بازار؛ گروه بین‌‍الملل: تنش‌های بین ایالات متحده و ونزوئلا پس از آن به سطوح بی‌سابقه‌ای افزایش یافته که نیکولاس مادورو، رئیس جمهور ونزوئلا، از تکمیل طرح دفاع ملی علیه تهاجم بالقوه خبر داد. هرچند، واشنگتن عملیات نظامی خود را به عنوان کمپین مبارزه با مواد مخدر توصیف می‌کند، اما مادورو آن‌ها را مقدمه‌ای برای تغییر اجباری رژیم می‌داند و کودتاهای واشنگتن در آمریکای لاتین در طول قرن گذشته را یادآور می‌شود. ترامپ شش کارتل مکزیکی و کارتل «ترن د آراگوا» ونزوئلا را به عنوان سازمان‌های تروریستی خارجی معرفی کرده و اقدامات خود را با ادعای اینکه این گروه‌ها علیه آمریکا جنگ به راه انداخته‌اند، توجیه می‌کند.
در مقابل، برخی از کارشناسان اقدامات ایالات متحده را به علاقه آن به ونزوئلای غنی از نفت و مواد معدنی نسبت می‌دهند. این کشور از دوران هوگو چاوز به متحد روسیه، چین و ایران تبدیل شده و آن را به عرصه اصلی رقابت ژئوپلیتیکی در نیمکره غربی تبدیل کرده است. اکنون، این پرسش همچنان باقی است که آیا مادورو می‌تواند در برابر فشارهای فزاینده اقتصادی و نظامی مقاومت کند؟ اهداف واقعی دولت ترامپ از لشگرکشی به دریای کارائیب چیست؟
نمایش قدرت نظامی
به گزارش رسانه‌های غربی؛ دولت ترامپ ونزوئلا را در صدر اولویت‌های سیاست خارجی خود قرار داده است و طرحی را با هدف سرنگونی رئیس جمهور نیکلاس مادورو از طریق اقدامات بی‌سابقه نیروی نظامی در دریای کارائیب در دست اجرا دارد. این اقدامات با پیوست اطلاعاتی نیز همراه بوده که در آن تصاویر هواپیماها و کشتی‌های جنگی منتشر می‌شد تا در رهبری ونزوئلا وحشت ایجاد شود. وقتی ماریا کورینا ماچادو، رهبر مخالفان ونزوئلا، جایزه صلح نوبل خود را به ترامپ تقدیم و از او برای برکناری مادورو درخواست کمک کرد، تنش‌آفرینی آمریکا بیشتر شد.
در ۱۵ اکتبر، ترامپ به سازمان سیا اجازه داد تا عملیات مخفیانه در ونزوئلا انجام و اعلام کرد که در حال بررسی انجام حملاتی علیه کارتل‌های مواد مخدر است. همچنین، در یک اقدام دیپلماتیک، ترامپ دستور پایان مذاکرات دیپلماتیک با دولت مادورو را صادر کرد و نارضایتی خود را از امتناع رئیس جمهور ونزوئلا از واگذاری داوطلبانه قدرت و انکار دخالت رژیم خود در قاچاق مواد مخدر ابراز داشت. او همچنین اقدامات خود را به عنوان بخشی از جنگ علیه مواد مخدر توجیه و ادعا کرد که مادورو از کوکائین به عنوان سلاحی برای سرازیر کردن سیل مشکلات به ایالات متحده استفاده می‌کند. با این حال، سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا این ادعاها را رد کردند که این امر، منجر به اخراج دو مقام ارشد شدند زیرا آن‌ها از دستکاری داده‌های اطلاعاتی برای همسو شدن با روایت ترامپ خودداری کردند.
امسال، دولت آمریکا جایزه دستگیری مادورو را به ۵۰ میلیون دلار افزایش داد، در حالی که این مبلغ در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ ۱۵ میلیون دلار بود. همچنین، پیت هگست، وزیر دفاع، تأیید کرد که ارتش ایالات متحده اختیار کامل برای انجام حملات پیشگیرانه علیه قایق‌های مورد استفاده در عملیات قاچاق را دارد، زیرا این باندها تهدیدی مستقیم برای امنیت ملی ایالات متحده هستند.
راهبرد جدید آمریکا در قبال ونزوئلا بر اساس طرح مارکو روبیو، وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی، است که با همکاری جان راتکلیف، رئیس سازمان سیا، و با هدف برکناری مادورو از قدرت تدوین شده است. روبیو پیش از این تلاش ریچارد گرنل، فرستاده سابق آمریکا، برای دستیابی به یک توافق دیپلماتیک با رژیم مادورو را ناکام گذاشته بود.
از ابتدای سپتامبر، واشنگتن اعلام کرده است که نیروهایش شش حمله هوایی در کارائیب انجام داده‌اند، که بخشی از آن در راستای مبارزه با قاچاق مواد مخدر، بوده است. این حملات منجر به کشته شدن حداقل ۲۷ نفر شده است. واشنگتن هشت کشتی جنگی و یک زیردریایی هسته‌ای را در جنوب کارائیب و در نزدیکی سواحل ونزوئلا مستقر کرده که براساس ادعای واشنگتن؛ هدف آن مبارزه با مواد مخدر است.
راهبرد جدید آمریکا در قبال ونزوئلا بر اساس طرح مارکو روبیو، وزیر امور خارجه و مشاور امنیت ملی، است که با همکاری جان راتکلیف، رئیس سازمان سیا، و با هدف برکناری مادورو از قدرت تدوین شده است. روبیو پیش از این تلاش ریچارد گرنل، فرستاده سابق آمریکا، برای دستیابی به یک توافق دیپلماتیک با رژیم مادورو را ناکام گذاشته بود. او بار دیگر گزینه تغییر رژیم در ونزوئلا را مطرح کرده است همانطور که جان بولتون در دوره نخست ترامپ این موضوع را مطرح کرد. مقامات فعلی و سابق به نیویورک تایمز گفته‌اند که ارتش آمریکا در حال برنامه‌ریزی عملیات نظامی بالقوه در داخل ونزوئلا است و در گام بعدی، مظنونان قاچاق مواد مخدر را هدف قرار می‌دهد.
اهداف واقعی واشنگتن
این اقدامات ایالات متحده تنش‌های موجود با مادورو را تشدید کرده که با راه‌اندازی کمپین نظامی بی‌سابقه، بسیج ۱۷ هزار سرباز در ایالت تاچیرا در نزدیکی مرز کلمبیا و هشدار علیه هرگونه تجاوز خارجی، پاسخ داده است. او همچنین آمادگی‌های نظامی خود را تشدید و آموزش‌های گسترده‌ای را برای مقابله با حمله احتمالی ایالات متحده انجام داد. همچنین، کاراکاس اخیراً از شورای امنیت خواست تا تشکیل جلسه دهد و مسئولیت‌های خود را برای جلوگیری از تجاوز علیه یک کشور مستقل بر عهده بگیرد.
مادورو همچنین در ۱۸ اکتبر سخنرانی و کودتاهای سیا را محکوم و اعلام کرد که طرح دفاع در برابر تهدیدات آمریکا تکمیل شده است. او گفت: «نه به جنگ در کارائیب. نه به تغییر رژیم، که یادآور جنگ‌های بی‌پایان شکست‌خورده در افغانستان، ایران و عراق است. اقدامات آمریکا با هدف مشروعیت بخشیدن به تغییر رژیم با هدف نهایی تصرف منابع نفتی ونزوئلا انجام می‌شود.» البته، ونزوئلا علاوه بر ذخایر ارزشمند طلا، الماس و کولتان، بزرگترین ذخایر نفتی اثبات‌شده جهان را نیز در اختیار دارد. اما تحریم‌های شدید ایالات متحده، سقوط ارزش پول ملی و کاهش صادرات نفت، کاراکاس را به حمایت روسیه و چین وابسته کرده است.
همچنین، اقدامات نظامی اخیر ایالات متحده، دکترین قدیمی مونرو را به ذهن متبادر می‌کند که آمریکای لاتین را حیاط خلوت خود می‌دانست. اما در نسخه ترامپ ۲۰۲۵، این دکترین شکل افراطی‌تری به خود می‌گیرد و به جای نفوذ دیپلماتیک، از نیروی نظامی و عملیات اطلاعاتی استفاده می‌کند.
تقریباً در بین تحلیلگران این اتفاق نظر وجود دارد که مواد مخدر صرفاً پوششی برای اهداف واقعی هستند. دلیل اصلی اقدامات ترامپ دسترسی به نفت ونزوئلا است، همانطور که سلاح‌های کشتار جمعی بهانه‌ای برای حمله ایالات متحده به عراق بودند.
اگرچه واشنگتن کمپین خود را به عنوان مبارزه با قاچاق مواد مخدر توجیه می‌کند، اما شاخص‌های میدانی و سیاسی نشان می‌دهد که هدف واقعی، بی‌ثبات کردن رژیم مادورو و بازگرداندن نفوذ آمریکا به این منطقه به عنوان، حوزه نفوذ تاریخی آن بوده است. ونزوئلا، به نوبه خود، با بهره‌گیری از میراث ضد آمریکایی در آمریکای جنوبی، روی بسیج ملی‌گرایانه مردم برای مقابله با تجاوز امپریالیستی، حساب می‌کند. سی‌ان‌ان اخیراً گزارش داد که مقامات دولت ترامپ به‌طور خصوصی اذعان کرده‌اند که هدف از تشدید فشارها، برکناری مادورو است، هدفی که ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری خود دنبال می‌کرد.
تقریباً در بین تحلیلگران این اتفاق نظر وجود دارد که مواد مخدر صرفاً پوششی برای اهداف واقعی هستند. دلیل اصلی اقدامات ترامپ دسترسی به نفت ونزوئلا است، همانطور که سلاح‌های کشتار جمعی بهانه‌ای برای حمله ایالات متحده به عراق بودند. ونزوئلا دارای بزرگترین ذخایر نفتی اثبات شده جهان است که حدود ۳۰۰ میلیارد بشکه تخمین زده می‌شود، اما تولید آن به دلیل تحریم‌های ایالات متحده از ۳ میلیون بشکه در روز به تنها حدود ۴۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته و بیشتر نفت ونزوئلا توسط چین خریداری می‌شود.
از آنجا که ونزوئلا بیشتر نفت خود را به چین می‌فروشد، سرمایه‌گذاری‌های عظیم چینی را در بخش انرژی دریافت و همکاری نظامی خود را با روسیه تقویت کرده است، دولت ترامپ این رویکرد را کاملاً مغایر با سیاست اعلام شده خود علیه گسترش چین به حیاط خلوت خود می‌داند که منافع آن را تهدید می‌کند. علاوه بر این، نفت ونزوئلا یک دارایی ارزشمند برای ایالات متحده است و خلاص شدن از رژیم مادورو ضروری به نظر می‌رسد. اما آیا این بار موفق خواهد شد، یا شاهد تکرار ماجرای خلیج خوک‌ها هستیم؟
احتمال جنگ منطقه‌ای
به باور کارشناسان، اگر ایالات متحده این تجاوز را به سرزمین اصلی ونزوئلا گسترش دهد، یک واکنش منطقه‌ای وجود خواهد داشت که می‌تواند به درگیری مانند جنگ ویتنام تبدیل شود؛ یعنی طولانی، با تلفات وحشتناک جانی از هر دو طرف و بسیار پرهزینه. زیرا بسیاری از کشورهای منطقه به کمک ونزوئلا خواهند آمد. تأسیسات، مؤسسات، املاک و حتی شهروندان ایالات متحده در سراسر منطقه توسط جمعیت خشمگین جزو اهداف تلقی خواهند شد.
به باور کارشناسان، اگر ایالات متحده این تجاوز را به سرزمین اصلی ونزوئلا گسترش دهد، یک واکنش منطقه‌ای وجود خواهد داشت که می‌تواند به درگیری مانند جنگ ویتنام تبدیل شود
کشورهای آمریکای لاتین از طریق سازمان خود، اتحادﻳﺔ کشورهای آمریکای لاتین و کارائیب (سلاک)، اعلام کردند که همه کشورهای عضو آن مدت‌هاست که بر اساس اصولی مانند ممنوعیت تهدید یا استفاده از زور، حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات، ترویج گفتگو و چندجانبه‌گرایی، احترام به حاکمیت و تمامیت ارضی، عدم دخالت در امور داخلی کشورها و حق مسلم مردم برای تعیین سرنوشت خود، توافق خود را برای حفظ آمریکای لاتین و کارائیب به عنوان منطقه صلح اعلام کرده‌اند. اینها همچنین اصول اساسی منشور سازمان ملل متحد هستند دیده‌بان حقوق بشر نیز حملات کشتی‌های جنگی ایالات متحده را به عنوان نقض قوانین بین‌المللی محکوم کرده و آن‌ها را معادل اعدام‌های فراقضایی دانسته است.
نظر شما