اسدالله خسروی؛ بازار: بانک مرکزی پس ازچند روز ارزپاشی در صرافی ها با هدف تنظیم قیمت ها در این بازار بالاخره به اشتباه خود پی برد و با متوقف کردن سیاست پرداخت ارز سهمیه ای با کارت ملی به مردم، مانع از هدر رفت این منابع ملی شد. سیاست بانک مرکزی در جلوگیری از رشد قیمت ها در بازار آزاد با پرداخت ۲۲۰۰ دلار به هر ایرانی دارنده کارت ملی، خیلی زود شکست خورد. اقدامی غیر کارشناسانه ای که هر چند به سرعت اصلاح شد اما کارنامه مدیریت ارزی بانک مرکزی را زیر سئوال برد.
سئوال اقتصاددانان و آحاد مردم از مدیران بانک مرکزی این است که چرا و با چه توجیهی منابع ارزی کشور باید بدون حساب و کتاب به بازار عرضه تا از این طریق جیب دلالان سودجو پرشود.؟ ارزی که به دلیل تحریم های ناجوانمردانه بسختی بدست می آید و در صیانت و مصرف آن باید بسیار حساس بود.
ایجاد تقاضای کاذب در بازار ارز با ارز پاشی بانک مرکزی
از طرفی با توجه به فاصله قیمتی بین ارز سهمیه ای با ارز آزاد در بازار، دست اندرکاران چنین تصمیمی باید به این نکته مهم توجه می کردند که تزریق ارز به بازار آن هم با این شکل و شمایل تقاضای کاذب را در بازار ایجاد کرده و این روند به تحریک گسترده تقاضا و در نهایت افزایش قیمت ارز منجر می شود.
در چنین شرایطی هفته گذشته پس ازعرضه ارز سهمیه ای توسط بانک مرکزی به صرافی ها و وجود شکاف قیمتی بین نرخ این نوع ارز با ارز بازار آزاد خیلی ها که توان مالی خرید ۲۲۰۰ دلار را داشتند برای خرید به صرافی ها هجوم آورند اما آن دسته از کسانی که از روی ناآگاهی و یا عدم توان مالی نتوانستند به این ارز ارزان برسند با استفاده از کارت ملی خود خریدار ارز برای دلالان شدند.
تحریک تقاضا و گرانتر شدن نرخ انواع ارز
به این ترتیب آنها مبلغی را به عنوان پاداش حق الزحمه ماندن در صف های طولانی و مزد برخوداری از مزیت کارت ملی را از دلالان می گرفتند چرا که سرمایه اولیه خرید دلار سهمیه ای از سوی دلال انجام می شد. در این میان طی چند روز ارزپاشی بانک مرکزی به بازار، سودهای کلان فقط نصیب سوداگران و سرمایه گذاران شد و بازار دلالی در جلو صرافی ها شکل گرفت.
این رویکرد بانک مرکزی که با هدف کاهش قیمت نرخ ارز و جلوگیری از رشد قیمت ها انجام شد، متاسفانه عکس هدف عمل کرد و قیمت ها در بازار ارز و سکه طی هفته گذشته گرانتر شد. مضاف بر اینکه با عرضه ارز سهمیه ای در صرافی بانک ها این اقدام باعث تحریک بازار و رشد تقاضا و در نهایت افزایش قیمت ارز در بازار انجامید.
اقدام غیر اقتصادی بانک مرکزی در عرضه ارز به بازار برای جلوگیری از رشد قیمت ها
مسعود دانشمند، عضو اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با «بازار» درباره تاثیر گذاری عرضه ارز از سوی بانک مرکزی در صرافی ها برای تامین نیاز متقاضیان این کالا گفت: شیوه ای که بانک مرکزی در تزریق ارز در قالب پرداخت ارز با کارت ملی در پیش گرفت کاملا غیر اقتصادی و نادرست بود چرا که این نوع ارز نه تنها به نیازمند واقعی نرسید بلکه بازار سفته بازی را نیز گرم کرد.
وی با بیان اینکه ارز یک کالاست و قیمت آن نیز باعرضه و تقاضا در بازار تعین می شود، گفت: با کمبود هر کالایی در بازار تقاضا برای تهیه آن افزایش و به دنبال آن قیمتش نیز بالا می رود. حال با توجه به اقدام بانک مرکزی درعرضه ارز به صرافی ها و فروش این کالا در قالب ارز سهمیه ای به مردم، متاسفانه عواقب چنین تصمیمی در نظر گرفته نشده بود که این راهکار اشتباه، موجب گرانی ارز و تشکیل صف برای سودآوری سرمایه گذاران شد.
ناهمگونی سیاست ها برای ساماندهی بازارها
این فعال اقتصادی به ناهمگونی و ناهماهنگی سیاست ها برای تعادل قیمت در همه بازارها اشاره کرد و اظهارداشت: پس از رشد سهام شرکت ها در بازار سرمایه، قیمت، سکه، خودرو و ارز نیز در مسیر رشد قرار گرفت. با افزایش نرخ این کالاها در بازار خیلی از سرمایه گذاران بورسی از این بازار خارج و سرمایه هایشان را برای سودآوری هرچه بیشتر به چنین بازاری آوردذند.
دانشمند خاطرنشان کرد: اگر بازار ارز و سکه با سیاست های درست و کارشناسی تثبت می شد، شاهد ریزش شاخص ها در بازار سرمایه نبودیم. اما از آنجایی که بازار ارز و سکه آن هم و در شرایطی که بورس شرایط خوبی نداشت، فعال شد و قیمت ها در این بازار سیر صعودی به خود گرفتند خیلی از سرمایه گذاران با رها کردن بورس به بازار سکه و ارز آمده و قیمت ها را با تحریک تقاضا در این بازار گران و گرانتر شد.
عضو اتاق بازرگانی ایران با انتقاد از سیاست گذاری های بانک مرکزی و مجموعه دولت در جلوگیری از رشد قیمت ها در همه بازارها افزود: وجود نقدینگی در بازار و ناتوانی دولت در هدایت این منابع به بخش تولید و اقتصاد کشور موجب شده است تا هر از چند گاهی شاهد رشد و رونق قیمت در یک بازار و نابودی بازار دیگر شویم چرا که نقدینگی همچون سیلی ویرانگر مسیر بازارهایی را در پیش می گیرد که جذابیت خاصی برای رشد قیمت و سودآوری دارند.
تصمیمات خلق الساعه ای که زیان بار است
پیمان مولوی دبیر انجمن اقتصاددانان ایران نیز در این باره به «بازار» گفت: سیاست تزریق ارز از سوی بانک مرکزی به صرافی ها و پرداخت آن با کارت ملی سیاستی کاملا اشتباه بی توجیه بود چرا که باعث تحرک تقاضا در بازار شد و قیمت ها را در این بازار افزایش داد.
وی با بیان اینکه محدودیتی برای خرید ارز سهمیه ای از سوی بانک مرکزی ایجاد نشد و این موضوع باعث شد تا سوداگران و سرمایه گذاران از چنین موقعیتی به خوبی منتفع شوند، اظهار داشت: سیاست ساماندهی بازار ارز این گونه نیست که ارز به بازار ریخته شود بدون آن که تبعات آن در نظر گرفته نشود.
دبیر انجمن اقتصاددانان ایران افزود: اگر بازار سرمایه رونق می گرفت و دولت در این راستا گام برمی داشت، سرمایه های خرد از این بازار به بازار سکه و ارز کوچ نمی کرد و قیمت ها در این بازار صعودی نمی شد تا بانک مرکزی نیز اقدام به ارزپاشی بی هدف کند.
این تحلیلگر اقتصادی خاطرنشان کرد: تصمیم بر ساماندهی نرخ ارز در بازار نباید خلق الساعه باشد بلکه باید تبعات و تمام جوانب آن در نظر گرفته شود، چرا که سیاست گذاری در این بخش باید همراه با چشم اندازی دور صورت گیرد تا شاهد نوسان های ادامه دار در بازار ارز نشویم.
نظر شما