بازار؛ گروه آب و انرژی: در مردادماه ۱۴۰۴ گروه مپنا از مراسم رونمایی از نخستین توربین گاز کلاس F ایرانی با حضور وزیر نیرو خبر داد. درحالی که راندمان صنعت برق ایران در طی سال های گذشته به حدود ۳۹ درصد رسیده است استفاده از توربین های کلاس F وقتی در یک نیروگاه سیکل ترکیبی استفاده شود، راندمان نیروگاه را به حدود ۵۵ تا ۵۸ درصد میرساند. این افزایش راندمان، تحولی چشم گیر در صنعت برق ایران محسوب می شود و می تواند میزان بازدهی نیروگاه های ایران را تا حد قابل قبولی ارتقا دهد.
با این وجود آن چه به آن توجه نشده این نکته است که توربین های گازی کلاس F فناوری متعلق به دهه ۱۹۹۰ میلادی است که متاسفانه در زمان خود مورد توجه مدیران صنعت برق ایران قرار نگرفته. در حال حاضر نیروگاه های برق در جهان از توربین های گازی کلاس H و کلاس J استفاده می کنند که از راندمانی حدود ۶۴ درصد برخوردارند.
توربین های گازی کلاس H و کلاس J
توربین های گازی کلاس H و کلاس J به دمای بسیار بالای ورودی گازهای احتراق به توربین نیاز دارند و این دما از مرز ۱۴۰۰ درجه سانتیگراد عبور کرده و به ۱۶۰۰ درجه سانتیگراد و بالاتر میرسد. دستیابی به چنین دمایی، نیازمند جهشهای فناورانه در زمینه مواد و خنککاری بوده است. این فناوری اجازه داده است تا دمای احتراق به شکل چشمگیری افزایش یابد و راندمان به سطوح ۶۴ درصد برسد.
راندمان بالاتر به معنای مصرف سوخت کمتر برای تولید هر مگاوات ساعت برق است. این موضوع مستقیماً به معنای کاهش تولید دیاکسید کربن (CO₂) است. علاوه بر این، سیستمهای احتراق پیشرفته در این توربینها، تولید اکسیدهای نیتروژن (NOx) را نیز به حداقل میرسانند.
توربینهای کلاس H از سال ۲۰۰۸ و توربینهای کلاس J چند سال بعد، از سال ۲۰۱۱ وارد نیروگاههای تجاری شده اند و در حال حاضر فناوری آن در انحصار کشورهای آمریکا، ژاپن و آلمان قرار دارد.
ضرورت سرمایه گذاری بر روی فناوری های جدید
شرکت ایرانی مپنا درحالی در سال جاری به فناوری توربین های گازی کلاس F دست یافته است که این فناوری همچنان در انحصار کشورهای معدودی قرار دارد. ارتقاء توربین های نیروگاه های کشور به کلاس F می تواند تحول چشم گیری در راندمان صنعت برق ایران ایجاد کند و گره های بسیاری را در ناترازی انرژی در کشور باز کند و از معضل آلودگی هوا بکاهد. با این وجود به نظر می رسد به موازات ارتقاء کلاس نیروگاه های کشور لازم است سرمایه گذاری و هدف گذاری جدی برای دستیابی به آخرین سطوح فناوری توربین های گازی صورت پذیرد؛ امری که با توجه به هوشمندی و استعداد مهندسان و دانشمندان ایرانی کاملا در دسترس است. دانشمندان ایرانی نشان داده اند چنانچه از توجه و سرمایه گذاری حداقلی برای ارتقاء سطح دانش و رسیدن به لبه های فناوری برخوردار شوند در کوتاه ترین زمان آن را محقق می سازند.
چشم انداز ارتقاء جایگاه ایران در صنعت توربین های گازی
ایران به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای دارای منابع گاز از ظرفیت و مزیت بالایی برای تولید برق از گاز برخوردار است. از این منظر سرمایه گذاری بر روی فناوری های توربین گازی، علاوه بر این که می تواند مساله ناترازی برق در ایران را حل کند که باعث ارتقاء جایگاه ایران به سطح اول صنعت توربین های گازی در دنیا می شود.
درحال حاضر شرکت مپنا با ساخت توربین های کلاس F جایگاه خود را به سطح دوم صنعت توربین های گازی در میان شرکت های تولیدکننده در جهان رسانده است و رسیدن به سطح یک این صنعت برای آن چندان دور از دسترس نیست.
این ارتقاء جایگاه می تواند از هدرفت حجم قابل توجهی از منابع انرژی کشور جلوگیری کند و گام های جدی در مسیر رفع آلودگی هوا بردارد.
نظر شما