دانش بنیان‌ها راهی برای مقابله با تحریم؛ بحران‌ها راه خلاقیت و سازندگی را هموار می‌کنند

فاطمه الیاسی، بازار: شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع کوچک چند سالی‌ست پیشرفت خوبی در جامعه داشته و با بهره‌مندی علمی و ثروت آفرینی در مسیر توسعه حرکت می‌کنند.

تسهیل در فرآیند تولید و نوآوری را می‌توان از اهداف ایجاد پارک‌های علمی برشمرد که با ارائه خدمات به افراد متخصص عرصه را برای رشد اقتصادی بر پایه دانش فراهم می‌کنند، با همین رویکرد طی چند سال گذشته شاهد رشد فعالیت در شرکت های دانش بنیان، ایده پذیری و خلاقیت در بین گروه های جوان و نوجوان متخصص در کشور بوده ایم، شرایط مهیای پارک های علم و فناوری برای واحدهای دانش بنیان این بار پلی به سمت موفقیت برای این واحدها ایجاد کرد و موجب شد تا بسیاری از ایده های اجریی به سمت تولید هدایت شود.

پارک علم و فناوری استان قزوین از مجموعه‌های علمی با امکان فعالیت متخصصان این حوزه بوده که در زمینه ایجاد رقابت سازنده و ارتقاء فرهنگ تحقق گام برداشته و خوشبختانه دستاوردهای مطلوبی نیز داشته است، تا جائی که امروز تعداد زیادی از واحدهای فعال دراین حوزه جزو برترین ها در کشور هستند.

اگرچه تحریم ها، مشکلات اقتصادی موجود در کشور، شرایط دشوار تامین مواد اولیه کار را برای صنایع و واحدهای تولیدی دشوار کرده است اما یکی از راه‌های تحقق شعار سال ۹۹، ترویج اقتصاد دانش‌بنیان و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برای جهش تولید است که باید اقدامات جدی در این زمینه صورت گیرد،شرکت صنایع شیمیایی فرهمند از واحدهای دانش بنیانی است که در پارک علم و فناوری استان قزوین مستقر شده است و در این مدت توانسته به تولید برخی از مواد اولیه مورد نیاز کشور در حوزه پلیمز و محصولات شیمی دست پیدا کند.

در این زمینه با فرید فرخ‌نیا مدیرعامل شرکت صنایع شیمیایی فرهمند فعال در حوزه شیمی و محصولات پلیمری که کارشناسی شیمی و کارشناسی ارشد مدیریت کسب و کار داشته، در پارک علم و فناوری استان قزوین مشغول فعالیت است به گفت‌وگو نشستیم.

* از سوابق و فعالیت‌های علمی خود بگویید 
از سال ۷۰ زمان  دانشجویی در صنعت شیمی مشغول فعالیت شدم، پس از آن  در سال‌های ۷۰ تا ۷۹ در زمینه تخصصی پلیمری شامل ساخت روغن‌های چرم‌سازی و چند محصول جدید از جمله روغن‌های سولفاته فعالیت داشتم و در نهایت با گذراندن بیش از 9 سال کار و کسب تجربه در سال‌ ۷۹ با همکاری یک مجموعه سهامداری شرکتی در حوزه شیمی تاسیس کردم که  در آن زمان  به عنوان نخستین تولیدکننده در برخی محصولات شناخته شده و پیشرفت خوبی حاصل شد.

در پی تاسیس این شرکت که شاید نخستین گام قدرتمند ما در حوزه تولیدات پلیمری و محصولات شیمیایی بود با نزدیک به یک دهه تجربه از سال ۹۰ شرکت دانش‌بنیان صنایع شیمی فرهمند مستقر در پارک علم و فناوری استان قزوین را با هدف توسعه تکنولوژی نو تاسیس کردیم و امروز نزدیک به 9 سال است که در این شرکت به صورت تخصصی در این حوزه فعالیت میکنیم.

* در مورد فعالیت‌های تخصصی و تولیدات خود توضیح دهید 
با توجه به سال‌ها سابقه در حوزه شیمی، شناخت نسبت به بازار و ارزیابی مواد اولیه به دنبال تولید محصولاتی هستیم که بازار رقابتی کمتری داشته و از سوی دیگر تخصص محوری بالایی دارد که می‌توان به سیستم‌های هایتک  در این خصوص اشاره کرد.

لذا با رویکرد تخصص محوری، استفاده از دانش روز دنیا و تکنیسین های حرفه ای در روند تولید محصولات این شرکت دانش‌بنیان در جشنواره‌های مختلف برتر معرفی شده و خوشبختانه در عرصه فناوری نو اقدامات مطلوبی انجام دادیم.

اکنون نزدیک به ۲ سال است که به طور تخصصی در زمینه مواد ریخته گری فعالیت داشته و توانستیم نیازهای شرکت‌های بزرگ ریخته گری به ویژه شرکت‌های خودرویی مثل ایران خودرو را تامین کنیم.

* تحریم چه تاثیری در فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان داشته است؟
مهم ترین تاثیر تحریم ها در بدنه کشور در گام نخست روی شرکت ها و واحدهای تولیدی بود، چرا که به دلیل ارزان تر بودن فرآیند خرید مواد اولیه به تناسب تولید در داخل در بسیاری از بخش ها عمدتا شاهد واردات مواد اولیه بودیم، به عبارتی تحریم توانست مشکلاتی که در حوزه تولید و صنعت داشتیم را به طور واضح نمایان کند و  در این بین شرکت‌های دانش‌بنیان که عمدتا با پایه نوآوری و تکنولوژی نو تاسیس  شده بود بتواند عاملی محرک محسوب شود و مسئولیت تحقیق و تولید بسیاری از این مواد اولیه را عهده دار شود.

از آنجائی که شرکت های دانش بنیان رفع نیازهای جامعه و مسئولین اجتماعی را برای خود وظیفه جدی میدانند  همواره در راستای تحقق این هدف تلاش می‌کنند و به همین علت نیز برای مقابله با تحریم‌ها نیز راهی می‌یابند.

در این مدت نیز با توجه به تحریم برخی محصولات، مواد موردنیاز خود را بومی‌سازی کرده و با کیفیت بهتر و قیمت کمتر در اختیار متقاضیان قرار می‌دهیم و با بهره‌گیری از متخصصان در حوزه شیمی اشکالات مواد را نیز در فرآیند بومی‌سازی برطرف و محصولات کیفی تولید می‌کنیم.

* سهم صادرات در تولیدات شرکت‌های دانش‌بنیان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شرکت‌های دانش‌بنیان به سبب استفاده از دانش فنی و متخصصان حرفه‌ای به عنوان یکی از گزینه‌های صادرات محصولات جدید و باکیفیت مطرح هستندو در این مسیر تعامل دولت و بخش خصوصی در این شرکت‌ها باید نمود پیدا کرده و از این ظرفیت در راستای پیشرفت و توسعه بهره‌گیری شود.

شرکت دانش بنیان فرهمند امروز محصولاتی با کیفیت و قابل عرضه در بازارهای جهانی را به تولید رسانده است اما برای تحقق صادرات نیازمند همراهی مسئولین هستیم، در حال حاضر نیز محصولات این شرکت به استان‌های همدان، زنجان، اصفهان و تهران صادر شده و از آنجائی که  به منظور حفاظت از محیط زیست، در تولیدات توجه به تناسب با محیط زیست را نیز مدنظر قرار دادیم پیش بینی می کنیم بتوانیم جایگاه مطلوبی در بازارهای کشورهای دیگر داشته باشیم.

* میزان اشتغال در شرکت‌های دانش‌بنیان چگونه است؟
صنعت شیمیایی از دسته صنایعی است که  کارگربر نبوده و به علت اهمیت کار تخصص، ۶ نفر از متخصصان حرفه‌ای این حوزه در شرکت مشغول بوده و با استفاده از دستگاه‌ها فرآیند تولید انجام می‌شود به عبارتی در مجموع شرکت صنایع شیمیایی فرهمند ۱۲ نفر پرسنل دارد که در پژوه‌های مختلف و جدید از جمله قالب‌سازی و روان‌سازهای ریخته گری که در صنعت خودرو کاربرد دارد، فعالیت می‌کنند از این رو یکی از مهم ترین اصول ما در فعالیت این شرکت دانش بنیان استفاده از نیروهای متخصص نقش بسزایی و از این رو تلاش ما هم این بوده که از برترین ها استفاده کنیم.

* حمایت‌های دولت از شرکت‌های دانش‌بنیان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
به طور معمول اقدام به فعالیت‌های جدید، هزینه‌های زیاد مطالعاتی دارد که هیچ ارگان و سازمان دولتی از این بخش مهم کار حمایت نمی‌کند، به طور معمول شرکت‌های دانش‌بنیان زیر نظر دفتر فناوری ریاست جمهوری فعالیت میکنند اما تامین اعتبار برای بخش های مطالعاتی و پژوهشی کار آسانی نیست ولی شاید با پیگیری مداوم بتوان بخشی از نیاز موجود را تامین کرد که به دلیل زمان بر بودن این پروسه پیگیری های مداوم برای تامین اعتبار زمان را برای تولید و فعالیت اساسی از ما خواهد گرفت.

البته با شیوع کرونا تلاش شد تا از شرکت های دانش بنیان حمایت صورت گیرد و به همین منظور شرایط برای تولید محصولات ضدعفونی آسان شد، از این رو شرکت ما نیز برای  تولید مواد ضدعفونی کننده اقدام کرد اما سازمان غذا و دارو مجوز موقت ۳ ماهه به ما داد که به محض اینکه کار به روال افتد مجوز به اتمام رسید و  کارگاه توقیف شد و به علت سوء مدیریت متحمل ضرر شدیم.

گویا هنوز نقش صنایع کوچک در رفع مشکلات کشور برای افراد نمایان نیست این در شرایطی است که صنایع کوچک حجم زیادی از کارهای کشور را انجام می‌دهند اما اعطای مجوز به آنها باید کارشناسانه باشد که مشاوره در این زمینه نقش بسزایی داشته و به همین سبب مسئولان باید با متخصصان هر حوزه مشورت کنند در حالی که متاسفانه فرهنگ مشاوره در جامعه تبیین نشده است.

* حرف آخر
کشور ما پتانسیل بسیار ویژه‌ای برای اینکه جزو ابرقدرت‌های اقتصادی دنیا شود، دارد که می‌توان به نیروهای باهوش و متخصص، امکانات تولید و منابع مطلوب و موقعیت استراتژیک منطقه اشاره کرد، اما باید گفت متاسفانه در حوزه مدیریتی ضعیف عمل شده که باید مورد توجه جدی قرار گیرد، بحران‌ها سبب سازندگی و اختراع جدید می‌شود در حالی که «دلگرمی و حمایت» مهمترین انگیزه برای شرکت‌های دانش‌بنیان بوده تا در مسیر فعالیت‌های نو گام بردارند.