رونق گردشگری آذربایجان شرقی با بازاریابی دیجیتال

احمد حمزه زاده؛ بازار: متیو لومسدن در تعریف گردشگری می‌گوید: «گردشگری اساساً به معنای مسافرت از یک مبدأ به یک مقصد به‌منظور سیاحت یا تجارت است و مفهوم آن فرآیندهای مبادله فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی را نیز دربرمیگیرد. این عوامل در مجموع، شبکه‌ای را بوجود می‌آورند که برای آن، واژه مسافرت یا گردشگری بکار برده می‌شود.»

توسعه صنعت گردشگری برای هر کشور می‌تواند منافع استراتژیک و حیاتی از جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی داشته باشد. کشورهای مختلف نیز با تکیه‌بر مسائل فرهنگی و اقتصادی خویش از منظر خاص، آن را موردتوجه قرار می‌دهند، تمامی کشورها در رقابتی فشرده و تنگاتنگ در پی استفاده از فرصت‌ها و مزایای بیشمار حاصل از آن هستند تا به‌واسطه آن، رفاه نسبی را برای حال و آینده جوامع خود رقم بزنند.

مسلماً در صنعت گردشگری، سرمایه‌های ملی جهانگردی هر منطقه، جاذبه‌های تاریخی، طبیعی، فرهنگی و هنری آن است که می‌تواند به‌عنوان پارامترهایی برای توسعه گردشگری بشمار آید. در این میان جاذبه‌های فرهنگی آذربایجان شرقی در کشور ایران همانند آثار و ابنیه تاریخی، موزه‌ها، مکان‌های دیدنی و زیارتی، موسیقی، آیین‌ها و رسوم مختص این خطه و جاذبه‌های اکوتوریسم آن از مهم‌ترین عوامل جذب گردشگر به این استان هستند.

با توجه به اینکه گردشگری صنعتی پویا و گسترده است، لذا در سال‌های اخیر با به‌کارگیری ابزارهای نوین و کارآمد، زمینه رشد و بهره‌مندی جوامع از مزایای آن تسهیل شده است که به دنبال این امر، فعالیت‌های مرتبط با صنعت گردشگری نیز جایگاه ویژه‌ای یافته‌اند، به‌طوری‌که بخش عمده‌ای از کشورهای جهان با توسعه بخش گردشگری خود و به‌کارگیری روش‌هایی نوین همچون دیجیتال مارکتینگ علاوه بر جهانی ساختن ظرفیت‌های خود، دسترسی علاقه‌مندان و گردشگران را به آن تسهیل بخشیدند.

آذربایجان شرقی به عنوان یکی از استان‌های پیشتاز کشور، همواره در راستای توسعه صنعت گردشگری پیشرو بوده و با بهره‌مندی از ظرفیت‌های تاریخی، فرهنگی، اجتماعی، هنری و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی به عنوان بازوان توانمند توسعه اقتصاد استان، اقدامات نوینی را در راستای به‌روزرسانی زیرساخت‌های گردشگری انجام داده است.

بازاریابی گردشگری را اساساً می‌توان فرآیند عرضه خدمات به‌منظور تأمین تقاضای گردشگران در بازارها و مقاصد گردشگری بیان کرد، از این‌رو آذربایجان شرقی نیز طی سال‌های اخیر با تقویت زیرساخت‌های گردشگری در حوزه دیجیتال مارکتینگ در تلاش بوده تا علاوه بر معرفی گسترده ظرفیت‌های خود، بستر لازم را برای تأمین تقاضای گردشگران فراهم سازد.

با آغاز پاندمی کووید-۱۹ در سراسر جهان، صنعت گردشگری با بحران بزرگی مواجه شد که کسب‌وکارهای بسیاری را با مشکلات عدیده‌ای روبرو کرد، اما دیری نگذشت که سیستم‌های نوین در این صنعت فعال، بحران کووید-۱۹ را به فرصتی برای بدون مرز ساختن گردشگری تبدیل کرد، بطوریکه در ۶ ماه نخست سال ۹۹ دسترسی به بخش عمده‌ای از جاذبه‌های گردشگری جهانی از طریق گردشگری الکترونیک برای تمامی جوامع میسر شد.

اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی نیز با تبدیل این بحران به فرصتی طلائی برای تقویت زیرساخت‌های خود در حوزه دیجیتال مارکتینگ، طی ۶ ماه نخست سال ۹۹ اقدامات ویژه‌ای برای دسترسی آسان مردم به اطلاعات مربوط به جاذبه‌های گردشگری و همچنین صنایع‌دستی استان و غنی‌سازی اوقات فراغت آن‌ها انجام داد.

این اداره کل طی نوروز ۹۹ که با ایام قرنطینه شیوع کووید-۱۹ همراه بود، با تولید فتوکلیپ و ویدئوکلیپ های ۳۶۰ درجه‌ای به معرفی بیش از ۱۵۰ ابنیه و اماکن تاریخی، موزه و جاذبه‌های طبیعی گردشگری پرداخت تا بدین‌وسیله علاوه بر حمایت از نهضت در خانه بمانیم، امکان دسترسی علاقه‌مندان به اطلاعات گردشگری استان و انتخاب هدفمند مقصد گردشگری پس از گذر از این دوره بحرانی را فراهم سازد.

همان‌طور که پیش از این ذکر شد، شیوع ویروس کووید-۱۹ در جهان تحولی عظیم در نظام گردشگری و انتخاب سفر ایجاد کرد، بطوریکه با دسترسی جامع علاقه‌مندان به اطلاعات گردشگری، زین پس سفرها با دانش و آگاهی بیشتری توسط گردشگران انجام خواهد شد، از اینرو اداره کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی نیز اقدامات خود در راستای تسهیل سفر و دسترسی آسان به اطلاعات گردشگری استان را تا به امروز تداوم بخشیده و علاوه بر تولید ویدئو کلیپ‌های جامع از جاذبه‌های گردشگری استان، چندی از موزه‌های شاخص استان را نیز به سیستم (QR Code) مجهز کرده است.

بی‌شک یکی از ارکان مهم و اصیل گردشگری در جهان، هنر دست هنرمندان زبده و خلاقی است که به‌مثابه آینه تمام نمای فرهنگ و اصالت هر جامعه‌ای به‌واسطه گردشگران در جای‌جای دنیا به نمایش درمی‌آیند و اصالت را توشه راه مسافران مرزهای دور و نزدیک می‌کند.

هنر دست هنرمندان اصیل و متبحر آذربایجان شرقی در تمامی ادوار تاریخی شناخته‌شده است و سالانه گردشگران بسیاری را برای نظاره تلفیق ذوق و خلاقیت در یک قاب و همچنین انتخاب آن‌ها به‌عنوان توشه راه خود، میهمان استان می‌کند.

با توجه به اینکه در حال حاضر بیش از ۱۳ هزار هنرمند فعال در بیش از ۸۰ رشته هنری آذربایجان شرقی به فعالیت می‌پردازند، لذا این اداره کل در راستای حفظ هنرهای اصیل، ترویج، آموزش، رونق چرخه اقتصادی صنایع‌دستی استان و همچنین  تسهیل دسترسی علاقه‌مندان به هنرهای دستی و سنتی آذربایجان شرقی، اقدام به طراحی و راه‌اندازی بازار اینترنتی صنایع‌دستی آذربایجان کرده است که در این سایت آثار هنرمندان به‌صورت کامل و جامع معرفی و امکان عرضه مستقیم و آسان را برای متقاضیان فراهم می‌سازد.

امروز ششم مهرماه سال ۹۹، روز جهانی گردشگری است که اگرچه با سختی‌ها و تحولات بزرگی همراه بود، اما زمینه تبدیل بحران به فرصت را برای جوامع بشری فراهم ساخت تا با بازنگری ظرفیت‌ها و تقویت زیرساخت‌های خود برای تبیین آینده‌ای روشن در صنعت گردشگری، برنامه‌هایی کارآمد و نوینی را برای توسعه این صنعت پویا و به دنبال آن رونق اقتصادی بکار گیرند.