نام گل محمدی ایران در فهرست موقت یونسکو

به گزارش بازار، ایرج ایزدی، مدیرکل ثبت آثار و حفظ احیای میراث معنوی وزارت میراث‌فرهنگی در گفت‌وگویی به موضوع ثبت «گل محمدی» اشاره کرد و گفت: اخیراً خبری منتشر شد مبنی بر اینکه عربستان گل محمدی را ثبت کرده است، اما این خبر از نظر علمی دقیق نیست.

مدیرکل ثبت آثار ادامه داد: در حوزه آثار ناملموس، موضوع مالکیت مطرح نیست، بلکه مهارت‌ها، آیین‌ها و رسوم مرتبط با آن ثبت می‌شوند. به عنوان نمونه، ما در پرونده‌های ناملموس، کالبد فیزیکی یا محصول را ثبت نمی‌کنیم، بلکه مهارت و روح فرهنگی حاکم بر آن را معرفی می‌کنیم.

وی افزود: در مورد گلاب نیز ما محصول یا عصاره را ثبت نمی‌کنیم، بلکه مهارت سنتی گلاب‌گیری و آیین‌های مرتبط با آن را مدنظر داریم. گلاب در فرهنگ ایران، به‌ویژه در کاشان، ریشه‌ای عمیق دارد و با آیین‌ها، ذکرها و رسوم خاصی همراه است؛ در حالی‌که در عربستان چنین پیشینه‌ای وجود ندارد.

ایزدی بیان کرد: عربستان ممکن است در منطقه طائف نوعی عرقیات تولید کند، اما این با آیین گلاب‌گیری ایرانی کاملاً متفاوت است. همان‌طور که در موسیقی، نواختن عود بین ایران و عربستان مشابه است، اما تفاوت در سبک و محتوای فرهنگی وجود دارد.

وی تأکید کرد: ایران پرونده مربوط به گل محمدی را در فهرست موقت خود قرار داده و مستندسازی آن نیز انجام شده است. این پرونده یکی از اصلی‌ترین پرونده‌های ماست و در سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۱ مراحل آماده‌سازی آن انجام شده است. ان‌شاءالله در یکی دو سال آینده، پرونده مهارت گلاب‌گیری و آیین‌های مرتبط با گل محمدی با نام ایران در فهرست جهانی ثبت خواهد شد.

ایزدی در پایان گفت: در حال حاضر ایران ۵۸ پرونده در نوبت ثبت جهانی دارد و علاوه بر گل محمدی، آثار متعددی در حوزه‌های مختلف فرهنگی، تاریخی و هنری در حال آماده‌سازی و پیگیری است. هدف ما نه رقابت، بلکه معرفی درست میراث فرهنگی ایران به جهان و پاسداشت اصالت‌های فرهنگی سرزمین‌مان است.

به گزارش بازار، ایران خاستگاه اصلی گل محمدی؛ ثبت جهانی عربستان مورد انتقاد کارشناسانایران با بیش از ۳۰ هزار هکتار سطح زیر کشت، بزرگ‌ترین تولیدکننده گل محمدی در جهان است. با این حال، گفته می‌شود که عربستان اخیراً گل محمدی را با عنوان «رز طائف» به ثبت جهانی رسانده است.

کارشناسان و پژوهش‌ها نشان می‌دهند که گل محمدی (Rosa damascena Mill) بومی ایران است و این کشور خاستگاه اصلی و کانون تنوع ژنتیکی این گل به شمار می‌رود.

ایرج رستگار، رئیس موزه گل محمدی ایران، اقدام عربستان را نادرست می‌داند و تأکید می‌کند که ثبت جهانی گل محمدی به نام ایران یک ضرورت ملی و بخشی از صیانت از میراث فرهنگی کشور است.