علیرضا مبصر؛ گروه بورس: در ماه‌های اخیر، بازار سرمایه ایران با تکیه بر فضای خوش‌بینی به مذاکرات هسته‌ای و مخابره سیگنال‌های مثبت سیاسی، روندی صعودی را تجربه کرده است. در این میان، ابزارهای مالی جدیدی همچون صندوق‌های بخشی به بازار معرفی شده‌اند که با هدف تسهیل سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در صنایع خاص به میدان آمده‌اند. صندوق «بانکا» به‌عنوان نخستین صندوق بخشی خصوصی متمرکز بر صنعت بانکداری، اکنون در مرحله پذیره‌نویسی قرار دارد. هرچند در نگاه نخست مشارکت در این صندوق می‌تواند به‌عنوان فرصتی برای ورود حرفه‌ای‌تر به یکی از بزرگ‌ترین صنایع بازار سرمایه مطرح باشد، اما با توجه به رشد پرشتاب و بعضاً هیجانی سهام بانکی طی ماه گذشته، این پرسش جدی مطرح می‌شود که آیا سرمایه‌گذاری در بانکا انتخابی منطقی است یا تصمیمی احساسی در اوج خوش‌بینی‌های بازار؟
در ادامه، وضعیت صنعت بانکی، عملکرد شاخص‌ها، تحلیل ریسک‌های موجود و بررسی فرصت‌های جایگزین سرمایه‌گذاری مورد واکاوی قرار خواهد گرفت.
صندوق بانکا؛ ابزاری جدید برای سرمایه‌گذاری در صنعت بانکداری
صندوق سرمایه‌گذاری «بانکا»، نخستین صندوق بخشی متمرکز بر صنعت بانکداری، به همت گروه مالی آگاه راه‌اندازی شده است. این صندوق از نوع ETF (قابل معامله در بورس) بوده و براساس مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار، موظف است حداقل ۷۰ درصد دارایی‌های خود را به سهام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری تخصیص دهد.
فرایند پذیره‌نویسی بانکا از ۸ تا ۱۰ اردیبهشت ماه و بدون کارمزد از طریق سامانه‌های معاملاتی انجام می‌شود. هدف این صندوق، جذب سرمایه‌های خرد و نیمه‌حرفه‌ای و فراهم ساختن امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در صنعت بانکداری عنوان شده است. مدیریت دارایی‌های بانکا بر عهده شرکت سبدگردان آگاه خواهد بود که وعده کنترل ریسک و تأمین نقدشوندگی مناسب را برای این ابزار جدید داده است.
رشد صنعت بانکداری؛ جهشی فراتر از ارزش ذاتی
آمارهای رسمی حاکی از آن است که شاخص گروه بانکی در فروردین‌ماه سال جاری رشدی معادل ۲۷.۸۴ درصد را به ثبت رسانده است. این در حالی است که در بازه یک‌ساله نیز رشد ۷۹.۲۸ درصدی برای این صنعت گزارش شده است؛ رشدی که بخش عمده آن، متاثر از خوش‌بینی نسبت به مذاکرات هسته‌ای و احتمال رفع تحریم‌ها ارزیابی می‌شود.
اما نکته مهم آن است که بسیاری از بانک‌ها در مؤلفه‌های بنیادی نظیر سودآوری عملیاتی، بهبود ترازنامه و کاهش نسبت مطالبات معوق، پیشرفتی همسو با این رشد قیمتی نداشته‌اند. بنابراین بخش مهمی از افزایش قیمت سهام بانکی را باید ناشی از «پیشخور شدن انتظارات مثبت» دانست؛ در حالی که ارزش ذاتی شرکت‌ها همچنان توجیه‌کننده این جهش قیمتی نیست.
لازم به ذکر است که شاخص کل بورس تهران نیز طی ماه گذشته بازدهی ۱۳ درصدی را تجربه کرده است
نگاهی به گروه‌های جامانده از رشد
در شرایطی که صنعت بانکی طی مدت کوتاهی رشد قابل توجهی را به خود دیده و اکنون در معرض اصلاح قیمتی قرار دارد، تمرکز بر گروه‌هایی که کمتر از رشد بازار بهره‌مند شده‌اند، می‌تواند راهبردی منطقی‌تر باشد.
گروه‌هایی نظیر معدنی‌ها، فلزات اساسی و صنایع صادرات‌محور طی ماه‌های گذشته رشدی کمتر از شاخص کل داشته‌اند و از منظر ارزش‌گذاری نیز وضعیت جذاب‌تری دارند. از این رو به جای مشارکت در صندوقی که تمرکز بالایی بر سهام بانکی دارد، متنوع‌سازی بهتر پرتفوی می‌تواند بازدهی بالاتر و ریسک کمتری به همراه داشته باشد.
با نگاه کلی به صنایع مختف میتوان فرصت هایی که از دیده ها پنهان هستند رو پیدا و بر روی آنها سرمایه گذاری کرد
ریسک سرمایه گذاری در پذیره‌نویسی بانکا
اگرچه ساختار صندوق بانکا با ویژگی‌هایی همچون نقدشوندگی مناسب، مدیریت حرفه‌ای و امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، جذاب به نظر می‌رسد، اما در سرمایه‌گذاری، زمان ورود از اهمیت کلیدی برخوردار است.
با توجه به رشد پرشتاب سهام بانکی و احتمال اصلاح قیمتی در آینده نزدیک، خرید واحدهای این صندوق در مقطع فعلی بیش از هر چیز، سرمایه‌گذار را در معرض ریسک کاهش ارزش قرار می‌دهد. افزون بر این، هزینه فرصت بالایی نیز متوجه سرمایه‌گذاران خواهد بود؛ چرا که امکان کسب بازدهی مناسب‌تر در گروه‌های بنیادی‌تر بازار وجود دارد.
نتایج آخرین نظرسنجی‌های معتبر از تحلیلگران و معامله‌گران بازار نشان می‌دهد که انتظار برای اصلاح قیمتی در صنعت بانکی طی کوتاه‌مدت افزایش یافته است. بسیاری از فعالان بازار بر این باورند که رشد اخیر، بیشتر بازتابی از هیجانات سیاسی مقطعی بوده و پایداری آن محل تردید است. این ارزیابی‌ها حاکی از آن است که سرمایه‌گذاری در ابزارهایی که تمرکز بالایی بر گروه بانکی دارند، نیازمند احتیاط مضاعف خواهد بود.
سرمایه گذاری در صنعت بانکداری در حال حاضر منطقی نیست بلکه گروه ها دیگری هستند که فرصت های بهتری را به ارمغان بیاورند
سخن نهایی
با در نظر گرفتن مجموعه داده‌های موجود و ارزیابی روندهای اخیر، میتوان نتیجه گرفت که صندوق بانکا، علی‌رغم برخورداری از ساختار حرفه‌ای، مدیریت مجرب و نقدشوندگی مناسب، در شرایط کنونی گزینه‌ای با ریسک بالاتر از حد معمول برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. رشد شدید قیمت سهام بانکی در ماه‌های گذشته، بیش از آنکه مبتنی بر بهبود واقعی متغیرهای بنیادی باشد، بازتابی از فضای خوش‌بینی موقت به تحولات سیاسی و مذاکرات هسته‌ای بوده است. از این رو، احتمال اصلاح قیمتی و تعدیل ارزش‌ها در کوتاه‌مدت بسیار بالاست.
بر این اساس، انتخابی منطقی در شرایط کنونی آن است که سرمایه‌ها با نگاه تحلیلی و دوری از هیجانات مقطعی، به سمت صنایعی هدایت شوند که هم از منظر ارزش‌گذاری جذاب‌تر هستند و هم چشم‌انداز رشد پایدارتری دارند. صندوق بانکا ممکن است در آینده‌ای متعادل‌تر و پس از تثبیت بازار، به یک گزینه مناسب تبدیل شود؛ اما در مقطع فعلی، مشارکت در این پذیره‌نویسی بیش از آنکه تصمیمی تحلیل‌محور باشد، حرکتی مبتنی بر هیجان تلقی می‌شود.
نظر شما