ها بود که خوش‌قولی در زمان حضور در جلسات و نیز خوش‌قولی در ارائه پروژه‌ها و دستورات را شامل می‌شد.
از دیگر وظایف حوزه اقتصادی، رسیدگی به مکاتبات مردم و هماهنگی جهت رفع مشکلات است که برای انجام این وظیفه، بر هم‌افزایی بین دستگاه‌های دولتی، قضایی و سازمان‌های مردم‌نهاد تمرکز کردیم؛ به طوری که اگر در جایی من نتوانستم مشکلی را حل کنم، آن مشکل را به دیگر بخش‌ها اعم از دادستانی، دادگستری، اطلاعات، اطلاعات سپاه، نمایندگان مجلس و... ارجاع دادیم. این مشارکت نشاندهنده همدلی همه بخش‌ها با یکدیگر است. نمایندگان مجلس نیز به فضای کسب و کار کمک می‌کنند که این مهم بسیار حائز اهمیت است. جای منتقدان نیز همیشه روی سر ما است و هرچند بعضأ بی‌انصافی است، اما ما همواره استقبال کرده‌ایم.
نظر شما