بازار؛ گروه خودرو: نخستین جرقه های کمپر سواری و استفاده از خودرو کمپر و کابین های متصل به خودرو از سال ۹۴ در ذهن یک گردشگر زده شد و رفته رفته گردشگران بسیاری به این سمت ترغیب شدند که از خودرو شخصی بجای رزرو هتل بهره ببرند. شیوه ای از گردشگری نیازمند تجهیزات و خودروهای بخصوص خود دارد که تاکنون صنعت خودرو کشور توجهی به ساخت خودروهای سفری نداشته است. البته با توجه به اینکه خودرو سازان بزرگ کشور در تولیدات جاری خود هم با چالش های متعددی دست و پنجه نرم می کنند عجیب نیست کمپر ها جایگاهی در صنعت نداشته باشند. از همین رو تولیدات کارگاهی خودروهای کمپر توسط علاقه مندان به گردشگری که سر رشته‌ای از مسائل فنی خودرو هم دارند آغاز شد. در این همین رابطه به سراغ محسن رزمجو، یکی از کمپرسازان کشور رفتیم که گفت و گوی بازار با وی را در ادامه خواهید خواند.
* کمپرسواری در ایران از چه تاریخی آغاز شد و به نظرتان در ابتدا با چه چالش‌هایی مواجه بود؟
مسافرت با خودروهای ون از سال های گذشته به صورت انگشت شمار در ایران انجام می شد اما به آن شکل مرسوم دنیا از سال ۹۴ آغاز شد. یک نفر که به گردشگری و بازدید از مناطق طبیعی و تفریحی علاقه مند است سال ها پیش در یک فیلم سینمایی خارجی کاروان خودروهای سفری را می بیند و در تمام سایت ها و جاهایی که به فکرش می رسیده بدون اینکه اسم دقیقی از خودروهای سفری بداند شروع به جستجو می کند. در نهایت بعد از مدتی طولانی با یک آگهی برخورد می کند که تصویر یک کمپر را به نمایش گذاشته بود. این مختصری از شروع داستان هر یک از افرادی همچون بنده است که علاقه مند به خودروهای سفری هستیم.
به دنبال همین ماجرا یک مهندس خوش ذوق نیز به صورت کارگاهی پشت یک خودرو شورلت کمپر می سازد و در نمایشگاه نفت، گاز و پتروشیمی به نمایش می گذارد. نمایش خودرو در آن محل باعث این می شود که توجه تعداد زیادی از مردم جلب شود و رفته رفته افرادی که به این صنعت علاقه مند بودند در یکی از شبکه های اجتماعی دور هم جمع شوند. ابتدا تعدادشان به انگشت های یک دست هم به سختی می رسید اما حالا اعضای آن به بیش از ۳ هزار نفر افزایش یافته است که در هر سفر حدود ۳۰۰ دستگاه خودرو شرکت می کنند.
این شرکت کنندگان نیز از سراسر کشور برای مسافرت های مناطق بکر و جذاب کشور حاضر می شوند. البته در ابتدای شکل گیری این گروه‌ها مشکلاتی هم وجود داشت. چراکه با شناخته شدن شیوه سفر با خودرو شخصی و جلب شدن توجه مردم بسیاری تقاضا برای داشتن چنین خودرو هایی افزایش یافت اما تولید کننده‌ای در کشور نداشتیم. البته آگهی هایی منتشر می شد که متاسفانه برخی از آن ها با ارائه تصاویر زیبا فقط از عده ای از مردم کلاه برداری کردند. از طرفی هم عده ای دیگر اقدام به تغییر خودرو شخصی خود به صورت کارگاهی می کردند که اکنون متوجه می شیم چه خطراتی وجود داشته است.
* نمونه خاصی از این خودروها را به خاطر می آورید که نظر عده زیادی را به خود جلب کرده باشد؟
بله، آقای تفرشی که ساکن تفرش نیز بود خودرو پراید خود را به خودرو سفری تبدیل کرده بود در جای خودش خیلی جالب توجه بود. در آن زمان تعداد افرادی که با برش سقف خودرو رویای داشتن کمپر را در سر می پروراندند کم نبود. البته همین اقدامات هم باعث معرفی هرچه بیشتر این صنعت شد، اما همانطور که اشاره کردم نبود شرکتی قابل اعتماد برای مراجعه مشتریان این صنعت به چالشی بزرگ تبدیل شده بود. در همان زمان که موج کلاه برداری ها از علاقه مندان این حوزه افزایش یافت با تعدادی از دوستان گردشگر به این نتیجه رسیدیم که باید آغازگر عرضه رسمی چنین خودرو هایی باشیم. از همین رو شرکتی را تاسیس و سپس به تولید خودروهای کمپر اقدام کردیم.
* با توجه به اینکه در قوانین ایران هیچ ساز و کاری برای کمپر سواری دیده نشده بود، مشکلی با سازمان ها و ادارات نداشتید؟
چرا، ابتدای راه مشکلات بسیاری راه مان را سد کرده بود. چون تاکنون اقداماتی از این دست در ایران انجام نشده بود، سختی های زیادی داشت از جمله یافتن استانداردها و ترجمه آن ها که در اداره استاندارد هم تعریف شود. اکنون با گذر چهار سال از آغاز فعالیت مان با تولیدات اروپایی از لحاظ صنعت ۱۰۰ سال فاصله داریم اما خوشبختانه به حد قبولی، نمره اولیه رسیده ایم. کم کم تعداد تولیدکنندگان نیز افزایش یافت و تراک کمپر ها با کلاس های مختلف عرضه شد که شامل آر-وی که مجهز به باند هلیکوپتر روی سقف می شود.
ترک کمپر ها که نوع کوچک قبلی است و روی تویوتا هایلوکس سوار است و بزرگ آن که روی تریلر سوار است. همچنین اتوهوم ها، ون مبیل ها و ون واگن ها و غیره را هم شامل می شد. البته به صورت عامیانه هر خودرویی که تبدیل به کمپر می شود را به نام اتو هوم معرفی می کنیم. علاوه بر این‌ها کاروان‌های یدک کش را هم داریم که نمونه داخلی و خارجی دارند.
این صنعت گردشگری در ایران یواش یواش راه افتاد و شاخه های دیگری هم برای آن ترسیم شد. این وسط یک موضوع مثل همیشه جا ماند که فرهنگ کمپر سواری بود. در سال های اخیر شکل های قدیمی سفر تغییر کرده و سفرها نوین شده و به سفر کوله ای، سفر دوچرخه سواران و غیره تبدیل شده است که کمپر سواری تازه در ایران قدمت زیادی ندارد.
* به نظرتان خلا های فرهنگی برای کمپر سواری در چه چیزهایی است؟
همانطور که اشاره کردم کمپر سواری ناگهانی شروع شد و خیلی ها هم به این سمت حرکت کردند اما فرهنگ آن نبود. یک شرکت تولیدی به جای اینکه سه الی چهار سال از زمانش را صرف فروش کند باید صرف فرهنگ این کار کند. در گذشته در جاده جلوی کمپر سواران را پلیس می گرفت و می گفتند این چیست اما حالا می گویند امکاناتش چیست؟ خیلی زحمت برای چنین کاری کشیده شده است. اکنون کمپر سواران هر سفر خود را با یک شعار و نام آغاز می کنند. برای مثال شعار رانندگی بدون جریمه و غیره را انتخاب می کنند.
با توجه به اینکه گردشگری در سال ۲۰۱۸ به عنوان صنعت دوم جهان معرفی شد و ظرفیت‌های دیگری از جمله گردشگری سلامت را در آن دیدند. گردشگر درمانی هم از زمانی که به کشور می آید تا برود باید در محلی اسکان داده شود و در همین زمان می‌توان با به گردش بردن گردشگر کلی فرصت درآمدزایی ایجاد کرد. در این راستا به خانه موسیقی نیز پیشنهاد دادیم کارناوال برای گردشگری موسیقی راه اندازی شود.
البته در این زمینه ساده ترین شیوه استفاده از کمپر برای گردشگری کافه سیارهایی است که در حوزه غذا همین حالا هم اشتغال‌زایی بالایی ایجاد کرده‌اند و برای مردم جذابیت دارند. در این راستا نیز پیش بینی شده بود در سال ۲۰۲۰ گردشگری به عنوان صنعت اول معرفی خواهد شد که کرونا چنین اجازه‌ای نداد.
* اشاره کردید برای هر سفر شعار و حتی موضوعی خاص انتخاب می کردید، خاص ترین سفری که داشتید با چه موضوع و به کجا بود؟
در دوره ای که خبرهای متعددی از گروه تروریستی داعش منتشر می شد تصمیم گرفتیم طی ۴۰ روز با کمپر سواران از خط مرزی کشور با شعار تشکر از مرزبانان بازدید داشته باشیم که با استقبال بالایی هم مواجه شد. در این برنامه هم مردم با کمپر آشنا شدند، هم از مرزبانان تشکر و تقدیر به عمل آمد و رسانه ها نیز خیلی خوب اخبار را پوشش دادند. فرهنگ سازی به همین شیوه درحال انجام است و روز به روز بر شمار علاقه مندان نیز افزوده می شود اما اتفاق جالبی که رخ داد در دوران کرونا بود. الان سفر ممنوع شده است. رعایت پورتکل‌ها نیز کار ساده ای نیست و از همین روز حالا بعد از چند ماه شیوع بیماری کرونا سفر با کمپر ها به عنوان یک ظرفیت بدون خطر معرفی می شود. علاوه بر این سفر با کمپر ها نسبت به رزور هتل بسیار ارزان تر است.
به طور کلی سفر سه هزینه اصلی دارد؛ حمل و نقل، اسکان و خوراک که وقتی با خودرو خود به مسافرت می روید یک کاروان هم به آن وصل می کنید و دیگر هزینه ای به مسافر اضافه نخواهد شد. بنابراین اگر مردم با این مورد آشنا شوند و بتوانند هزینه اولیه یک کاروان را تهیه کنند، می توانند از آن به بعد سفر کم هزینه ای را داشته باشند. البته با توجه به اینکه این صنعت جدید است و افراد متقلب هم تعداد کمی ندارند، به عنوان تولیدکننده کمپر به مردم توصیه می کنم فقط به تماشای عکس اکتفا نکنند و از کسانی که نمونه کار می بینند خرید کنند.
* در حال حاضر کسی که به استفاده از خودرو کمپر علاقه دارد باید چقدر برای خرید یک کمپر هزینه کند؟
درصورتی که علاقه مندان بخواهند کمپر داخلی خریداری کنند باید بین ۸۰ تا ۱۲۰ میلیون تومان هزینه کنند این درحالی است که اگر واردات آزاد می‌شد نسخه خارجی آن نزدیک به ۶۰۰ میلیون تومان قیمت گذاری می شود. تنها فرق تولیدات داخلی و خارجی نیز در این است که هرچند به لحاظ فنی خوب هستند اما از لحاظ ظاهری جای کار بیشتری دارند. هرچند به عنوان گردشگری که با خودرو به سفر می رود تلاش های بسیاری برای مشخص شدن جایگاه این صنعت انجام دادیم اما هنوز نگاه جدی برای توسعه این صنعت مبنی بر کمپرها نیست. این کاروان ها برای زمان برف و باران بسیار مفید هستند. اکنون استفاده از این خودروها توسط هلال احمر، کلینک های پزشکی، درمانگاه های سیار در مناطق محروم و غیره از اهمیت بالایی برخوردار است. علاوه بر این توریست خارجی فارغ از آثار مذهبی- تاریخی عاشق بیابان های ایران هستند. بنابراین توجه به کمپر ها می تواند صنعت گردشگری ایران را زیر و رو کنند و جذب توریست داشته باشد.
* به عنوان یک گردشگری به نظرتان تامین امنیت کاروان ها و کمپر ها چقدر مورد توجه قرار گرفته است؟
به رغم اینکه رسانه های خارجی در تلاش هستند که تصویری غیر واقعی از مسیرهای گردشگری ایران به نمایش بذارند که این موضوع هم ناشی از کم کاری رسانه های داخلی است اما خوشبختانه به عنوان یک گردشگر به صراحت می گویم که هر چقدر امنیت در مناطق گردشگری کشورهای خارجی وجود دارد، ایران هم همانطور است و فرقی بین کشورها در این زمینه وجود ندارد.
البته بخشی از این کم اعتمادی هم به این دلیل است که در ایران از گردشگری فقط هتل سازی بلد هستیم. از همین رو نیاز است مسئولان به این مساله ورود و برای کمپر ها کمپ های گردشگری دولتی ایجاد کنند. اگر در هر شهر حداقل هشت کمپین پارک وجود داشته باشد هم این صنعت رشد می کند و هم امنیت گردشگران تامین می شود.
نظر شما