به گزارش خبرنگار بازار، تحریم های ناجوانمردانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران هر روز رنگ و لعابی بیشتری پیدا می کند و سردمداران آمریکا مزورانه ادعا می‌کنند که به سبب اهداف انساندوستانه، بسته تحریمی یکجانبه و ظالمانه‌شان علیه ایران، شامل اقلام غذایی و دارویی و پزشکی نمی‌شود.
این ادعای آمریکایی‌ها مانند همه مواضع و رفتار آنها سرشار از ناراستی است و مصادیق و شواهد فراوانی وجود دارد که آمریکایی‌ها، در تحریم علیه ایران، علاوه بر موارد پرشمول بانکی و مالی و نفتی و تجاری، با هدف آسیب رساندن به مردم ایران، اقلام پزشکی و دارویی و غذایی را هم در فهرست تحریم‌های ظالمانه خود قرار داده‌اند.
«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکایی‌ها که روز دوشنبه ۵ نوامبر (۱۴ آبان) طی توئیتی مدعی شده بود، تحریم‌های آمریکا علیه ایران، شامل فروش غذا، محصولات کشاورزی، دارو و تجهیزات پزشکی نمی‌شود، به فاصله ۷۲ ساعت بعد، در روز پنجشنبه ۸ نوامبر (۱۷ آبان) در مصاحبه با شبکه ضدایرانی بی بی سی فارسی، صریحا اعلام کرد که «اگر مقامات ایران می‌خواهند مردم این کشور، غذا برای خوردن داشته باشند، باید دست از فعالیت‌های منطقه‌ای بردارند» ولی توضیح نداد رژیم آمریکا هزاران کیلومتر آنطرف‌تر از مرزهایش در منطقه ما یعنی غرب آسیا چه می کند!
راهکار مرزی
با همه این تفاسیر راهکارهای مبارزه با تحریم های آمریکایی از دیر باز مدنظر مسئولین دولتی جمهوری اسلامی ایران بوده و حتی پیرامون این مسئله راه های عبور از این تحریم ها در برخی از موارد پیش بینی شده است یکی از این راه ها تشکیل بازراچه های مرزی است که می تواند در نقل و انتقال کالا به کشور موثر باشد.
بازارچه های مرزی به عنوان یکی از اهرم های مهم در ایجاد اشتغال و توسعه فعالیت های اقتصادی مطرح بوده است. بازارچه های مرزی همان بازارهایی هستند که در شهرهای مرزی هر کشور قرار دارند. این بازارها به‌خاطر نبود واسطه میان خریداران و فروشندگان می‌توانند اجناس و کالاهای مختلف را با قیمتی مناسب عرضه کنند. تنوع و قیمت مناسب‌تر کالاها در این بازارها، از آنها بستر مناسبی برای تجارت می‌سازد. البته ناگفته نماند که قوانین واردات و صادرات در این بازارها جاری است و حذف واسطه‌ها از فرایند تجارت است که باعث کاهش قیمت‌های‌شان می‌شود.
ایران هم حدود ۶ هزار کیلومتر مرز زمینی با کشورهای دیگر دارد. این یعنی ظرفیتی عالی برای برپایی بازارچه‌های مرزی در کشور وجود دارد.
البته در کنار مزایای اقتصادی این بازارچه ها یکی دیگر از ویژگی های تشکیل بازارچه های مرزی مسئله امنیت است. بازارچه های مرزی با توجه به ساختارشان توانسته اند مسئله امنیت مرزها را تا حدودی برآورده نمایند و این مسئله روی شرایط اقتصادی مناطق مرزی تأثیر به سزایی داشته است.
در قانون ساماندهی مبادلات مرزی آمده است؛ مبادلات مرزی عبارت است از خرید و فروش کالا توسط ساکنان مناطق مرزی و تعاونی‌های مرز نشین دارای مجوز، پیله‌وران، بازارچه‌های مرزی، ملوانان، خدمه و کارکنان شناورهای دارای حداکثر ۵۰۰ تن ظرفیت در حجم و نوع مشخص و در سقف تعیین شده وزارت بازرگانی. محدوده جغرافیایی مربوط به مبادلات مرزی کشور و تغییرات آن، تعریف مرزنشینی و نحوه احراز آن به موجب ماده (۱۰) قانون مقررات صادرات و واردات مصوب ۱۳۷۲/۷/۴ خواهد بود.
پیرامون آئین نامه بازارچه های مرزی تاکید شده است که کلیه اهالی ساکن در مناطق مرزی کشور به استثنای اهالی ساکن در شهرهای مرکز شهرستان‌ها با دریافت کارت مبادلات مرزی مشمول تسهیلات مبادلات مرزی خواهند بود.
مرز مشترک با ۱۵ کشور
طبق آمار کارشناسان، جمهوری اسلامی ایران ۸۵۷۴ کیلومتر با ۱۵ کشور مرز مشترک در حوزه دریا و خشکی دارد. ایران با کشورهای همسایه، ۲۷مرز مجازخشکی و ۲۷ مرز دریایی دارد.
همچنین ایران حدود ۴۰ بازارچه مرزی مشترک با کشورهای همسایه داردکه ۲۸ بازارچه مرزی فعال بوده و باقی بازارچه‌ها نیز مجوز دارند اما به دلیل عدم تمایل کشور مقابل یا نزدیک بودن به بازارچه‌های دیگر، تحت شعاع باقی بازارچه‌ها قرار گرفته‌اند. بنابراین ظرفیت‌های بالقوه بسیاری وجود دارد که در زمان مناسب این بازارچه‌ها نیز فعال شوند.
شهریار حیدری، مدیرکل امور مرزی وزارت کشور پیرو مصاحبه ای در سال گذشته اذعان داشت که حدود هشت میلیون نفر در مرزها ساکن هستند. در راستای ارتقای معیشت مرزنشینان علاوه بر بازارچه‌ها و مرزهای رسمی که باعث ایجاد اشتغال و رونق مناطق مرزی می‌شوند در عین حال قانونی تحت عنوان فعالیت مرزنشینان وجود دارد که براساس آن در قالب تعاونی‌ها، مرزنشینان در شعاع ۳۰ کیلومتری می‌توانند ۴۸ قلم کالا را براساس آخرین تصویب نامه دولت با منشا ارز ۴۲۰۰تومانی و با سازوکار تجارت وارد کنند.
با این حال هدف نگارنده این گزارش تنها ترسیم شرایط موجود در بازارچه های مرزی نبود و پیرو این گزارش تلاش شده تا راه های مقابله با تحریم از طریق بازارچه های مرزی مورد بررسی و مداقه قرار گیرد.
هم افزایی برای دورزدن تحریم ها
در همین زمینه رحیم زارع، نماینده مجلس به خبرنگار پارلمانی بازار گفت:در حال حاضر ایران با ۱۵ کشور مرز مشترک دارد؛ همچنین ایران مرزهای دریایی بسیار وسیعی دارد که می تواند از آنها کمال بهره را ببرد.
وی با بیان اینکه بازارچه های مرزی از جمله نقاط قوت و فرصت اقتصادی قلمداد می شوند، تاکید کرد: این بازارچه ها به اقتصاد مقاومتی در داخل کمک می کنند و در حوزه های صادراتی کمک رسان کشور بوده‌اند.
زارع تصریح کرد: ما از طریق بازارچه های مرزی می توانیم هم افزایی برای دورزدن تحریم ها ایجاد کنیم. البته در حال حاضر ایجاد برخی از بخش نامه ها باعث عملکرد منفی این بازارچه ها شده است. برخی تلاش می کنند نحوه فعالیت بازارچه های داخلی یک استان با بازارچه های مرزی همان استان را با یک نسخه هدایت کنند.
وی بیان داشت: متاسفانه تصمیم گیران درباره بازراچه‌های مرزی نمی آیند و فرصت و قوت این بازارچه ها را به درستی احصا کنند و یا اینکه معافیت هایی را برای این بازارچه ها مدنظر قرار دهند چراکه ما در حال حاضر در تحریم هستیم و نیاز داریم تا با برداشتن برخی از بخشنامه ها، موانع پیش پای اقتصاد را برداریم.
عضو کمیسیون ویژه «جهش تولید و نظارت بر اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی» بیان داشت: بازارچه های مرزی می توانند کاستی ها پیرو بروز تحریم‌ها علیه ایران را به فرصت تبدیل کنند.
زارع بیان داشت: بازارچه های مرزی واقعا می توانند صادرات و تجارت خارجی ما را تقویت کنند و آسیب های اقتصادی را برطرف سازند.
کانالیزه سازی بازارچه های مرزی/ صادرات کم رونق
جعفر قادری در همین زمینه به خبرنگار پارلمانی بازار، گفت: بازارچه‌های مرزی نباید به اماکنی برای واردات کالاهای مصرفی تبدیل شوند این بازارچه‌ها باید امکانی برای صادرات کالاهایی باشند که ما به راحتی نمی‌توانیم آنها را به خارج از کشور صادر کنیم.
وی با بیان اینکه باید بازارچه‌های مرزی به درستی هدایت شوند، اظهار داشت: ما از طریق بازارچه‌های مرزی باید بخشی از نیازهای خودمان را جبران کنیم.
این نماینده مجلس با بیان اینکه بازارچه های مرزی فاقد پیچ و خم‌ها و محدودیت‌های اداری برای واردات کالاها هستند، تاکید کرد: اگر این بازارچه‌ها به درستی کانالیزه شود و درست مورد هدایت قرار گیرد ما دیگر در تامین نیازهای خودمان با مشکلی مواجه نخواهیم شد.
وی تاکید کرد: البته واردات در بازارچه‌های مرزی ظاهرا رونق بیشتری دارد چرا که هدف از شکل گیری این بازارها در حقیقت تقویت مناطق مرزی بوده تا این مناطق از سکنه خالی نشوند.
این نماینده مجلس تاکید کرد: متاسفانه از امکان بازارچه‌های مرزی برای صادرات به خوبی استفاده نمی‌شود که باید این مهم مدنظر قرار گیرد.
دولت بازراچه های مرزی را تحویل نمی گیرد
همچنین فدا حسین مالکی، نمانیده مردم زاهدان در همین زمینه به خبرنگار بازار گفت: ما سالیان سال است که نتوانستیم از ظرفیت بازارچه های مرزی خودمان به خوبی استفاده کنیم.
وی تاکید کرد: ما کشوری هستیم که بالاترین ظرفیت را برای دور زدن تحریم های داریم به ویژه در بخش بازارچه های مرزی و معابری تجاری مان.
این نماینده مجلس تصریح کرد: در حال حاضر ما ۳۹ بازارچه مرزی داریم که حدود ۲۰ عدد از آن نیمه فعال و ۱۹ عدد از آن کاملا غیر فعال است.
سفیر اسبق ایران در افغانستان اظهارداشت: متاسفانه دیپلماسی اقتصادی ما با کشورهای منطقه و همسایه کاملا ضعیف است و ما نتوانستیم از این ظرفیت به خوبی استفاده کنیم.در همین راستا ما وزیر امورخارجه و وزیر کشور را به فاصله دو هفته به کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دعوت کردیم و تاکید داشتیم که این وزرا باید دیپلماسی اقتصادی را در روابط با کشورهای همسایه ایران رعایت کنند.
مالکی تاکید کرد: به واقع اگر دادستدی مرزی رخ دهد این طبیعی است که تحولی در اقتصاد کشور ایجاد خواهد شد.
این نماینده مجلس گفت: در حال حاضر ۱۶ استان کشور با ۱۵ کشور همسایه است. لذا ما جز سه کشور دنیا هستیم که بالاترین مرزهای مشترک را با کشورها همسایه خود دارد.
وی با بیان اینکه ایران، روسیه و چین بیشترین مرزهای مشترک را با کشورها دارند، اظهارداشت: در حال حاضر چین از همین داد و ستدهای مرزی به توفیقات مهم اقتصادی دست پیدا کرده است. متاسفانه تیم اقتصادی دولت آنقدر نگاه بالا اندیش منفی دارد که به داد و ستدهای مرزی اکتفا و توجه نمی کنند؛ و اصلا این معابر تجاری را جز اولویت خود و به اصطلاح تحویل نمی گیرند.نتیجه این رویکرد این بوده که ۱۳۹۳ قلم کالا با این استدلال که به تولید ضرر می رساند را به کشور ممنوع و حتی در این زمینه از شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا هم مصوبه گرفته است. این جای سوال دارد که ای کالاها چه ضرر دارند، چراکه این کالاها از جمله امور در دادو ستد مرزی هستند. و سوال دیگر این است که چرا این مسئله باید در شورای هماهنگی سران قوا بررسی و مصوب شود.
این نماینده مجلس بیان داشت: ظرفیت های بیشماری در بازارچه های مرزی برای دور زدن تحریم ها وجود دارد که باید به خوبی به آنها توجه شود.
اعتراف مسئول شماره یک تحریم در آمریکا
بدون تردید آمریکایی‌ها از تحریم ایران، فقط یک هدف عمده را دنبال می‌کنند و آن هم، آزار رساندن به مردم ایران و نهایتا درهم شکستن روحیه مقاومت آنهاست. «ریچارد نفیو» که از او به عنوان معمار تحریم‌ها علیه ایران در هیئت حاکمه آمریکا یاد می‌شود در کتاب «هنر تحریم‌ها» صریحا اعلام می‌کند که «هدف نهایی از اعمال تحریم‌ها علیه ایران، فشار به مردم این کشور و ناراضی ساختن آنها از اوضاع است».
البته بدون شک، آمریکایی‌ها نه تنها در تحریم اقلام غذایی و دارویی که در تحریم سایر اقلام نیز شکست خواهند خورد و همانطور که مقامات کشورمان اعلام کردند، مردم و نظام ایران از این مرحله از تحریم‌ها نیز با عزت عبور خواهند کرد.
البته نباید از فرصتی که بواسطه تحریم‌ها نیز برای کشور ما فراهم می‌آید غافل شد؛ بدون شک یکی از این فرصت ها تقویت بازارچه های مرزی است که می تواند در دور زدن تحریم های نقش مهمی را ایفا کند.
نظر شما