بازار؛ گروه بین الملل: «تلمیذ احمد» در طی مقاله ای که در سایت تحلیلی عرب نیوز منتشر شد نوشت: چهره اجلاس سازمان همکاری شانگهای که هفته گذشته در تیانجین چین برگزار شد، توجه جهانیان را به خود جلب کرد. چشمگیرترین تصویر، لبخند گرم رهبران روسیه، چین و هند و گپ دوستانه آنها با یکدیگر بود. ناظران، این ژست را نشانه‌ای از «جبهه‌ای متحد در راستای چندقطبی بودن، تاب‌آوری اقتصادی و امنیت جمعی و بازآرایی استراتژیک نظم بین‌المللی» توصیف کردند.
یکی دیگر از رویدادهای مهم، دیدار دوجانبه نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند و شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین در حاشیه این اجلاس بود که باعث شد مودی برای اولین بار پس از هفت سال به چین سفر کند. شی به «مسئولیت تاریخی» دو کشور «برای ایجاد نظم جهانی چندقطبی... و ارائه کمک‌های واقعی خود به صلح و رفاه در آسیا و سراسر جهان» اشاره کرد.
مودی نیز به نوبه خود تأیید کرد که آنها شریک هستند نه رقیب و منافع ۲.۸ میلیارد نفر از جمعیت دو کشور به همکاری آنها گره خورده است. سازمان همکاری شانگهای از بستری ایجاد شد که در دهه ۱۹۹۰ برای رسیدگی به مسائل مرزی بین چین، روسیه و جمهوری‌های آسیای میانه که از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی پدید آمده بود. از سال ۲۰۰۱، این سازمان شروع به برگزاری جلسات در سطح سران کرد. هند و پاکستان در سال ۲۰۱۷ به عنوان اعضای کامل به آن پیوستند، در حالی که ایران و بلاروس در سال ۲۰۲۴ به آن ملحق شدند. این سازمان همچنین ۱۶ کشور شریک از قفقاز جنوبی، آسیای جنوبی و جنوب شرقی و خاورمیانه دارد.
سازمان همکاری شانگهای به عنوان نهادی در نظر گرفته می‌شود که در مقابل نظم جهانی به رهبری ایالات متحده آمریکا ایستاده است
اعضای آن در مجموع ۸۰ درصد از سرزمین اوراسیا، ۴۰ درصد از جمعیت جهان و ۲۳ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را تشکیل می‌دهند. عملکرد این سازمان آشکارا توسط روح شانگهای، تعهد به احترام متقابل، منافع متقابل، برابری، مشورت، احترام به تمدن‌های متنوع و پیگیری توسعه مشترک، شکل گرفته است.
اجلاس تیانجین بیست و پنجمین کنفرانس سازمان همکاری شانگهای بود. این اجلاس از ۳۱ آگوست تا ۱ سپتامبر در شرایطی برگزار شد که روابط چندین عضو با ایالات متحده رو به وخامت بود. به ویژه در ۲۷ آگوست، ایالات متحده آمریکا تعرفه‌های تنبیهی بر صادرات هند اعمال کرد و مجموع این تعرفه‌ها را به ۵۰ درصد رساند و عملاً اکثر صادرات هند به ارزش چندین میلیارد دلار را غیراقتصادی کرد. روسیه تا حد زیادی در اروپا منزوی است و به دلیل جنگ اوکراین در معرض تحریم‌های غرب قرار دارد، در حالی که چین نیز در معرض خصومت ایالات متحده قرار دارد و انتظار می‌رود به زودی با تعرفه‌های فلج‌کننده مواجه شود. بنابراین، این سازمان به عنوان نهادی در نظر گرفته می‌شود که در مقابل نظم جهانی به رهبری ایالات متحده آمریکا ایستاده است.
در مراسم افتتاحیه این اجلاس، شی جین پینگ این گروه را نیرویی توصیف کرد که نوع جدیدی از روابط بین‌الملل را ترویج می‌دهد. مودی سه ستون آن را امنیت، اتصال و فرصت برای همکاری و اصلاحات توصیف کرد. وی از نقشی برای این سازمان در ترویج چندجانبه‌گرایی و «نظم جهانی فراگیر» حمایت کرد.
بیانیه تیانجین که از این اجلاس حاصل شد، توسط یک دیپلمات هندی به عنوان پیوند دهنده «بینش با قدرت» توصیف شده است. این بیانیه ایده‌های اجلاس‌های قبلی را پیش می‌برد، در حالی که آنها را با وضوح، انگیزه و در صورت لزوم حمایت نهادی غنی می‌کند.
در زمینه همکاری اقتصادی، از ایده «مشارکت بزرگ اوراسیا»، تأسیس بانک توسعه سازمان همکاری شانگهای و استفاده بیشتر از ارزهای ملی در تسویه حساب‌های بین اعضا حمایت کرد. چین متعهد شده است که از طریق کمک‌های بلاعوض ۲۸۰ میلیون دلاری برای ۱۰۰ پروژه «کوچک و زیبا» و ۱.۴ میلیارد دلار به عنوان وام به اعضای کنسرسیوم بین بانکی سازمان همکاری شانگهای، بودجه لازم را تأمین کند.
اجلاس سازمان همکاری شانگهای به وضوح نظم مبتنی بر توزیع قدرت جدید و حس هدفمندی را به این سازمان تزریق کرده است
موضوع «یک زمین، یک خانواده، یک آینده» هند در اجلاس گروه ۲۰ در دهلی نو در سال ۲۰۲۳، به عنوان بخشی از چشم‌انداز مشترک ارائه شده توسط چین، مبنی بر «ایجاد جامعه‌ای با آینده‌ای مشترک برای بشریت»، در اعلامیه تیانجین گنجانده شد. این چشم‌اندازها «ابتکار عمل وحدت جهانی برای صلح عادلانه، هماهنگی و توسعه» جدیدی را شکل خواهند داد.
نشست تیانجین با بیرون کشیدن این سازمان ۲۵ ساله از محدوده تنگ اوراسیا و قرار دادن آن در صحنه جهانی، به وضوح قدرت جدید و حس هدفمندی را به آن تزریق کرده است. این امر به لطف رفاقت آشکار بین رهبران هند، چین و روسیه، که ناظران از آن به عنوان «محور تروئیکای جدید» یاد می‌کنند، امکان‌پذیر شده است. این محور، چالشی مؤثر برای هژمونی غرب بر امور جهانی ایجاد می‌کند و از جایگزینی آن با یک نظم جهانی چندقطبی حمایت می‌کند.
این محور صرفاً یک پاسخ تاکتیکی و کوتاه‌مدت به شتابزدگی و زیاده‌روی‌های رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا نیست بلکه یک رویکرد استراتژیک با دقت شکل‌گرفته توسط سه بازیگر اصلی است که می‌دانند نظم جهانی جدید تنها در صورتی می‌تواند ظهور کند که آنها به طور هماهنگ عمل کنند و در برابر فشارهای سیاست‌های «تفرقه بینداز و حکومت کن» غرب که در گذشته برای منافع کشورهای جنوب جهان بسیار مضر بوده‌اند، مقاومت کنند.
چالش‌های مهمی وجود دارد که این سه کشور هنوز باید به آنها بپردازند. مهم‌ترین آنها اختلافات چین و هند در رابطه با مرز و رقابت در جنوب آسیا و اقیانوس هند، همراه با رقابت احتمالی چین و روسیه در آسیای مرکزی است. اتحاد روسیه-هند-چین که به سال ۲۰۰۶ برمی‌گردد، می‌تواند بستری مفید برای اطمینان از عدم تبدیل این مسائل به رویارویی و درگیری فراهم کند. تنها در این صورت است که سازمان همکاری شانگهای به طور مؤثر با «هژمونی‌طلبی و سیاست قدرت» مخالفت خواهد کرد و به چشم‌انداز مودی مبنی بر «جهانی چندقطبی و آسیایی چندقطبی» دست خواهد یافت.
نظر شما