اسدالله خسروی؛ بازار: بازارها اکنون شرایط مطلوبی ندارند و سرمایه گذاران سرگرانند. این وضعیت نابسامان که ناشی از وجود رکود اقتصادی و همچنین شکل گیری تورم انتظاری درجامعه است سرمایه گذاران را مجبور به سرمایه گذاری در بازارهایی نظیر سکه و ارز کرده است چرا که نقدشوندگی در این بازار به نسبت سایر بازارها بهتر است. هر چند اقتصاددانان معتقدند؛ قیمت سکه و ارز در این روزها که بازار داد و ستد این کالاها گرم است نیز معمولی نیست و قیمت ها غیر واقعی و حباب گونه در حال رشد هستند.
از طرفی بازار سرمایه نیز اکنون شرایط نامساعدی دارد چرا که این بازار پس از چند ماه سودبخشی به سهامداران مدتی است با افت شدید شاخص ها همراه شده است. به گفته کارشناسان، تصمیم گیران این بازار در ساماندهی چنین بازار مهمی ناتوانند. ناتوانی بابت برخی تصمیماتی که به جای ساماندهی این بازار رسمی و گسترده متاسفانه عکس عمل می کند. نمونه آن ممانعت از فروش سهام طی یک روز است که این رویکرد آثار منفی بر بازار دارد زیرا بازار محلی برای داد و ستد است نه اینکه از فروش سهام جلوگیری شود.
بی اعتمادی سرمایه گذاران به بازارها
بازار خودرو نیز به عنوان دیگر بازاری که مستعد سوداگری است (هر چند این کالا کالایی مصرفی بوده و نباید برای سرمایه گذاری و سودآوری روی آن حساب باز کرد) نیز با مشکلات عدیده ای همراه است. خودرو سازان می گویند؛ هزینه های تولید افزایش یافته است، برخی قطعات آن در داخل موجود نیست و نرخ این کالا باید در بازار افزایش یابد اما از طرفی مردم در این شرایط اقتصادی که ارزش پول ملی کاهش یافته و قدرت خرید آن را ندارند برخی ها به این بازار رفته و بدنبال کسب سود هستند. بنابراین سرمایه گذاری بر روی چنین کالایی که دو خودروساز بزرگ کشور از تصمیمات دولت تبعیت می کنند قطعا بازار مطمئنی تلقی نمی شود.
سرمایه های خورد فقط به درد بانک ها می خورد نه بازارهای چون بازار ملک و مسکن
مسکن نیز بازاری است که هر کسی نمی تواند وارد آن شود چرا که باید از سرمایه بسیار بالایی برخوردار بود تا از این طریق کسب سود کرد اما از آنجایی که مجلس بدنبال کسب مالیات از خانه های خالی و نیز محدودیت در خرید و فروش اضافه بر نیاز است بنابراین بازاری برای همه سرمایه گذاران نیست. در چنین شرایطی است که سرمایه گذاران با سیل نقدینگی که در کشور وجود دارد هر از چند گاهی سر از بازارهایی در می آورند تا بتوانند علاوه بر سودآوری، ارزش سرمایه هایشان که روز به روز آب می رود حفظ شود.
اما در این میان بازار پول و سرمایه گذاری در بانک ها در قالب سپرده گذاری بهترین بازار بدون ریسکی است که اکنون به دلیل سود اندک آن کسی راغب به سرمایه گذاری در آن نیست. هر چند این بازار چنانچه با مدیریت درست اداره شود و در پرداخت تسهیلات آنگونه که منابع بانکی منحرف نشود عمل کند هم به نفع اقتصاد کشور خواهد بود و هم اینکه سرمایه گذاران خرد این بازار را به عنوان بازاری مطمئن انتخاب می کنند.
سیاست های غلط کاهش نرخ سود بانکی بازارها را به هم ریخت
کارشناسان معتقدند؛ این که چرا بازارها آشفته شده اند و سرمایه گذاران هر روز سر از بازاری در می آوند، نتیجه سیاست گذاریهای غلط دولت بخصوص بانک مرکزی در تغییر نرخ سود بانکی در اوایل سال جاری است چرا که بانک مرکزی نرخ سود بانکی ۲۰ تا ۲۲ درصدی را به ۱۵ تا ۱۰ درصد رساند و با این رویکرد غیرکارشناسانه باعث فرار سپرده ها از بانک ها و کوچ سرمایه گذاران بانکی به بازارهای سفته بازی شد.
دکترحسین محمودی اصل کارشناس اقتصادی در گفتگو با «بازار» درباره علل بهم ریختگی بازارها و رشد نرخ ارز همچنین افت شاخص بورس گفت: وقتی خود دولت زمینه ساز بازارسفته بازی با خروج نقدینگی از سیستم بانکی به سایر بازارهای چالش آفرین می شود، بنابراین نباید امیدی داشت که با افت شاخص بورس و یا رشد قیمت ها در بازار ارز و سکه، مسئولان اقدام قابل توجهی در راستای ساماندهی این بازارها بکار گیرند.
بانک مرکزی در تغییر نرخ سود بانکی تجدید نظر کند
وی با بیان اینکه بانک مرکزی به همراه شورای پول اعتبار در شرایطی که بازارها دچار مشکل جدی شده اند، باید در تصمیمات خود راجع به تغییر نرخ سود بانکی تجدید نظر کنند، اظهارداشت: افزایش نرخ سود بانکی سیاستی است که اکنون به نفع اقتصاد کشور بوده و درصورت تعیین نرخی جذاب بخش عمده ای از نقدینگی سرگردان جذب بانک ها می شود.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: چنین اقدامی سیاستی بود که ترکیه آن را اجرا کرد و با افزایش نرخ سود بانکی در شرایط تورمی توانست اداره امور اقتصاد کشور را به خوبی در دست گیرد تا مشکل جدی ارزش پول ملی را تهدید نکند. البته در کشور ما نیز تجربه اجرای چنین سیاستی را داشته ایم.
محمودی اصل به علل عدم اجرای تغییر سیاست نرخ سود بانکی اشاره کرد و گفت: زمانی که نرخ سود بانکی افزایش می یابد منابع تجمیع شده در سیستم بانکی به صورت مناسب در اختیار تولید و بنگاههای اقتصادی مولد قرار نمی گیرد. از طرفی نیز مشاهده می شود که در پرداخت تسهیلات نیز ۵۰ تا ۶۰ درصد در قالب منابع بانکی به نام تولید با شیوه های مختلف باسندسازی، دلالی و...به جاهای دیگر(غیر از بخش تولید،
سفته بازی و سوداگری می روند. تسهیلات بانکی به جای جذب در تولید معوق شدند
این اقتصاددان افزود: اکنون ۱۷ میلیون، میلیون ریال منابع حسابهای جاری و غیر جاری بانکی در قالب تسهیلات از بانک ها خارج شده است که اگر این منابع در بخش تولید جذب می شد اقتصاد کشور پویا و اشتغالزایی رونق می گرفت اما متاسفانه این منابع درست توزیع نشده و به جای جذب در بخش تولید به بخش دلالی و سفته بازی رفته است و بعظا معوق شده اند.
وی اظهارداشت: با این تفاسیر افزایش نرخ سود بانکی در شرایطی که نرخ تورم در کشور بالاست و بازارهای سرمایه گذاری مکانی برای سوداگری و سفته بازی شده اند ضروری است، چرا که با این شیوه نقدینگی سرشار موجود در بازارها جذب بانک ها می شود. اما باید رویکرد نظارت بر سیستم بانکی در پرداخت تسهیلات با حساسیت و البته سفت و سخت اجرا و از طرفی نیز منابع موجود جذب مراکز تولید شود.
نرخ پایین سود بانکی تورم را تشدید می کند
اظهارات دکتر محمودی اصل درباره بی تدبیری دولت در کاهش نرخ سود بانکی و رساندن آن به نرخ ۱۵ درصد درحالی مطرح است که دکتر اسماعیل غلامی کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با «بازار» معتقد است: نرخ پایین سود بانکی در حالی که نرخ تورم در کشور بالاست سرعت گردش پول را در اقتصاد کشور افزایش می دهد و این روند به رشد نرخ تورم کمک می کند. وی با بیان اینکه جذب نقدینگی در سیستم بانکی جلو ورود پول به بازارهای موازی غیر رسمی را می گیرد، افزود: علت اصلی رشد قیمت ها در بازار سکه و ارز رشد نقدینگی است که سرمایه گذاران برای حفظ سرمایه هایشان به این بازارها هجوم می برند.
این اقتصاددان خاطرنشان ساخت: چنانچه سرمایه های مردمی در قالب سپرده با نرخ سود معقول نزد بانک ها بمانند، چنین رویکردی مانع از رشد نقدینگی و ورود آن به بازارهای موازی شده و از طرفی باعث خواهد شد تا سرعت گردش پول در اقتصاد نیز گرفته شود. همچنین مزایای نرخ بالای سود بانکی در شرایط تورمی جلوگیری از رشد تورم افسارگسیخته بیش از این است.
نظر شما