بازار؛ گروه جهان: «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه جمعه گذشته طی سخنانی گفت: ترکیه بزرگترین منبع گازی تاریخ ترکیه را در دریای سیاه کشف کرده است. این میدان ۳۲۰ میلیارد متر مکعب گاز دارد و در سال ۲۰۲۳ برداشت از آن آغاز خواهد شد.
وی افزود: شبیه این کشف را در دریای مدیترانه نیز خواهیم دید. نه تنها در دریا بلکه در خشکی نیز فعالیت برای کشف منابع انرژی را با سرعت و دقت بیشتری دنبال خواهیم کرد. در کنار کشتی فاتح که شادی امروز را برای ما رقم زده است، با کشتی‌های حفاری «یاووز» و «قانونی» به یکی از کشورهای پیشرو جهان در زمینه اکتشاف انرژی تبدیل شده‌ایم.
در خصوص اهمیت این کشف، خبرنگار بازار گفتگویی با پروفسور «آرشین ادیب مقدم» استاد دانشگاه لندن داشته که در ادامه می آید.
پروفسور ادیب مقدم در دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن(SOAS) در کسوت استاد اندیشه جهانی فعالیت دارد و در دانشگاه کمبریج به عنوان عضو افتخاری انجمن اعتماد اروپا (Cambridge European Trust Society) این دانشگاه انتخاب شد. او نویسنده چندین کتاب از جمله درباره انقلاب‌های عربی و انقلاب ایران (انتشارات Bloomsbury در سال ۲۰۱۳) و «Psycho-nationalism»(انتشارات دانشگاه کمبریج، ۲۰۱۷) است. علاوه بر این، تاکنون بیش از ۵۰ مقاله تحقیقاتی را در مجلات علمی و کتاب منتشر کرده و سخنرانی‌های بسیاری را از جمله در کشورهای ژاپن، قطر، ارمنستان، ایالات متحده، ایران، آلمان و بریتانیا انجام داده است.
*ترکیه از کشف یک میدان گازی با حجم ۳۲۰ میلیارد متر مکعب خبر داده و آنرا «بزرگترین میدان گازی» ترکیه در دریای سیاه یاد کرده است. کشف این میدان گازی چه نقشی در آینده اقتصادی و سیاسی ترکیه خواهد داشت؟
این تأثیر از منظر چشم انداز ژئواستراتژیک ترکیه چشمگیر نخواهد بود. این کشور به حفظ منافع خود ادامه خواهد داد و قدرت خود را در سراسر منطقه ای که در آن قرار دارد، محافظت می کند. با توجه به اندازه(مساحت) و تاریخ خود، این انتظار می رود.
با توجه به خطوط ژئوپلیتیک ترکیه، این میدان گازی باعث می شود که ریسک سیاست خارجی از نظر اقتصادی عملی تر شود، زیرا ترکیه به طور فزاینده ای از گاز وارداتی بی نیاز می شود. مهمتر از همه، اهرم ترکیه در اتحادیه اروپا افزایش می یابد.
*بر اساس آمارها، ترکیه سالیانه حدود ۴۰ میلیارد دلار نفت و گاز از روسیه، ایران، آمریکا و چند کشور منطقه جهت رفع نیازهای داخلی خریداری می کند. کشف این میدان گازی چه استقلال عملی به ترکیه در تحولات منطقه ای و بین المللی خواهد داد؟
همانطور که اشاره شد، ترکیه به این جنبه سیاست اقتصادی و فرهنگ سیاست خارجی وابستگی کمتری خواهد داشت. موقعیت چانه زنی این کشور افزایش یافته است.
*کشف این میدان گازی چه تأثیری بر واردات گاز این کشور از ایران و به طور کلی بر روابط ترکیه با ایران خواهد گذاشت؟
روابط ایران و ترکیه عمیق است و فراتر از قلمرو اقتصادی است. نه تنها پیوندهای ایدئولوژیک و تاریخی آشکار، بلکه نقاط مورد توجه ژئواستراتژیک وجود دارد - از سوریه گرفته تا مسئله کردستان - که منافع دو کشور را همسو می کند.
همانطور که در کتاب آینده خودم «ایران چیست؟» نوشتم: روابط ترکیه و ایران از بسیاری جهات الگویی برای شایستگی گفت و گوهای استراتژیک است که با وجود اختلاف نظرهای اساسی در هر بحران اساسی در دهه های گذشته مورد لحاظ قرار گرفته است. ترکیه و ایران با توجه به وسعت و وزن تاریخی، برای یک اوراسیای صلح آمیز کلیدی هستند.
هیچ یک از کشورهای دیگر این منطقه چنین موقعیتی را از نظر ژئوپلیتیک و هم از نظر معنایی ندارند. کشف این میدان گازی پانوشت جزئی برای این واقعیت تجربی است.
*کشف این میدان گازی بر اهمیت تحولات دریای مدیترانه برای ترکیه خواهد افزود. ارزیابی شما چیست؟
ترکیه اکنون مدت مدیدی سیاست مدیترانه ای داشته است. مسئله قبرس یکی از نمونه های بسیار است، اما همچنین به دلیل جریان مهاجرت که ترکیه اداره کرده است، با فداکاری های بسیار واقعی تر از بیشتر کشورهای اتحادیه اروپا. این اکتشاف به اهمیت مدیترانه می افزاید، اما آن را دوباره کشف نمی کند.
نظر شما