به گزارش بازار به نقل از پژوهشکده پولی و بانکی، با فشار حداکثری و خصمانه دولت آمریکا بر ملت و اقتصاد ایران، سیاست گذاران به دنبال راهکارهای جدید برای تامین نیازهای اساسی و ضروری مردم هستند. یکی از این راهکارها، موضوع تهاتر یا واردات کالا در برابر صادرات است که اخیرا از سوی رئیس کل بانک مرکزی مطرح شده است.
به نظر می رسد تهاتر نفت با کالاهای اساسی و ضروری کشور با محوریت وزارت نفت و همچنین تامین واردات ضروری و مورد نیاز واحدهای تولیدی از طریق صادر کنندگان منتخب بخش خصوصی با محوریت وزارت صمت، در این شرایط تاثیر مثبتی بر چرخه اقتصادی و ارزی کشور داشته باشد. اما آنچه مهم است، نحوه اجرای این سازوکار و برنامه ریزی آن سوی دو وزارت خانه مورد نظر است. موضوعی که عباس آرگون عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران نیز به آن اشاره دارد و معتقد است راهکار تهاتر در شرایط کنونی که کشور با جنگ اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند، می‌تواند مفید باشد، اما آنچه مهم است، نحوه مدیریت و میزان دخالت دولت در این سازوکار است.
عباس آرگون در ادامه افزود: بحث تهاتر قطعا می تواند کمک کننده باشد، زیرا چند مزیت دارد: اولا محدودیت های نقل و انتقال پول را نداریم و ثانیا آن کشورهایی که خریدار نفت ما هستند، ترغیب می‌شوند که نفت بیشتری خریداری کنند و در مقابل کالا وارد کنیم. هرچند این نقطه ضعف را هم دارد که در نهایت از کشورهایی می توانیم واردات کالا داشته باشیم که نفت بییشتری به آن‌ها صادر کردیم. در حقیقت دایره انتخاب محدود می‌شود؛ وقتی شما از یک سری کشورهای خاص بتوانید کالا وارد کنید، کار محدود می شود و قدرت چانه زنی برای قیمت و کیفیت کاهش می‌یابد.
آرگون در ادامه به موضوع مطرح شده در خصوص واردات کالاهای ضروری و مورد نیاز واحدهای تولیدی از طریق صادرکنندگان منتخب بخش خصوصی اشاره داشت و افزود: در این شرایط باید فضای کلی و قواعد را تسهیل کنیم که صادرات و واردات به شکل مطلوب در آن فضا صورت بگیرد. اما صادرکننده ای که به عنوان نمونه در حوزه ای همچون خشکبار، قوی و موفق است، آیا می تواند در حوزه واردات لوازم دیگر هم موفق و کارامد باشد؟
این کارشناس اقتصادی افزود: به نظر می رسد که در این شرایط برای رسیدن به نقطه مطلوب و مفید در بحث تامین نیازهای واحدهای تولیدی، باید نگاه دولتی به موضوع تهاتر را تغییر دهیم. نباید فقط نگاه تامین کالا مطرح باشد، باید نگاه اقتصادی هم داشته باشیم. آیا صادرکننده می تواند کالاهای با کیفیت و با قیمت مناسب وارد کند یا فقط کالا وارد می کند؟ باید منتظر ماند و دید که چه آیین نامه ای برای این موضوع نوشته خواهد شد. اما هرچقدر دولت به این سازوکار ورود بیشتری کند، کار را نه تنها تسهیل نمی کند، بلکه کار را سخت و سخت تر هم می کند.
وی افزود: واردات در مقابل صادرات در گذشته هم داشتیم، اما ارز صادراتی در اختیار واردکننده مختصص و حرفه ای قرار می گرفت. در نتیجه اگر در این شرایط صادرکننده ای صادرات داشته باشد و ارز حاصل از صادرات را به کسی بدهد که تخصص کار واردات را دارد، می توان شاهد اثرگذاری مثبت تهاتر و تامین نیازهای اساسی واحدهای تولیدی باشیم.
ولی اگر خود صادرکننده برود واردات انجام دهد و کالاهایی که مدنظر است را بیاورد، اولا یک سری افراد را از چرخه اقتصادی خارج کرده است، یعنی یک سری وارد کننده حذف و کار یک سری از صادرکننده ها دو برابر می‌شود و ثانیا تخصص لازم را ندارد.
آرگون در پایان با تاکید بر اثرگذاری مثبت روش تهاتر در شرایط کنونی اظهار داشت: برای رسیدن به اهداف مورد نظر که تامین کالاهای اساسی و ضروری واحدهای تولیدی است، نیازمند یک نگاه همه جانبه و سیستمی به همه ابعاد صادرات و واردات در بحث تهاتر هستیم و گرنه اگر نگاه جامعی نداشته باشیم، ممکن است یک مشکل را حل کنیم ولی مشکلات دیگری ایجاد شود.
نظر شما