مقدمه
در ماه‌های اخیر، بازار جهانی مواد شیمیایی شاهد نوسانات قابل توجهی در قیمت مونو اتیلن گلایکول (Mono Ethylene Glycol) بوده است. این ماده‌ی کلیدی که از مشتقات اتیلن به دست می‌آید، در صنایع مختلفی مانند تولید الیاف پلی‌استر، رزین، ضدیخ، مواد شوینده و بسته‌بندی کاربرد دارد. تغییرات قیمتی این ترکیب نه‌تنها بر صنعت پتروشیمی، بلکه بر زنجیره‌ی تأمین محصولات صنعتی در سراسر جهان اثرگذار است.
افزایش بهای نفت خام، محدودیت عرضه از شرق آسیا، مشکلات حمل‌ونقل بین‌المللی و تغییرات سیاست‌های زیست‌محیطی از مهم‌ترین عواملی هستند که موجب افزایش نوسانات قیمتی در بازار جهانی مونو اتیلن گلایکول شده‌اند. با وجود این چالش‌ها، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که خاورمیانه می‌تواند با ظرفیت تولید بالا و هزینه‌ی خوراک کمتر، نقش تعیین‌کننده‌ای در تثبیت این بازار ایفا کند.
نقش ایران در بازار و صادرات مونو اتیلن گلایکول
ایران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مواد پتروشیمی در منطقه، سهم قابل‌توجهی از صادرات مونو اتیلن گلایکول را در اختیار دارد. وجود مجتمع‌های عظیم پتروشیمی در ماهشهر، عسلویه و بندر امام، دسترسی به خوراک ارزان و موقعیت استراتژیک در مسیر صادرات به آسیا و اروپا، از مزیت‌های رقابتی ایران محسوب می‌شود.
در سال‌های اخیر، صادرات مونو اتیلن گلایکول ایران با وجود تحریم‌ها و محدودیت‌های مالی، روندی نسبتاً پایدار داشته است. خریداران آسیایی، به‌ویژه در هند، چین و ترکیه، همچنان از مشتریان اصلی این محصول هستند. از سوی دیگر، افزایش ظرفیت تولید در پروژه‌های جدید پتروشیمی باعث شده ایران بتواند بخشی از کمبود عرضه در بازار جهانی را جبران کند.
در این میان، شرکت‌هایی مانند
Ishtar Company
به‌عنوان یکی از صادرکنندگان معتبر در حوزه‌ی مواد شیمیایی، نقش پررنگی در بازار بین‌المللی ایفا می‌کنند. این شرکت با بهره‌گیری از تجربه‌ی طولانی در صادرات محصولات پتروشیمی و همکاری مستقیم با تولیدکنندگان بزرگ منطقه، توانسته است جایگاه خود را در میان تأمین‌کنندگان قابل اعتماد مونو اتیلن گلایکول تثبیت کند.
تحلیل بازار جهانی مونو اتیلن گلایکول
بر اساس آمار منتشرشده از منابع بین‌المللی، در سه‌ماهه‌ی نخست سال ۲۰۲۵، میانگین قیمت جهانی مونو اتیلن گلایکول در محدوده‌ی ۷۴۰ تا ۸۰۰ دلار در هر تُن نوسان داشته است. عواملی مانند افزایش هزینه‌های انرژی، حمل‌ونقل و سیاست‌های محدودکننده‌ی صادراتی در برخی کشورها باعث تغییرات پی‌درپی در نرخ این محصول شده‌اند.
بررسی دقیق Mono Ethylene Glycol price نشان می‌دهد که در ماه‌های اخیر به دلیل رشد تقاضا در بخش‌های نساجی و بسته‌بندی، قیمت این ماده در مسیر صعودی قرار گرفته است. در چین و هند، به‌عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان، تولیدکنندگان پلی‌استر و رزین با افزایش نیاز به خوراک MEG روبه‌رو شده‌اند. همین امر منجر به رشد تقاضا و در نتیجه افزایش قیمت در بازارهای آسیایی شده است.
تأثیر بهای نفت و انرژی بر قیمت MEG
از آنجا که مونو اتیلن گلایکول یکی از مشتقات مستقیم اتیلن و نفت خام است، تغییرات قیمت نفت تأثیر مستقیمی بر هزینه تولید و قیمت نهایی آن دارد. در ماه‌های اخیر، رشد قیمت نفت تا محدوده‌ی ۹۰ دلار باعث افزایش هزینه تولید MEG در اکثر کشورهای تولیدکننده شده است.
کارشناسان معتقدند اگر قیمت نفت در سطح فعلی باقی بماند یا افزایش بیشتری پیدا کند، احتمال رشد مجدد قیمت مونو اتیلن گلایکول در فصل زمستان بالاست.
از سوی دیگر، سیاست‌های زیست‌محیطی جدید در چین باعث شده برخی کارخانه‌های قدیمی تولید MEG با خوراک زغال‌سنگ موقتاً تعطیل شوند. این مسئله نیز به کاهش عرضه در بازار جهانی منجر شده است. در نتیجه، صادرکنندگان خاورمیانه‌ای فرصت مناسبی برای افزایش صادرات خود پیدا کرده‌اند.
خاورمیانه؛ مرکز جدید تعادل در بازار جهانی
در سال‌های اخیر، کشورهای خاورمیانه با توسعه‌ی چشمگیر صنایع پتروشیمی و احداث واحدهای جدید تولید اتیلن گلایکول، نقش فزاینده‌ای در تنظیم بازار جهانی ایفا کرده‌اند. ایران، عربستان سعودی و قطر در مجموع بیش از ۲۵ درصد از ظرفیت تولید MEG جهان را در اختیار دارند.
کارشناسان بر این باورند که اگر روند سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ذخیره‌سازی در منطقه ادامه یابد، خاورمیانه می‌تواند به پایگاه اصلی تأمین مونو اتیلن گلایکول برای بازارهای آسیایی و اروپایی تبدیل شود. در این میان، تجربه‌ی شرکت‌های صادراتی منطقه‌ای و شبکه‌های لجستیکی مؤثر، مانند آنچه توسط Ishtar Company ایجاد شده، عامل کلیدی در افزایش رقابت‌پذیری محسوب می‌شود.
چشم‌انداز آینده
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در سال ۲۰۲۶، بازار جهانی MEG با رشد میانگین ۴ درصدی مواجه خواهد شد. افزایش تقاضا در صنایع خودروسازی و تولید الیاف مصنوعی، به‌ویژه در کشورهای جنوب شرق آسیا، از دلایل اصلی این رشد خواهد بود.
در عین حال، توسعه‌ی پروژه‌های جدید پتروشیمی در ایران و خلیج فارس می‌تواند به تقویت جایگاه منطقه در بازار جهانی کمک کند.
با توجه به این چشم‌انداز، حضور فعال شرکت‌های صادراتی معتبر و ایجاد ارتباط مستقیم با بازارهای هدف، کلید موفقیت در این صنعت است. به همین دلیل، شرکت‌هایی نظیر Ishtar Company با تمرکز بر شفافیت، کیفیت و پایداری در تأمین، نقش مهمی در تقویت اعتماد بین تولیدکنندگان و خریداران جهانی ایفا می‌کنند.
جمع‌بندی
بازار مونو اتیلن گلایکول در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین شاخص‌های صنعت پتروشیمی جهان تبدیل شده است. نوسانات عرضه و تقاضا، تغییرات قیمت نفت و تحولات اقتصادی جهانی عواملی هستند که همواره بر قیمت این ماده تأثیرگذار بوده‌اند.
در چنین شرایطی، صادرکنندگان خاورمیانه‌ای، به‌ویژه شرکت‌های ایرانی، فرصت دارند با استفاده از موقعیت جغرافیایی ممتاز و زیرساخت‌های صنعتی قوی، سهم بیشتری از بازار جهانی را در اختیار بگیرند.
در نهایت، با توجه به رشد پایدار تقاضا و افزایش اهمیت تأمین مطمئن، شرکت‌هایی همچون Ishtar Company می‌توانند با ارائه‌ی خدمات صادراتی تخصصی و همکاری نزدیک با تولیدکنندگان، نقش مهمی در حفظ تعادل بازار جهانی مونو اتیلن گلایکول ایفا کنند.
نظر شما