بازار؛ گروه استانها: وجود منطقه ویژه اقتصادی سرخس و امکان تجارت با کشورهای آسیای میانه موجب شده تا از سرخس به‌عنوان دروازه تجارت آسیا یاد شود اما این منطقه در حالی این واژه را یدک می‌کشد که خود با مشکلاتی از بیکاری دست‌وپنجه نرم می‌کند و جمعیت و هم‌چنین چهره این شهر نشانی از تبدیل‌شدن به یک شهر جهانی را ندارد!
از سال ۱۳۹۵ شهرستان سرخس با نرخ بیکاری بیش از ۱۹ درصد هم چنان با این موضوع درگیر است تا آنجا که بنا بر گفته حجت‌الاسلام محمد نجف زاده رئیس دادگستری این شهرستان وضعیت فعلی سرخس به‌هیچ‌وجه زیبنده آن نیست.
اگرچه پتانسیل‌های بسیاری مانند فرودگاه باقابلیت فرود و پرواز هواپیماهای پهن‌پیکر؛ وجود خط آهن بین‌المللی، ذخایر عظیم نفت و گاز،گمرک و هم چنین هم جواری سرخس با نقطه صفر مرزی از مهم‌ترین ظرفیت‌های این منطقه محسوب می‌شود اما متأسفانه هیچ‌یک از این زیرساخت‌ها موجب رفع بیکاری برای جوانان و افراد محلی نشده است.
نیروهای بومی در برابر غیربومی
کارشناس ارشد جغرافیای شهری در گفت‌وگو با بازار اظهار می‌کند: هرچند وجود شرکت نفت و گاز شرق با محوریت پالایشگاه خانگیران در سرخس فرصت طلایی برای این شهرستان به‌منظور قدم گذاشتن در مسیر توسعه به شمار می‌رود اما ازآنجاکه ۶۰ درصد جمعیت این شهرستان را روستائیان تشکیل می‌دهند لذا به‌واسطه نبود امکانات و آموزش، بسیاری از جوانان روستایی فرصت کسب پست‌های تخصصی را نداشتند لذا بسیاری از صنایع و تأسیسات این شهرستان در اختیار نیروهای غیربومی و مهاجر است و همین موضوع همیشه موجب دلخوری افراد بومی بوده است.
حسین سلطانی می‌گوید: درست است که سرخس قابیلت های مناسبی برای سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی دارد اما مهم‌ترین و ساده‌ترین نیاز آن‌که جاده‌ای مناسب و ترانزیتی است مهیا نشده است.
وی ابراز می کند: وضعیت نامساعد جاده ترانزیتی مشهد ـ سرخس بسیاری از علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در شهرستان سرخس و منطقه ویژه اقتصادی سرخس را فراری می‌دهد ولی بااین‌حال هنوز شاهد جدیت مسئولان برای احداث و اصلاح مشکلات جاده بین‌المللی ترانزیتی و سرعت بخشیدن برای حل این مشکل نیستیم.
توسعه شهر
کارشناس ارشد جغرافیای شهری اظهار می‌کند: باوجود زیرساخت‌های اقتصادی نسبتاً مطلوب در این شهر، جمعیت شهر سرخس طی دهه‌های اخیر رشد چندانی نداشته است به‌طوری‌که نرخ رشد جمعیت طی سال‌های ۱۳۴۵تا ۱۳۸۵از ۶.۳ درصد حتی به ۱.۹ درصد کاهش‌یافته است.
اگرچه پتانسیل‌های بسیاری مانند فرودگاه باقابلیت فرود و پرواز هواپیماهای پهن‌پیکر؛ وجود خط آهن بین‌المللی، ذخایر عظیم نفت و گاز،گمرک و هم چنین هم جواری سرخس با نقطه صفر مرزی از مهم‌ترین ظرفیت‌های این منطقه محسوب می‌شود اما متأسفانه هیچ‌یک از این زیرساخت‌ها موجب رفع بیکاری برای جوانان و افراد محلی نشده است
سلطانی عنوان می‌کند: شاید یکی از دلایل عدم رشد و توسعه شهر را بتوان به مشکلات سیاسی داخلی منطقه نسبت داد.
وی بابیان اینکه تنها دل‌خوش کردن به این موضوع که این شهر مرزی دروازه تجارت با آسیای میانه است رشد و توسعه ای به همراه نمی‌آورد و مشکل بیکاری را حل نمی‌کند می‌افزاید: به‌رغم وجود زیرساخت‌ها در این شهر مرزی اما این شهر تنها در حد ترانزیت کالا عمل می‌کند و رونقی به دست نیاورده است.
پژمردگی بازارچه‌های مرزی
این کارشناس جغرافیای شهری تأکید می‌کند: نشانه‌هایی از جهانی‌شدن شهرهای مرزی به‌عنوان دروازه‌های توسعه چندان در این منطقه به چشم نمی‌خورد و پژمردگی بازارچه‌های مرزی، خطرآفرینی جاده‌ها، عدم حضور سرمایه‌گذاران خارجی و شرکت‌های بین‌المللی خود گواه این موضوع است که شهر سرخس هنوز تبدیل به دروازه توسعه نشده است.
سلطانی اذعان می‌کند: اگرچه اقداماتی قبیل احداث بازارچه‌های مرزی، احداث راه‌آهن، راه‌اندازی گمرکات در شهر سرخس فراهم آمده ولی به دلایل مختلفی، ازجمله خلأها زیرساختی و مشکلات مدیریتی و فرهنگی، این فرایند دچار رکود شده است.
تلاش برای رفع مشکل شش هزار بیکار در سرخس
دبیر نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی خراسان رضوی نیز بابیان اینکه این شهرستان افزون بر شش هزار بیکار دارد به بازار گفت: این شهرستان ۱۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که ۶۰ درصد از این جمعیت روستایی هستند از همین رو با کمک سه نهاد آستان قدس رضوی، شرکت نفت و گاز شرق و سپاه امام رضا(ع) به‌عنوان معین اقتصادی سرخس نسبت به سرمایه‌گذاری و ایجاد پروژه‌های اشتغال‌زایی اقدام شده است.
علی‌اکبر لبافی بابیان اینکه ظرفیت‌های بالقوه‌ای در بخش کشاورزی این شهرستان وجود دارد بیان کرد:تاکنون ۳۲۹ فعالیت یا پروژه با مبلغ کل سرمایه‌گذاری هزار و ۱۴۰ میلیارد و ۵۸۰ میلیون ریال و اشتغال‌زایی برای ۷۳۰ نفر توسط سه معین اقتصادی یعنی آستان قدس رضوی، سپاه امام رضا(ع) و شرکت نفت و گاز شرق در سامانه نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی ثبت‌شده است.
وی افزود: از این تعداد ۲۲۶ پروژه با سرمایه‌گذاری ۲۳۹ میلیارد و ۳۵۰ میلیون ریال و اشتغال‌زایی برای ۴۷۸ نفر به تائید رسیده است.
دبیر نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی خراسان رضوی در خصوص مجموع فعالیت‌های اقتصادی تائید شده معین‌های اقتصاد مقاومتی شهرستان سرخس افزود: در این راستا آستان قدس رضوی با ۳۰۹ فعالیت در حوزه‌های، کشاورزی، دامداری و دام‌پروری، سنگ زینتی و پوشاک با ۴۶۱ فرصت شغلی پیش‌بینی‌شده و هم‌چنین سپاه امام رضا(ع) با ۱۷ فعالیت در حوزه‌های دامداری و دام‌پروری با ۱۷ فرصت شغلی پیش‌بینی‌شده در سامانه ثبت‌شده است.
تاکنون ۳۲۹ فعالیت یا پروژه با مبلغ کل سرمایه‌گذاری هزار و ۱۴۰ میلیارد و ۵۸۰ میلیون ریال و اشتغال‌زایی برای ۷۳۰ نفر توسط سه معین اقتصادی یعنی آستان قدس رضوی، سپاه امام رضا(ع) و شرکت نفت و گاز شرق در سامانه نهاد مردمی اقتصاد مقاومتی ثبت‌شده است
لبافی ادامه داد: از کل پروژه‌های تائید شده معین‌های اقتصادی شهرستان سرخس تاکنون ۳۰ پروژه با حجم سرمایه‌گذاری ۳۷ میلیارد و ۸۹۰ میلیون ریال و اشتغال‌زایی برای ۱۲۶ نفر در زمینه کشاورزی و دام‌پروری به بهره‌برداری رسیده و ۲۰ پروژه با سرمایه‌گذاری ۲۲ میلیارد و ۶۳۰ میلیون ریال و اشتغال‌زایی برای ۷۶ نفر در زمینه کشت پنبه و ذرت علوفه‌ای در حال اجرا است.
غفلت از اقتصاد روستائیان
استاندار خراسان رضوی در همین رابطه معتقد است متأسفانه هم‌زمان با توسعه زیرساخت‌های روستایی در کشور طی سال‌های گذشته، به اقتصاد خانوار و اشتغال روستاییان توجه کمتری شده و توسعه در کشور نامتوازن بوده است به‌طوری‌که ثروت‌ها و ظرفیت‌ها در شهرهای بزرگ متمرکزشده و شهرهای کوچک‌تر و روستاها کمتر موردتوجه قرارگرفته‌اند لذا نبود توسعه و شغل باعث مهاجرت روستاییان و گسترش حاشیه‌نشینی در شهرهای بزرگ کشور شده است.
علیرضا رزم حسینی با اشاره به توسعه زیرساخت‌ها در استان خراسان رضوی بیان می‌کند: بااتصال آخرین شهر استان به شبکه گاز، ضریب نفوذ گاز شهری در خراسان رضوی به ۱۰۰ درصد می‌رسد و ضریب نفوذ گاز روستایی نیز در استان ۸۵ درصد است اما در کنار توسعه زیرساختی کمتر به اشتغال و کسب‌وکار روستایی و مناطق دورافتاده توجه شده و همین امر حاشیه‌نشینی در شهر مشهد را رقم‌زده است.
وی بیان می‌کند: توسعه و رفع بیکاری در سرخس باوجود سه نهاد قدرتمند آستان قدس رضوی، شرکت نفت و گاز شرق و سپاه امام رضا(ع) به‌عنوان معین اقتصادی سرخس در چارچوب الگوی مثلث توسعه اقتصادی – فرهنگی تحقق‌پذیر شده است و به‌زودی رقم خواهد خورد.
استاندار خراسان رضوی از سپاه به‌عنوان یک‌نهاد قدیمی، قدرتمند و مجاهد و هم‌چنین آستان قدس رضوی نیز به‌عنوان یک معین قدرتمند که حضور فعال و پررنگی هم در سرخس و هم در منطقه ویژه اقتصادی داشته است یادکرد و افزود: وجود شرکت نفت و گاز شرق نیز با محوریت پالایشگاه خانگیران در سرخس فرصت طلایی برای این شهرستان به‌منظور قدم گذاشتن در مسیر توسعه به شمار می‌رود.
نظر شما