کشت علوفه هیدروپونیک در فارس همراه با مزایا و معایب و راهنمای کامل

به گزارش بازار، ایران، سرزمینی بود که روزگاری رودهایش پر خروش می‌جوشیدند و زمین‌هایش همیشه سرسبز بودند. اما متاسفانه کشور عزیزمان این روزها تشنه‌تر از همیشه است. خشکسالی، چاه‌های نیمه‌جان و قنات‌های خشکیده، رمق بسیاری از دامداران را گرفته‌ و بسیاری از زمین‌های حاصلخیز به خاک بی‌ثمر بدل شده و هزینه‌ تامین علوفه برای آنها، هر روز سنگین‌تر از قبل می‌شود.

اما نا امید نباشید؛ چون می‌توانیم به‌جای تسلیم شدن، به جنگ این بحران برویم! ساده‌تر بگوییم، وقت آن رسیده که سبک دامداری را تغییر دهیم و با روش‌های نو، دوباره آن را زنده کنیم. یکی از بهترین راه‌ها، کشت علوفه به روش هیدروپونیک است؛ روشی جدید که در آن بدون نیاز به خاک و با مصرف آبی کم، می‌توانید علوفه‌ای تازه و مغذی برای دام تولید کنید. پس با ما همراه شوید تا یاد بگیرید چطور در استان فارس با راه‌اندازی سیستم کشت علوفه هیدروپونیک در مصرف آب صرفه‌جویی کنید!

راز کشت علوفه بدون خاک را بدانید!

برای کاشت علوفه هیدروپونیک، بذرهایی مثل جو، گندم یا ذرت را در سینی‌هایی قرار می‌دهند، سپس با آب آبیاری‌شان می‌کنند و ظرف حدود 6 تا 10 روز گیاهانی سبز و تازه برای تغذیه دام خواهید داشت. این روش مصرف آب را بسیار کاهش می‌دهد و در مناطق با کمبود آب و زمین حاصلخیز مثل استان فارس، راهی برای تولید سریع علوفه محسوب می‌شود.

جالب است که بدانید تاریخچه کشت علوفه هیدروپونیک در ایران به دوران باستان یعنی هخامنشیان برمی‌گردد. در آن زمان، ایرانیان بدون استفاده از خاک، دانه‌هایی مثل گندم و جو رو در ظروفی سبز می‌کردند که نمادی از برکت و رویش در آغاز سال نو بود. در واقع، رسم کهن سبزه‌ نوروز که هنوزم هر سال روی سفره‌ هفت‌سین می‌گذاریم، از همین روش باستانی کشت بدون خاک گرفته شده؛ روشی که امروزه با نام علمی «کشت هیدروپونیک» شناخته می‌شود.

هیدروپونیک چه معنی دارد؟

هیدروپونیک از دو واژه یونان«Hydro» به‌معنای آب و «Ponos» به‌معنای کار ساخته شده که معنی کشاورزی که بر پایه آب هست را می‌دهد! در این روش، گیاهان به‌جای رشد در خاک، در آب کشت می‌شوند. ریشه‌ها به‌طور مستقیم مواد غذایی مورد نیازشان را از آب جذب می‌کنند و همین باعث رشد سریع‌تر، سالم‌تر و بدون نیاز به خاک می‌شود. سیستم هیدروپونیک مصرف آب را تا 90 درصد کاهش می‌دهد و این یعنی راهی برای نجات زمین‌های خشک و بی‌حاصل استان فارس خواهد بود!

نگاهی به وضعیت صنعت دامداری در فارس

صنعت دامداری در استان ‎فارس نقش بسیار مهمی در اقتصاد محلی دارد؛ به‌گونه‌ای که این استان روزانه حدود 1600 تن شیر تولید می‌کند و سالانه تقریباً 65 هزار تن گوشت قرمز تولید دارد که رتبه دوم کشور را برای فارس به ارمغان آورده است. اما با وجود خشکسالی‌های اخیر، وضعیت معیشت دامداران تحت فشار کمبود علوفه و افزایش هزینه‌ها دچار چالش‌های زیادی شده است.

کشت علوفه هیدروپونیک در یک نگاه عملی نسبت به علوفه‌ سنتی برتری فرق زیادی در مصرف آب، سرعت تولید و بازدهی در فضای کم دارد. در واقع، با 1 کیلوگرم بذر می‌توان بین 6 تا 10 کیلوگرم علوفه تازه در 7–10 روز برداشت کرد (در حالی که تولید علوفه سبز مانند یونجه در زمین 6 ماه طول می‌کشد). مصرف آب برای تولید هر کیلوگرم علوفه هیدروپونیک بسیار کم است. پژوهش‌ها عددی در محدوده تقریباً 1 تا 2 لیتر آب به ازای هر کیلوگرم علوفه در برابر 80 لیتر یا بیشتر برای هر کیلوگرم علوفه سبز سنتی گزارش کرده‌اند.

همه چیز درباره خوبی‌ها و مشکلات کشت علوفه هیدروپونیک در فارس

چند سالیست که در استان فارس، گرما و خشکسالی نفس زمین را گرفته، کشت علوفه هیدروپونیک نه‌تنها مصرف آب را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد، بلکه امکان تولید علوفه مقوی را فراهم می‌کند. علاوه‌براین، علف هیدروپونیک با حذف نیاز به خاک و کودهای شیمیایی، غذایی سالم‌تر برای تغذیه دام هستند.

اما روش هیدروپونیک، بدون ‌چالش هم نیست. هزینه اولیه تجهیزات هیدروپونیک، نیاز به برق و کنترل دما و رطوبت دارد که برای برخی از دامپروران ممکن است سخت باشد. از طرفی دیگر، نبود آموزش کافی و دانش فنی در مورد تجهیزات این کشت در مناطق دورافتاده، گاهی باعث می‌شود نتایج اولیه دلخواه به دست نیاید. کشت هیدروپونیک نه فقط یک فناوری جدید، بلکه راهی برای مقابله با بحران آب در فارس خواهد بود.

تجهیزات مهم کشت علوفه هیدروپونیک را یاد بگیرید!

برای راه‌اندازی گلخانه علوفه هیدروپونیک، ابتدا باید محیطی مناسب برای کشت آماده کنید. این محیط می‌تواند شامل سالن سرپوشیده، گلخانه یا کانکس‌های مخصوص باشد. در ادامه، با مهم‌ترین تجهیزات موردنیاز برای کشت علوفه هیدروپونیک آشنا می‌شویم.

1. گلخانه کشت علوفه هیدروپونیک

گلخانه باید بر اساس نیاز روزانه به علوفه تازه طراحی شود؛ زیرا فضای اضافی و بدون استفاده تنها موجب هدررفت انرژی گرمایی و افزایش هزینه‌ها خواهد شد.
سالن‌های سرپوشیده معمولاً بهترین گزینه برای شروع کشت هستند، چون کنترل دما و رطوبت در آن‌ها آسان‌تر و هزینه سرمایش و گرمایش کمتر است. علاوه بر این، نبود نور مستقیم خورشید در چنین فضاهایی مزیتی بزرگ محسوب می‌شود، زیرا از خشک شدن یا آسیب دیدن علوفه جلوگیری می‌کند.

2. سینی کشت علوفه هیدروپونیک

سینی‌های کشت علوفه باید مقاوم، سبک و ضدزنگ باشند تا بتوانند وزن علوفه مرطوب را به‌خوبی تحمل کنند. استفاده از سینی‌های فلزی در این سیستم توصیه نمی‌شود، چون در تماس مداوم با رطوبت دچار زنگ‌زدگی می‌شوند و می‌توانند به بذرها آسیب بزنند. سینی‌های پلاستیکی برای رشد این محصولات بهتر و بادوام هستند.

سینی کشت علوفه هیدروپونیک، محیطی مناسب برای رشد بذرها هست و از بروز مشکلاتی مثل تجمع آب، رشد قارچ و کپک جلوگیری می‌کند. پس می‌توان نتیجه گرفت اگر بهترین بذر دنیا را در بهترین گلخانه برای تهیه علوفه بگذارید بدون این سینی‌ها عملا چیزی نمی‌شوند!

3. لوله‌های آبیاری

لوله‌های آبیاری در سیستم هیدروپونیک وظیفه انتقال محلول غذایی از مخزن اصلی تا سینی‌های کشت را دارند. این لوله‌ها معمولاً با نازل‌ها یا مه‌پاش‌ها ترکیب می‌شوند تا رطوبت یکنواختی ایجاد کنند. اندازه رایج لوله‌ها 16، 20 و 32 میلی‌متر هست که نوع 32 میلی‌متر برای کف سازه و آبرسانی بهتر خواهد بود.

در کشت علوفه هیدروپونیک، چند وسیله اصلی وجود دارد که هرکدام نقش مهمی دارند. طبقات کشت همان قفسه‌هایی هستند که سینی‌ها روی آن‌ها قرار می‌گیرند؛ این طبقات باید محکم باشند و فاصله‌ی مناسبی داشته باشند تا نور و هوا بین بذرها جریان پیدا کند. دومین وسیله مخزن آب نام دارد که آب و مواد غذایی در آن نگهداری می‌شود تا علوفه‌ها همیشه رطوبت کافی داشته باشند. معمولا در داخل محیط سرپوشیده کشت علوفه هیدروپونیک، فن‌ها کار تهویه هوا را به عهده دارند. در آخر هم برای رشد بهتر علوفه آبکشت از نور مصنوعی ساده مثل لامپ‌های فلورسنت استفاده می‌شود تا علوفه‌ها بدون نیاز به نور خورشید هم به‌خوبی سبز شوند.

اگر قصد خرید تجهیزات برای کشت علوفه هیدروپونیک در فارس مانند سینی علوفه هیدروپونیک را دارید، مجموعه پارس صنعت بهترین مرجع برای شماست!