بازار؛ گروه بین الملل: «دکتر رمزی بارود»، روزنامهنگار، نویسنده و سردبیر روزنامه «فلسطین کرونیکل» در مقاله ای نوشت: صندوق بازنشستگی دولتی نروژ، هفته گذشته در گامی مهم به سوی انزوای اقتصادی اسرائیل به دلیل نسلکشی در غزه، اعلام کرد که همکاری با اکثر شرکتهای اسرائیلی را قطع می کند. صندوق ثروت ملی نروژ بزرگترین صندوق در جهان است و کل سرمایهگذاریهای آن در اسرائیل قبل از نسل کشی در غزه ۱.۹ میلیارد دلار تخمین زده میشد. تصمیم به دست کشیدن از همکاری این صندوق با شرکت های اسرائیلی به تدریج گرفته شد، اما با همبستگی فزاینده دولت نروژ با فلسطین و انتقاد از اسرائیل سازگار است.
نروژ با ایفای نقش رهبری در کنار اسپانیا، ایرلند و اسلوونی، منتقد صریح اروپایی نسلکشی اسرائیل و قحطی ساخته دست بشر در غزه بوده و به طور فعال در تحقیقات دیوان بینالمللی دادگستری در مورد نسلکشی مشارکت داشته و رسماً در ماه مه ۲۰۲۴ کشور فلسطین را به رسمیت شناخته است. این موضع دیپلماتیک و حقوقی همراه با قطع سرمایهگذاری مالی آن، نشان دهنده تلاشی منسجم و فزاینده برای پاسخگو کردن اسرائیل در قبال نابودی مداوم فلسطینیان است.
اقتصاد اسرائیل حتی قبل از نسلکشی نیز در حال سقوط آزاد بود. فروپاشی اولیه مربوط به بیثباتی عمیق سیاسی در این رژیم و نتیجه تلاش «بنیامین نتانیاهو»، نخستوزیر اسرائیل و دولت افراطی او برای به خدمت گرفتن سیستم قضایی و در نتیجه به خطر انداختن هرگونه نشانهای از دموکراسی باقیمانده در آن بود. این امر منجر به کاهش قابل توجه اعتماد سرمایهگذاران شد.
جنگ و نسلکشی اسرائیل نه تنها بحران را تسریع کرد، بلکه اقتصاد شکننده را به لبه پرتگاه برد
جنگ و نسلکشی که از ۷ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز شد، نه تنها بحران را تسریع کرد بلکه اقتصاد شکننده را به لبه پرتگاه برد. طبق گزارشهای وزارت دارایی اسرائیل، سرمایهگذاریهای مستقیم خارجی در نیمه اول سال ۲۰۲۴ در مقایسه با مدت مشابه در سال ۲۰۲۳، حدود ۲۸ درصد کاهش یافت. هرگونه بهبود احتمالی بعدی در سرمایهگذاریهای خارجی فریبنده بود. این بهبود نتیجه بسیج جهانی برای نجات اسرائیل نبود، بلکه نتیجه سرازیر شدن سیل کمکهای مالی ایالات متحده آمریکا برای کمک به اسرائیل برای حفظ اقتصاد آن و نسلکشی در غزه و سایر جبهههای جنگ بود.
بانک جهانی تولید ناخالص داخلی اسرائیل را در سال ۲۰۲۴ حدود ۵۴۰ میلیارد دلار تخمین زده اما جنگ غزه ضربه قابل توجهی به اقتصاد اسرائیل وارد کرده است. تخمینها از داخل اسرائیل پیچیده است، اما همه دادهها به این واقعیت اشاره دارند که اقتصاد آن به شدت در حال آسیب دیدن است و در آینده قابل پیشبینی نیز آسیب خواهد دید. نشریه تجاری اسرائیلی کالکالیست با استناد به گزارشهای بانک اسرائیل و وزارت دارایی، در ژانویه گزارش داد که هزینه جنگ علیه غزه تا پایان سال گذشته به بیش از ۶۷.۵ میلیارد دلار رسیده است.
با توجه به اینکه هزینههای جنگ جاری همچنان به صورت تصاعدی در حال افزایش است با توجه به سایر پیامدهای جنگ - از جمله خروج سرمایه از بازار اسرائیل توسط نروژ و سایر کشورها - پیشبینیها برای اقتصاد اسرائیل بسیار وخیم به نظر میرسد. دفتر مرکزی آمار اسرائیل گزارش داد که رشد اقتصادی، که در حال حاضر در حالت انقباض مداوم است، بین آوریل و ژوئن ۳.۵ درصد دیگر کاهش یافته است.
پیشبینی میشود که این فروپاشی، حتی با حمایت مالی بیسابقه ایالات متحده آمریکا از تلآویو، ادامه یابد. در واقع باید گفت بدون کمک آمریکا، اقتصاد متزلزل اسرائیل در وضعیت بسیار بدتری قرار داشت. اگرچه ایالات متحده همیشه از اسرائیل حمایت کرده است، اما کمک آن در دو سال گذشته سخاوتمندانهترین و حیاتیترین کمک تاکنون بوده است.
اسرائیل سالانه ۳.۸ میلیارد دلار از جیب مالیاتدهندگان آمریکایی دریافت میکند که نتیجه تفاهمنامه ۱۰ ساله امضا شده در سال ۲۰۱۶ است اما آنچه به همان اندازه برای تلآویو ارزش دارد، ضمانتهای وام است که به اسرائیل اجازه میدهد با نرخ بهره بسیار پایینتری از بازار جهانی وام بگیرد. بنابراین حمایت ایالات متحده آمریکا سرمایهگذاران را قادر کرده است تا بازار اسرائیل را به عنوان پناهگاهی امن برای وجوه خود ببینند و اغلب بازده بالایی را تضمین میکنند. این امر در مورد صندوق ثروت ملی نروژ نیز مانند بسیاری از نهادها و شرکتهای دیگر، صدق میکند.
اسرائیل سالانه ۳.۸ میلیارد دلار از پول مالیاتدهندگان آمریکایی را دریافت میکند که نتیجه تفاهمنامه ۱۰ ساله است که در سال ۲۰۱۶ امضا شد
اکنون که اسرائیل به دلیل نسلکشی در غزه و گسترش روزافزون شهرکسازیهای غیرقانونی در کرانه باختری، به یک برند بد تبدیل و به سرمایهگذاریهای غیراخلاقی وابسته شده، ایالات متحده آمریکا به عنوان حامی اصلی اسرائیل، برای پر کردن این خلاها وارد عمل شده است.
قانون تخصیص بودجه اضطراری تکمیلی آوریل ۲۰۲۴، در مجموع ۲۶.۴ میلیارد دلار برای کمک به اسرائیل اختصاص داد. در حالی که بخش زیادی از این پول برای هزینههای دفاعی اختصاص داده شده بود، بیشتر آن به اقتصاد اسرائیل سرازیر خواهد شد. این مبلغ علاوه بر کمکهای نظامی سالانه، به دولت اسرائیل اجازه میدهد تا هزینههای دفاعی را به حداقل برساند و از کوچک شدن اقتصاد با سرعتی حتی بیشتر جلوگیری کند.
علاوه بر این، این امر صنعت دفاعی اسرائیل را آزاد میکند تا به تولید فناوریهای نظامی جدید و پیشرفته ادامه دهد که رقابت مداوم اسرائیل در بازار تسلیحات را تضمین میکند. بنابراین، مجتمع نظامی-صنعتی که بخش قابل توجهی از اقتصاد اسرائیل است، نه تنها پایدار میماند، بلکه با کمکهای آمریکا انگیزه تازهای به آن داده میشود و تضمین میکند که ماشین جنگی با حداقل اختلال مالی به کار خود ادامه دهد.
باید گفت این امر باید شهروندان آمریکایی را که به نقش دولت خود در نسلکشی در غزه اعتراض دارند، از میزان عزم واشنگتن برای نجات اسرائیل حتی به قیمت نابودی فلسطینیان، آگاهتر کند. در واقع جریان بودجه از ایالات متحده آمریکا یک اقدام منفعلانه نیست؛ بلکه یک همکاری فعال است که مستقیماً نسلکشی اسرائیل در غزه را ممکن می کند.
نظر شما