بازار؛ گروه فناوری اطلاعات: سرمایه گذاری در حوزه کسب و کارهای نوین با شیب تندتری در حال کاهش است. کاهشی که افشین کلاهی صمدی رئیس کمیسیون کسب و کارهای دانش‌بنیان اتاق ایران دلیل اصلی آن را ریسک بالای سرمایه گذاری در این حوزه می‌داند. این فعال بخش خصوصی می‌گوید: در شرایط ناپایدار اقتصادی اشتهای سرمایه گذاری در فعالیت پر ریسک کاهش می‌یابد و کسب و کارهای نوین ماهیتا فرا ریسک هستند. جدای از این بسیاری از کسانی که به نوعی با مفاهیم استارت آپی آشنا بودند(چه ایرانی و چه خارجی) کشور را ترک کردند. بنابر این پیش بینی می‌شود که میزان سرمایه گذاری استارت آپی کاهش بیشتری را نسبت به کسب و کارهای سنتی تجربه کند.
او که معتقد است بسیاری از متقاضیان ورود به این حوزه فاقد دانش و مهارت لازم برای راه اندازی یک کسب و کار هستند، می‌گوید: حدود ۹۰ درصد استارت آپ ها در همان بدو ورود ورشکسته شده و اصلا به سوددهی نمی رسند. این خبر را در شرایطی این فعال بخش خصوصی اعلام می‌کند که پاندمی کرونا فرصت ویژه ای برای بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی در کشورهای مختلف ایجاد کرده بود. بر اساس آماری که فروش آمازون ۲۶ درصد بیشتر شده و درآمدش در ۳ ماهه نخست ۲۰۲۰ به حدود ۷۵.۴ میلیارد دلار رسید. سهام شرکت زوم هم در این مدت ۱۲۰ درصد رشد کرده است. آنگونه که آمارها نشان می‌دهد این برنامه در روزهای کرونایی میزبان ۳۰۰ میلیون نفر در جلسات ویدوئی است.
در شرایط ناپایدار اقتصادی اشتهای سرمایه گذاری در فعالیت پر ریسک کاهش می‌یابد و کسب و کارهای نوین ماهیتا فرا ریسک هستند. جدای از این بسیاری از کسانی که به نوعی با مفاهیم استارت آپی آشنا بودند(چه ایرانی و چه خارجی) کشور را ترک کردند
در ایران هم طبق آمار اعلامی از طرف سازمان فناوری اطلاعات پیش از کرونا سقف تبادل روزانه داده در کشور عددی بالاتر از ۲ ترا بیت بر ثانیه بود، اما امروز این عدد به ۵.۴ ترا بیت رسیده است. کووید ۱۹ در حالی چنین سطح از افزایش تقاضایی را ایجاد کرده که معاون وزیر ارتباطات مدعی است حتی با دقیق‌ترین برنامه‌ریزی‌ها هم قادر به انجام این کار نبوده است.
مثل همیشه کسب و کارهایی که توانسته‌اند خود را با این شرایط وفق دهند، درآمدهای بالایی را به جیب زده‌اند. رئیس کمیسیون کسب و کارهای دانش‌بنیان اتاق ایران معتقد است: استارت آپ هایی که توانسته‌اند بخشی از نیازهای مردم را بهتر برطرف کنند رشد قابل توجهی را تجربه کرده و به نوعی برنده شرایط کرونایی بودند.
رئیس کمیسیون کسب و کارهای دانش‌بنیان اتاق ایران که کرونا را تنها شتاب دهنده روندهایی می‌داند که قرار بوده اتفاق افتد، ادامه داد: البته ما در حوزه استارت آپی نیز شاهد ورود هیجانی و بدون مطالعه برخی از افراد و سرمایه گذاران به این حوزه هستیم. این اتفاق را در بورس هم شاهد هستیم و می‌بینیم که چطور افراد حقیقی با حداقل دانش و اطلاعات فنی و تخصصی در حال شیرجه زدن در بازار سرمایه هستند. این افراد در نهایت با زیان‌های سنگینی مواجه می‌شوند و دستاوردی جز زیان‌های سنگین نخواهند داشت.
در حوزه استارت آپی نیز شاهد ورود هیجانی و بدون مطالعه برخی از افراد و سرمایه گذاران به این حوزه هستیم. این اتفاق را در بورس هم شاهد هستیم و می‌بینیم که چطور افراد حقیقی با حداقل دانش و اطلاعات فنی و تخصصی در حال شیرجه زدن در بازار سرمایه هستند. این افراد در نهایت با زیان‌های سنگینی مواجه می‌شوند و دستاوردی جز زیان‌های سنگین نخواهند داشت
بزرگترین بازندگان و برندگان پاندمی کرونا
البته همه گیری ویروس کرونا برای بسیاری کسب و کارهای نوین شرایط را بدتر هم کرد. بر اساس گزارشی که خبرگزاری فرانسه منتشر کرده شرکت تاکسی اینترنتی اوبر Uber در ۳ ماهه اخیر ۱.۸ میلیارد دلار زیان کرده است. اوبر که در سانفرانسیسکو مستقر است، اعلام کرد که درآمد کل این شرکت نسبت به سال گذشته ۲۹ درصد کاهش یافته و به ۲.۲ میلیارد دلار رسیده است در حالی که سود حاصل از تحویل کالاها نتوانسته افت ۷۵ درصدی تعداد رزرو مسافران را جبران کند. اما استارت اپ‌های فعال در حوزه گردشگری را می‌توان بزرگترین بازندگان پاندمی کووید ۱۹ دانست.
بر اساس آنچه سازمان جهانی گردشگری اعلام کرده، زیان صنعت گردشگری در جهان به دلیل شیوع ویروس کرونا در فاصله ژانویه تا ماه مه گذشته به بیش از ۳۲۰میلیارد دلار رسیده که این رقم ۳برابر زیان این صنعت در دوران بحران مالی سال ۲۰۰۹میلادی است. کلاهی معتقد است در حوزه کسب و کارهای نوین در ایران هم بیشترین زیان متوجه استارت اپ‌های حوزه گردشگری بوده و بسیاری از آنها ورشکسته شده و قادر به ادامه فعالیت نیستند. بر اساس آماری که اعلام شده میزان رزرو بلیت در سایت علی بابا در فروردین کاهش ۹۰ درصدی را تجربه کرده و درآمد فلایتیو حدود ۷۵ درصد کاهش یافته است. میزان سفرها توسط اسنپ هم حدود ۷۰ درصد کمتر شده است.
بسیاری از استارت آپ‌های حوزه آموزش از ابتدای کرونا تا رشد بالای ۱۰۰۰ درصد داشتند. همچنین میزان تماشای فیلم از طریق فیلیمو حدود ۶۵ درصد افزایش یافته است
رشد ۱۰۰۰ درصدی استارت آپ های آموزشی
در مقابل استارت آپ های فعال در حوزه آموزش آنلاین در این مدت توانسته‌اند رشد قابل توجهی را به نام خود ثبت کنند. سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهور که آموزش و پرورش با ۱۵ میلیون دانش آموز را بازار خوبی برای استارت آپ آموزشی می‌داند، به تازگی گفته که بسیاری از استارت آپ‌های حوزه آموزش از ابتدای کرونا تا رشد بالای ۱۰۰۰ درصد داشتند. این بحران فرصت مناسبی بود تا استارت آپ‌های آموزشی، خدمات خود را بیش از گذشته ارائه دهند. استارت آپ ها در حوزه اکران فیلم هم توانستند در این مدت وضعیت خود را تا حد زیادی بهبود ببخشند. به عنوان مثال میزان تماشای فیلم از طریق فیلیمو حدود ۶۵ درصد افزایش یافته است.
پسا کرونایی در حوزه کسب و کارهای نوین وجود ندارد. تجربه تماشای فیلم به‌وسیله اینترنت در منزل، خرید اینترنتی، کلاس آموزشی و تجربه‌هایی شبیه این، تصور بازگشت به گذشته در این موارد را بسیار سخت کرده است
رشد ۸۰ درصدی مرسولات پستی در ۵ ماه
اما در اقتصاد کرونا زده، استارت آپ‌های فعال در حوزه فروش کالا را از دیگر برندگان این روزهای ویروس زده می‌توان دانست. مدیر عامل شرکت پست می‌گوید که در در پنج ماه ابتدایی امسال ۱۸ میلیون بسته پستی تحویل داده شده این در حالی است که حجم مرسولات پستی در مدت مشابه سال گذشته تنها ۱۰ میلیون بسته بوده و نشان دهنده افزایش ۸۰ درصدی عملکرد این شرکت در این مدت است. اسنپ مارکت از افزایش ۵۰ درصدی تقاضا در این بخش خبر داده است.
پسا کرونایی وجود ندارد
به نظر می‌رسد که پسا کرونایی در حوزه کسب و کارهای نوین وجود ندارد. تجربه تماشای فیلم به‌وسیله اینترنت در منزل، خرید اینترنتی، کلاس آموزشی و تجربه‌هایی شبیه این، تصور بازگشت به گذشته در این موارد را بسیار سخت کرده است. کافی است که کمی بیشتر به فکر زیرساخت‌های لازم برای این عادت‌های جدید زندگی مردم باشیم.
نظر شما