زهرا مقدمی؛ بازار: کاهش نرخ بیکاری و رونق تولید، دو دغدغه مهم شرکت شهرک‌های صنعتی است و سامان‌دهی شهرک‌ها و نواحی صنعتی و حمایت از صنایع کوچک علاوه بر ارتقای کیفیت مؤلفه‌های اقتصاد مقاومتی به رونق تولید و اشتغال‌زایی نیز منجر می‌شود.
ارائه خدمات به سرمایه‌گذاران در شهرک‌ها و نواحی صنعتی در شرایط دشوار امروزی کشور، وظیفه سازمانی شرکت شهرک‌های صنعتی است و در این میان ارتباط مناسب با صنعت‌گران و فعالان عرصه تولید باید مدنظر باشد. در حال حاضر ۳۲ شهرک و ناحیه صنعتی با بیش از ۳۵۰۰ هکتار زمین در استان زنجان فعال است.
برای بررسی وضعیت موجود در شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان گفتگویی با ایرج احمدی مدیرعامل شرکت شهرک های صنعتی استان انجام داده ایم.
*وضعیت حال حاضر توسعه شهرک های صنعتی چگونه است و چه طرحی های در این زمینه دارید؟
هرسال ۳۰ واحد تولیدی راکد از سوی شرکت شهرک‌های صنعتی استان نشانه گذاری می‌شوند تا با اتخاذ تدابیر و حمایت‌های لازم، این واحدهای واقع در شهرک های صنعتی زنجان به چرخه تولید بازگردند.شرکت شهرک‌های صنعتی استان زنجان در بازگرداندن واحدهای تولیدی صنعتی به چرخه تولید، جزو استانهای نخست کشور است و در تلاش هستیم تا با بررسی مشکلات و انجام حمایت های لازم برابر مقررات و ضوابط قانونی، واحدهای غیرفعال را به چرخه فعالیت بازگردانیم.
۱۰ درصد از قراردادهای اراضی شهرک های صنعتی استان زنجان راکد است و اگر زمین‌های خالی در این شهرک‌ها مشاهده می شود که برخی از آنها در حد دیوارکشی، ایجاد سوله و حتی مرحله نصب ماشین آلات هستند که باید تا زمان مقرر به بهره برداری برسند که در غیر این صورت زمین های واگذار شده به این متقاضیان پس گرفته خواهند شد.
طبق منویات مقام معظم رهبری، صنایع کوچک پیشران و موتور تولید اقتصاد هر کشوری است و عمده اشتغال هر کشوری در حوزه صنایع کوچک به شمار می‌رود، شهرک‌های صنعتی استان، متولی صنایع کوچک بوده و در سازمان معاونت صنایع کوچک فعال است و علاوه بر ایجاد زیرساخت‌ها، حمایت از این صنایع را نیز بر عهده دارد.همه واحدهایی که در هیئت‌های تجاری و خارج از کشور و نیز تورهای نمایشگاهی و برگزاری نمایشگاه‌ها شرکت می‌کنند و در داخل شهرک‌های صنعتی هستند، ۵۰ درصد یارانه تعلق می‌گیرد.
* در زمینه ایجاد خوشه های صنعتی در استان زنجان چه اقداماتی صورت گرفته و در این زمینه بیشتر بر روی چه صنایعی تاکید دارید؟
خوشه صنعتی از سال ۹۰ با صنعت روی شروع و در سال ۹۱ متوقف شد و با توجه به گزارش جهاددانشگاهی، صنعت روی به لحاظ زیست‌محیطی مشکل داشت و توسعه بیش از حد آن صلاح نیست، لذا خوشه روی در سال ۹۱ متوقف و دستورالعمل و هرگونه توسعه کمی و کیفی صنعت روی ممنوع شد و خوشه فرش دستباف توسط عامر تور صنعتی اقدامات خیلی خوبی انجام گرفت و خوشه فرش علاوه بر تشکیل کنسرسیوم و ۸۰ برنامه عملیاتی - آموزشی تورهای صنعتی و بازرگانی و طراحی نوین فرش استان بود که یک نمونه با المان‌های استان زنجان بافته شده است و نمونه‌هایی هم بافته می‌شود.
اولین اقدام این بود که خوشه‌های صنعتی در استان شناسایی شود در این میان بر اساس رنکینگ و مدلی که پژوهشگران محاسبه می‌کنند، کدام خوشه صنعتی قابلیت توسعه را دارد و شخصی به عنوان عامر، توسعه دوره این کار را گذرانده و مسئول خوشه صنعتی می‌شود.
چیزی که ما نتوانستیم در خوشه فرش استان حل کنیم، این بود که فرش بافته شده در استان به نام قم صادر می‌شود. همچنین تجاری که فرش را صادر می‌کنند، زنجانی بوده ولی ساکن قم هستند و استاندار نیز به این امر که چرا فرش زنجان باید به نام قم صادر شود، انتقاد داشت.
کنسرسیوم فرش، ادامه توسعه خوشه صنعتی بود، دارهای قالی هیدرولیک خریداری شده و در اختیار قالی‌بافان قرار داده شده است؛ چرا که کم‌ترین آسیب را به ستون فقرات قالی‌بافان می‌زند. استان زنجان ۶۰ هزار بافنده با ۲۰ هزار دار قالی دارد، امسال تعداد دارهای قالی ارگونومیک افزایش می‌یابد. ایجاد اولین کارگاه ارگونومیک فرش در استان، ساخت تیزر معرفی خوشه فرش، حضور در نمایشگاه آلمان، افتتاح مرکز توزیع مواد اولیه فرش، حضور در نمایشگاه توانمندی‌های صنایع کوچک استان و افتتاح مرکز طراحی خوشه فرش در پارک علم و فناوری، از جمله اقدامات انجام شده خوشه فرش استان زنجان در چند سال گذشته است.
شهرک های صنعتی استان زنجان به لحاظ کسب و کار در میان دیگر استانها در رده نخست قرار دارد و در فروش حق انتفاع (زمین) نیز جزو رتبه های اول تا دوم هستیم.سال ۹۸ در شهرک سازی و رسیدگی به شهرک به منظور کیفی سازی، توانستیم بودجه ۱۶۰ درصدی (۳۰ میلیارد تومان) را هزینه کنیم و در ۱۷ شهرک صنعتی استان واگذاری زمین و حق انتفاع، نزدیک به ۲ هزار قرارداد منعقد کردیم. امسال ۲۲۰ قرارداد نزدیک به ۳۰ هکتار در شهرک‌های صنعتی استان زنجان در راستای حمایت از صنایع کوچک کارگاهی برای خوشه هایی چون مس، چاقو و کفش هیدج، را داشتیم.
* خوشه صنعتی کفش هیدج چگونه شکل گرفت و برنامه برای ایجاد خوشه های صنعتی دیگر در استان وجود دارد؟
فعالیت کفش هیدج ابتدا متمرکز در هیدج مستقر بود ولی توسعه و علاقه‌مندی شهر به صنعت کسب و کار باعث شده است برنامه‌های عملی خوب انجام شود، لذا برند کفش هیدج وارد بازار شده و خوشه کفش هیدج از برندهای برتر و معتبر کشور است.
در شروع کار، واحد صنعتی در شهر هیدج وجود نداشت و واحدها در داخل مغازه‌ها مستقر بودند، این در حالی است که امروز نزدیک به ۳۰ واحد صنعتی مخصوص کفش فعالیت می‌کنند و زنجیره تولید در این شهر گسترده شده و از شهرهای دیگر نیز نمایندگی چرم و زیره دایر کرده‌اند در طول سال هشت میلیون جفت کفش در شهر هیدج تولید شده و با برند هیدج به استانهای دیگر ارسال می‌شود.
در بحث واگذاری زمین به تولیدکنندگان صنایع‌دستی مشکلی نداریم، شرکت شهرک‌های صنعتی مطابق برنامه‌ریزی‌های خود با اولویت‌بندی، اقدام به تشکیل خوشه‌های صنعتی می‌کند و تاکنون خوشه‌های صنعتی روی، فرش دستباف و کفش هیدج تشکیل شده است.
در صنایع کوچک استان ۳۰۰۰ قطعه زمین صنعتی تملک کردیم و از این میزان ۲۰۰۰ هکتار تبدیل به زمین صنعتی شده است، مابقی این زمین، مشاعات و فضای سبز است. همچنین از ۲۰۰۰ هکتار، ۱۰۰۰ قطعه زمین در اختیار متقاضیان قرار گرفته و قابل خرید و فروش نیست.۸۰ درصد از صنایع مستقر در شهرک‌های صنعتی استان مربوط به صنایع کوچک است،این استان در خصوص رونق کسب و کار در سطح کشور رتبه دوم کشوری را داشته که این موضوع برای استان مایه افتخار است و امیدواریم در فضای کسب و کار به رتبه برتر کشور برسیم.
*اولویت شرکت شهرک‌های صنعتی در سال جهش تولید چیست و محورها برنامه ریز ها بر چه روندی پایه ریزی شده است؟
از سال ۶۳ تا سال ۹۷ حدود ۱۰۰۰ قرارداد صنعتی توسط شرکت شهرک‌های صنعتی استان بسته شده است،از سال ۹۷ نیز ۶۵۰ قرارداد بسته شده و بیشتر این قراردادها مربوط به بخش صنایع کوچک است.توسعه استقرار صنایع کوچک در استان زنجان از رویکردهای مهم در این منطقه بوده و با توجه به اینکه نیاز به زمین زیادی برای استقرار ندارد، توجه جدی به این حوزه شده است.
بر اساس جواز تاسیس صادر شده برای واحدهای صنعتی مستقر در شرکت شهرک‌های صنعتی استان ۴۰ هزار نفر در این واحدها مشغول به کار هستند، با این وجود در حال حاضر بین ۱۵ تا ۱۷ هزار نفر اشتغال ثابت در این واحدها وجود دارد.
* برنامه ریزی شرکت شهرک‌های صنعتی در سال‌جاری بیشتر در چه زمینه هایی است؟
ما به دنبال ایجاد کارگاه‌های کوچک هستیم؛ چرا که نیاز به عرصه بزرگ ندارد و از آنها حمایت می‌کنیم و زمین‌هایی که خلع ید کردیم و در این زمینه اقدامی نشده را در قطعات پنج هکتار تبدیل به زمین کارگاهی کردیم؛ چرا که پارسال در شهرک صنعتی اشراق زنجان، زمین در اختیار متقاضیان چاقو و مس قرار گرفت.
در سال ۹۷ همه قراردادها را تا دهه ۹۰ تعیین تکلیف کردیم و امسال نیز زمین‌های ۹۶ را تعیین تکلیف کردیم تا موجب دلال‌بازی نشود و اراضی راکد تعیین تکلیف شد.در سال جهش تولید، ساخت و سازهایی که انجام شده و پایان گرفته و تولید انجام نمی‌گیرد، شناسایی شده و تعیین تکلیف می‌شود، در این میان ۸۰ واحد تولیدی و صنعتی در استان شناسایی و در اختیار کمیته صنعتی اتاق بازرگانی استان قرار گرفته و با متولیان این واحدها وارد مذاکره می‌شوند و زون و زیرساخت‌ها آماده و مشخص است.
در چهار ماهه امسال ۷۰ قرارداد صنعتی در استان بسته شده و اولویت ما تعیین تکلیف اراضی صنعتی است.پنج هکتار به زمین‌های شهرک صنعتی طارم افزوده می‌شود،مشکلی در استقرار واحدهای صنایع تبدیلی در شهرک صنعتی خدابنده وجود ندارد.
در زرین‌رود شهرستان خدابنده نیز ناحیه صنعتی ایجاد می‌شود، در این شهرستان مشکل زمین وجود ندارد و اگر سرمایه‌گذار جدید در حوزه صنایع تبدیلی باشد، زمین لازم برای واگذاری در خدابنده است.قیمت زمین در این مناطق به دلیل محروم بودن منطقه پایین است و در شهرک صنعتی طارم زمین‌ها به طور متوسط با قیمت متری ۳۰ تا ۴۰ تومان واگذار شده و خیلی از زمین‌های واگذار شده در شهرک‌های صنعتی زنجان فعال نیست.
اولین اورژانس مستقر در شهرک‌های صنعتی کشور، در شهرک صنعتی تخصصی روی شماره ۲ زنجان به بهره‌برداری رسید، این پایگاه اورژانس، خدمات مورد نیاز را ارائه خواهد داد. استقرار این پایگاه اورژانس در شهرک صنعتی روی زنجان، یک اقدام مهم بود و خدمات خوبی را به صنایع مستقر در شهرک صنعتی ارائه می‌دهد.
*وضعیت واحدهای تولیدی غیرفعال در شهرک های صنعتی زنجان چگونه است؟
در سطح کشور ۲۰ درصد واحدهای تولیدی و صنعتی غیرفعال است و در استان زنجان ۱۷ درصد واحدهای تولیدی و صنعتی تعطیل است، این استان در خصوص واحدهای تولیدی و صنعتی تعطیل در کشور رتبه خوبی دارد و از سطح کشوری پایین است و در حال حاضر با توجه به شیوع بیماری کرونا واحدهای تولیدی ماسک به عنوان صنایع کوچک، فعال بوده و با ریشه‌کنی این بیماری، واحدها تغییر کار خواهند داد و با توجه به نیاز روز جامعه و تقاضا فعالیت می‌کنند.
موضوع زمین های راکد مورد توجه جدی شهرک های صنعتی این استان است، آن دسته از متقاضیان که زمین به قصد سرمایه‌گذاری دریافت کرده و موفق به ایجاد واحد تولیدی در موعد مقرر نشدند اگر دلایل موجه نداشته باشند و موضوع دلالی باشد در این صورت طی مراحل قانونی و قضایی، از آنان خلع ید شده و به متقاضیان جدید واگذار خواهد شد.
از زمان های قدیم بحث دلالی بوده و به منظور برخورد قانونی اقداماتی در این خصوص تدبیر شده است، هرگونه نقل و انتقال زمین اگر خارج از امور دفتر شهرک های صنعتی صورت گیرد غیرقانونی بوده و با متخلفین برابر ضوابط و مقررات قانونی برخورد خواهد شد. به متقاضیان و دریافت کنندگان زمین در شهرک های صنعتی، اجازه دلالی نمی دهیم، اگر دریافت کنندگان، زمین دریافتی را به فروش برسانند، قراردادشان فسخ شده و باید آن را به خود شهرک، عودت دهند.
*سخن آخر؟
در سال‌های اخیر استقبال و میزان حجم سرمایه‌گذاری‌ها در شهرک‌های صنعتی این استان بیشتر شده است، با توجه به جذابیت این شهرک ها برای سرمایه گذاری های تولیدی، زمین مورد نیاز در اختیار آنان قرار می گیرد که عمدتا نیز کارگاهی هستند. شرکت شهرک های صنعتی استان زنجان به سمت صنایع کوچک خیز برداشته است و در حد وسع و توان و تا آنجاکه ضوابط قانونی اجازه می دهد از این صنایع حمایت لازم را به عمل می آورد و تلاش جدی دارد تا واحدهای راکد را نیز شناسایی و با کمک خود آنان مشکل را برطرف کنیم.
نظر شما