به گزارش بازار، انصارالله یمن از نوامبر ۲۰۲۳، همزمان با آغاز حملات گسترده علیه ترافیک دریایی در دریای سرخ و نیز حملات علیه رژیم صهیونیستی، در مرکز توجه رسانههای جهانی قرار گرفت. با این حال، نشانههایی وجود دارد که این گروه وارد مرحلهای نگرانکنندهتر شده باشد.
در سپتامبر، معمر الاریانی، وزیر اطلاعرسانی یمن(وابسته به ائتلاف سعودی ـ اماراتی)، انصارالله را متهم کرد که با استفاده از قطعات قاچاقی از ایران، مشغول ساخت سلاحهای شیمیاییاند. او ادعا کرد این گروه «آزمایشگاههای مخفی» برای تولید و آزمایش عوامل سمی، شیمیایی و بیولوژیک دارد.
این اتهام پس از گزارشهایی مطرح شد مبنی بر اینکه نیروهای دولتی یمن یک محموله ۷۵۰ تُنی سلاحهای ارسالی ایران را توقیف کردهاند؛ محمولهای استتار شده در قالب ژنراتور، ترانس برقی، پمپ هوا و ستون هیدرولیک. بااینحال، منابع بیطرف یا بینالمللی تاکنون این ادعاها را تأیید نکردهاند.
هرچند انصارالله تاکنون از سلاح شیمیایی استفاده نکرده است، سابقه بهکارگیری چنین سلاحهایی در خاورمیانه وجود دارد. علاوه بر دولتهای سوریه و عراق، گروههایی مانند داعش نیز در سال ۲۰۱۵ توانستند سامانههای پرتابی با عوامل شیمیایی تولید کنند.
انصارالله برای ساخت سلاح شیمیایی نیازمند دو عامل کلیدی است: تخصص فنی و دسترسی به مواد لازم. با توجه به مرزهای باز یمن، شبکههای قاچاق و حمایت احتمالی ایران، محتملترین مسیر، دستیابی به مواد شیمیایی دوگانهکاربرد یا دریافت مهمات شیمیایی از منابع خارجی است.
پس از دستیابی به مواد، این گروه میتواند پهپادها و موشکهای خود را برای حمل عوامل شیمیایی تطبیق دهد؛ امری که با موانع جدی فنی و ایمنی همراه است. اما کمکهای خارجی میتواند این موانع را بهطور قابلتوجهی کاهش دهد.
توسعه یک برنامه شیمیایی بزرگمقیاس، بهویژه برای هدفگیری ترافیک دریایی، بسیار دشوار و زمانبر است. توانایی انصارالله نیز به زیرساختها و امکانات مشابه وابسته است.
هرچند انصارالله کنترل سرزمینی نسبتاً باثباتی دارد، اما یمن فاقد زیرساختهای صنعتی و علمی پیشرفته است. بااینحال، ایران تجربه تاریخی توسعه سلاح شیمیایی را دارد و ممکن است انتقال دانش فنی به انصارالله را تسهیل کند.
بهدلیل محدودیتها، احتمالاً نخستین اقدام انصارالله در حوزه شیمیایی، حملات کوچک و ابتدایی خواهد بود؛ مانند استفاده از قوطیهای حاوی مواد شیمیایی یا بمبهای دستساز. حتی چنین حملات کوچکی نیز میتواند تلفات غیرنظامی و آشفتگی گسترده ایجاد کند، بهویژه در کشتیها و بنادر.
حمله شیمیایی به یک کشتی تجاری یا بندر، میتواند موجب تعطیلی طولانی، تخلیه جمعیت، و نیاز به عملیات مشترک امداد و پاکسازی شود. این مسئله هزینههای بیمه، مسیرهای حملونقل و زنجیره تأمین جهانی را بهشدت مختل میکند. همچنین، انتساب حمله در دریا دشوار است و واکنش دیپلماتیک را پیچیدهتر میکند.
جامعه جهانی باید سازمان ملل و سازمان منع سلاحهای شیمیایی(OPCW) را برای بررسی این ادعاها و اعمال فشار دیپلماتیک بیشتر بر انصارالله فعالتر کند، تا از هرگونه پیشرفت احتمالی در حوزه سلاحهای شیمیایی جلوگیری شود.
آمریکا و متحدانش باید رهگیری محمولههای مشکوک را تقویت کنند، گشتهای دریایی و بازرسی بندری را افزایش دهند، اطلاعات را با کشورهای منطقه و شرکتهای تجاری بهاشتراک بگذارند، و همچنین آمادگی پزشکی و تجهیز نیروهای امدادی را ارتقا دهند.
احتمال تلاش انصارالله برای ارتقای تواناییهای شیمایی، در صورت وقوع، میتواند پیامدهایی برای امنیت دریایی و جهانی داشته باشد. هرچند تبدیل مواد اولیه به جنگافزار شیمیایی فرآیندی پیچیده و پرریسک است، اما حتی رویدادهای محدود نیز ممکن است بر ثبات منطقه و مسیرهای تجارت جهانی اثر بگذارند.
این بازی هر چند در غرب تکراری است، اما نشان میدهد که غرب برای تحرکات بعدی ضد یمن نیاز به مشروعیت دارد و از همین رو به سمت اتهام مواد شیمیایی حرکت کرده است.
نظر شما