زهرا ترابی؛ تحلیل بازار: فردین آقابزرگی کارشناس اقتصادی درباره افزایش قیمت ارز و طلا در بازار گفت: بعد از آتش بس جنگ دوازده‌روزه، بازارها دچار نوعی رکود شدن؛ حالا یا رکود کامل یا نسبی. بازار مسکن، ارز، طلا و خودرو هم که دیگه کاملاً مشخص است که در چه وضعیتی قرار دارد. نکته‌ای که آن موقع اتفاق افتاد، این بود که به خاطر شرایط بحرانی، تمایل زیادی به نگهداری ریال در بین مردم شکل گرفت. در واقع، اغلب صاحبان سرمایه و نقدینگی ترجیح می‌دادند نقدینگی خود را حفظ کنند. در آن شرایط بحرانی انتظار می‌رفت که با شروع جنگ، مثلاً قیمت دلار و سکه یه جهش شدید داشته باشد، اما به خاطر نبود خریدار و همان میل به نگهداری ریال، بازار در عمل متوقف شد.
نمی‌شود انتظار داشت که نرخ دلار از ابتدای سال همان مقدار بماند، در حالی که ما ۴۰ درصد تورم داریم. این یعنی قیمت‌ها مصنوعی بودند
افزایش قیمت ارز و طلا کاملا طبیعی است
وی ادامه داد: حالا با گذشت بیش از یک ماه از آن ماجرا، بازار دارد کم‌کم به روال عادی خودش برمی‌گردد و همسو با نرخ تورم، خودش را تطبیق می‌دهد و به همین خاطر افزایش نرخ ارز کاملاً طبیعی به نظر می‌رسد. از طرف دیگر، کاهش ارزش پول ملی کاملاً ملموس بشمار می آید. نمی‌شود انتظار داشت که نرخ دلار از ابتدای سال همان مقدار بماند، در حالی که ما ۴۰ درصد تورم داریم. این یعنی قیمت‌ها مصنوعی بودند.
آقابزرگی اضافه کرد: در حال حاضر بازار دارد در مدار واقعی حرکت می‌کند؛ یعنی به صورت خزنده و طبیعی، با رشد تدریجی، به جایگاه واقعی خودش نزدیک می‌شود. این روند درست است و اتفاق خاصی هم نیفتاده، فقط بازار از آن حالت متلاطم جنگی دارد خودش رو تطبیق می‌دهد. بنابراین، این افزایش قیمت، کاملاً طبیعی و قابل انتظار بوده است.
بازار با عقلانیت به سمت افزایش تدریجی می رود
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: در آن مقطع بود که شرایط غیرعادی بود. وقتی جنگ شد،طبیعی که ارزش پول ملی فوراً دچار افت شود و تنش ایجاد کند. در آن زمان همه دنبال این بودند که پولهای خود را از بانک بیرون بکشند، چیزی بفروشند، پول نقد نگه دارند. ولی این احساس، به مرور زمان از بین رفت و بازار دارد با عقلانیت به سمت افزایش تدریجی حرکت می‌کند.
تا زمانی که تغییرات ماهوی و محتوایی توی اقتصاد نداشته باشیم، نمی‌توانیم انتظار تحول داشته باشیم
حذف چهارصفر از پول ملی بازی رسانه است
وی با اشاره به حذف چهار صفر از پول ملی گفت: این قضیه بیشتر یک بازی رسانه‌ای بوده که از حدود ۱۵ سال پیش شروع شد. بارها و بارها این موضوع مطرح شده است. از نظر من، این کار بیشتر شبیه پاک کردن صورت‌مسئله‌ست. یعنی ما تا زمانی که تغییرات ماهوی و محتوایی توی اقتصاد نداشته باشیم، نمی‌توانیم انتظار تحول داشته باشیم.
آقابزرگی افزود: اینکه بیایم ظاهر اسکناس رو تغییر بدیم و چهار تا صفر حذف کنیم، بدون اینکه اتفاقی واقعی در بطن اقتصاد بیفتد، صرفاً یه اصلاح شکلی است. نمونه‌اش هم همین اسکناس ۵۰ هزار تومانی که الان عدد «۵۰» پررنگ روش درج شده، اما آن چهار صفر چندان مشخص نیست. این قضیه هم مزایا دارد، هم معایب. ولی واقعیت اینکه ما ۱۵ ساله داریم می‌شنویم قراره اجرا بشود، بعد می‌گویند بررسی شد، یا بی‌سروصدا متوقفش می‌کنند.
تا زمانی که حجم نقدینگی با این شتاب در حال رشد باشد و رشد اقتصاد همچنان یا نزدیک به صفر یا حتی منفی باشد، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم حذف صفرها اثر کنترلی روی تورم بذارد
این کارشناس ادامه داد: تا زمانی که حجم نقدینگی با این شتاب در حال رشد باشد و رشد اقتصاد همچنان یا نزدیک به صفر یا حتی منفی باشد، نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم حذف صفرها اثر کنترلی روی تورم بگذارد. هدف اصلی این طرح، کنترل تورم است، اما چون عوامل کلان اقتصادی باعث تضعیف پول ملی شدن، این کار نمی‌تواند مفید باشد. اجرای این مصوبه در عمل یعنی پاک کردن صورت‌مسئله است.
او اظهار کرد: حذف چهار صفر در رشد اقتصادی، هیچ تأثیری ندارد؛ حتی ممکن است هزینه چاپ پول رو کاهش بدهد، ولی از آن طرف جایگزینی پولهای قبلی هم خودش یک هزینه دارد. مثلاً به‌جای چاپ یک اسکناس هزار تومانی یا پنج‌هزار تومانی، حالا دو مدل اسکناس باید چاپ شود و این خودش هزینه دارد.
اگر بدون هیچ اصلاح ساختاری بخواهیم صرفاً چهار صفر رو حذف کنیم، این بیشتر یه سرگرمی برای عموم مردم که بگیم ما داریم کاری انجام می‌دهیم، ولی نتیجه‌ای ندارد
حذف چهارصفر سرگرمی مردمی است
آقابزرگی در پایان خاطرنشان کرد: پس تفاوت اصلی این اقدام فقط ظاهری است. کشورهای زیادی مثل ترکیه این کار رو انجام دادند، مثلاً هشت صفر از لیر ترکیه حذف کردند، اما زمانی این اقدام مفید واقع شد که همراه باهاش برنامه‌های مکمل اقتصادی اجرا شد. اگر بدون هیچ اصلاح ساختاری بخواهیم صرفاً چهار صفر رو حذف کنیم، این بیشتر یه سرگرمی برای عموم مردم که بگیم ما داریم کاری انجام می‌دهیم، ولی نتیجه‌ای ندارد.
نظر شما