بازار؛ گروه استانها: عشایر خراسان رضوی با تولید سالانه ۱۲ هزار تن گوشت قرمز، ۱۷ هزار تن فراورده‌های دامی شامل شیر، روغن، پشم، کرک و کود حیوانی و ۴۱ هزار و ۸۰۰ مترمربع صنایع‌دستی شامل گلیم، قالیچه، فرش و تابلو فرش نقش به سزایی در اقتصاد خراسان رضوی ایفا می‌کنند.
با اینکه جمعیت عشایری خراسان رضوی کمتر از یک درصد جمعیت شش میلیون و ۴۰۰ هزارنفری این استان را تشکیل می‌دهند اما ۱۵ درصد دام منطقه را در اختیاردارند که این ظرفیت با حمایت‌های دولتی قابلیت افزایش دارد.
در همین راستا و هم‌زمان با آغاز هفته دولت فرصت را مغتنم شمرده تا طی گفت‌وگو با محمد نبوی فرد مدیرکل امور عشایر خراسان رضوی پیرامون ظرفیت‌های عشایری استان و خدماتی که برای بهبود کسب‌وکار این قشر از جامعه انجام‌شده به بحث و تبادل‌نظر بپردازیم.
* جمعیت عشایر خراسان رضوی چقدر است؟
خراسان رضوی ۳۵ هزار نفر جمعیت عشایری در قالب هفت هزار خانوار دارد.عشایر این استان باوجود خدمات چشمگیرشان در حوزه پرورش دام سبک و تولید گوشت تنها ۵۶ صدم درصد از کل جمعیت شش میلیون و ۴۰۰ هزارنفری خراسان رضوی را تشکیل می‌دهند و معادل دو درصد از کل جمعیت یک‌میلیون و ۷۳۳ هزارنفری روستاییان این استان هستند.
عشایر خراسان رضوی ۳۵ هزار نفر جمعیت در قالب هفت هزار خانوار عشایری را تشکیل می دهند که ۳۵ طایفه کوچ رو در حال فعالیت و کار هستند و افزون بر یک‌میلیون رأس دام را در اختیار دارند که معادل ۱۵ درصد از کل دام‌های استان است.
* برای حل مشکلات عشایر در بخش هویت‌گذاری دام‌ها چه اقداماتی انجام دادید؟
با توجه به دستورالعمل وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر اینکه ارائه هرگونه خدمات منوط به هویت گذاری دام است لذا سعی کردیم تا در اجرای این طرح پیشتاز باشیم که به این هدف نیز دست‌یافتیم.
عشایر خراسان رضوی ۳۵ هزار نفر جمعیت در قالب هفت هزار خانوار عشایری را تشکیل می دهند که ۳۵ طایفه کوچ رو در حال فعالیت و کار هستند و افزون بر یک‌میلیون رأس دام را در اختیار دارند که معادل ۱۵ درصد از کل دام‌های استان است
از آغاز اجرای طرح پلاک‌کوبی و هویت گذاری دام تاکنون، تعداد ۲۶۵ هزار رأس دام، معادل ۴۴ درصد از کل دام سبک استان که در اختیار عشایر است در سامانه هویت بخشی دام ثبت‌شده است.
در راستای دستورالعمل خریدوفروش و حمل و نگهداری دام نیز برابر با تصویب‌نامه هیئت‌وزیران و قانون نظام جامع دام‌پروری کشور، این اداره کل با همکاری اتحادیه و شبکه‌های تعاونی عشایری استان در سطح شهرستان‌ها، نسبت به هویت گذاری دام در بین عشایر اقدام کرده است.
* آیا خبر خوبی برای عشایر دارید؟
در هفته دولت امسال و در راستای گسترش عدالت و توسعه پایدار در مناطق عشایری بهره‌برداری و افتتاح پنج پروژه عشایری در دستور کار است.
این پروژه‌ها شامل احیا و مرمت چاه مالداری در روداب شهرستان سبزوار، احداث مخزن آب در ارتیان شهرستان درگز، بازسازی و مرمت پل عبوری در شفیع شهرستان قوچان، تأمین تانکر ده هزار لیتری ذخیره آب شرب در شهرستان چناران و افتتاح دامداری شرکت تعاونی عشایری کویرنشینان شهرستان خواف است.
در همین راستا به‌منظور حمایت از رونق تولید از یک واحد دامداری یک هزار را سی در مجتمع دامداری عشایری شرکت تعاونی عشایری کویرنشینان خواف در این هفته با اختصاص تسهیلات از محل توسعه اشتغال پایدار روستایی و عشایری به مبلغ ۳۰ میلیارد ریال به بهره‌برداری می‌رسد.
مجموع اعتبار هزینه شده برای این چهارپروژه مبلغ چهار میلیارد و ۸۴۰ میلیون ریال از محل اعتبارات مالیات بر ارزش‌افزوده است.
عملکرد سال ۹۸ اداره کل امور عشایر خراسان رضوی در بخش اجرای طرح‌های عمرانی ۲۱پروژه بااعتبار ۱۵۶ میلیارد و ۹۷۰ میلیون ریال بود که از محل اعتبارات اداره کل امور عشایر و مالیات بر ارزش‌افزوده در مناطق عشایری استان اجراشده است.
* برای رفع کمبود و تأمین آب عشایر چه قدم‌هایی برداشتید؟
ضریب برخورداری مناطق عشایری کشور از آب شرب پایدار ۶۳ درصد و در خراسان رضوی ۶۷ درصد است از همین رو برای رفع نیاز عشایر پنج طرح ملی باهدف انتقال آب شرب پایدار در مناطق عشایری خراسان رضوی در شهرستان‌های سبزوار، قوچان، کلات و درگز اجرا می‌شود.
به همین منظور امسال ۱۲۸ میلیارد ریال برای تأمین آب شرب پایدار مناطق عشایری این استان جذب‌شده است.
ضریب برخورداری مناطق عشایری کشور از آب شرب پایدار ۶۳ درصد و در خراسان رضوی ۶۷ درصد است از همین رو برای رفع نیاز عشایر پنج طرح ملی باهدف انتقال آب شرب پایدار در مناطق عشایری خراسان رضوی در شهرستان‌های سبزوار، قوچان، کلات و درگز اجرا می‌شود
آب‌رسانی به مناطق عشایری به میزان ۷۰ هزار مترمکعب بااعتبار هشت میلیارد و ۷۰۰ میلیون ریال، انجام یک طرح مطالعاتی با ۴۵۰ میلیون ریال اعتبار، برگزاری کارگاه‌های آموزشی و ترویجی برای ۷۸۵۶ نفر روز بااعتبار سه میلیارد و ۹۲۸ میلیون ریالی، جذب و اعطای تسهیلات باهدف حمایت از تولید (پرواربندی، مدیریت دام داشتی و تأمین علوفه) به مبلغ ۸۴۸ میلیارد و ۲۲۶ میلیون ریال از اقدامات امور عشایر استان است.
* برای تحقق شعار سال و جهش تولید چه برنامه و یا تمهیداتی را در نظر دارید؟
جمعیت دام عشایر خراسان رضوی در سال جهش تولید با اجرای طرح پرواربندی حدود ۳۰ درصد افزایش یافت. در همین راستا تعداد دام عشایر این استان هم‌اکنون به بیش از یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار رأس افزایش‌یافته که علت آن اجرای طرح پرواربندی دام سبک، اصلاح و مدیریت تغذیه و سایر حمایت‌ها از جمعیت عشایری استان و مقرون‌به‌صرفه بودن نگهداری از دام و عدم فروش آن است.
طرح اصلاح و مدیریت تغذیه دام سبک در راستای افزایش تولید گوشت قرمز و سودآوری و اثربخشی سرمایه‌گذاری در این زمینه اجرا می‌شود و همین امر موجب عدم فروش دام مولد توسط عشایر و به‌تبع آن افزایش جمعیت دامی شده است.
هم چنین تغذیه دام عشایر با کنستانتره مخصوص در قالب طرح پرواربندی انجام می‌شود که تولید در این بخش از ۳۰ هزار تن طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده به ۴۰ هزار تن خواهد رسید.
* سهم عشایر خراسان رضوی در تولید گوشت کشور چقدر است؟
عشایر ایران سالانه ۲۰۰ هزار تن گوشت قرمز را معادل ۲۵ درصد حجم مصرف کشور تولید و روانه بازار مصرف مواد پروتئینی می‌کنند که ۱۲ هزار تن آن سهم عشایر خراسان رضوی است که این حجم گوشت قرمز معادل ۶ درصد از کل میزان تولید این ماده پروتئینی در کشور توسط عشایر است.
بر این اساس و مطابق آمار منتشره از سوی مرکز آمار ایران هر یک نفر از جمعیت عشایر کشور گوشت موردنیاز و مصرف ۱۶ نفر از جمعیت ایران را تولید می‌کند.
این حجم از فعالیت تولیدی عشایر و خدمت قابل‌توجه آن‌ها در حوزه تولید گوشت قرمز موردنیاز کشور در حالی است که عشایر تنها ۱.۵ درصد از کل جمعیت حدود ۸۳ میلیون نفری ایران را تشکیل می‌دهند.
۱۲ هزار تن گوشت قرمز تولیدی عشایر در خراسان رضوی از محل پرورش یک‌میلیون واحد دامی که در اختیار عشایر این استان است تولید می‌شود.
* نقش سازمان عشایری در این خط تولید چیست؟
تأمین و توزیع ۷۹ هزار و ۴۸۳ تن علوفه برای هفت هزار خانوار عشایری استان به مبلغ ۳۵۶ میلیارد و ۸۹ میلیون ریال و اجرای طرح پرواربندی به دام عشایر به تعداد ۴۳۰ هزار و ۳۸۴ رأس به مبلغ ۴۹۲ میلیارد و ۱۳۷ میلیون ریال با نظارت و هدایت و حمایت اداره کل امور عشایر استان و شبکه‌های تعاونی عشایری استان تنها بخشی از اقدامات این سازمان در راستای رونق تولید در مناطق عشایری خراسان رضوی است.
نظر شما